პარასკევი, მარტი 29, 2024
29 მარტი, პარასკევი, 2024

გავაუმჯობესოთ მოსწავლეთა ჩართულობა, სწავლება და შედეგები (გაგრძელება, ნაწილი VIII)

 

როგორ გამოვიყენოთ სამეცნიერო კვლევები სასკოლო სამუშაოსთვის?

სამეცნიერო კვლევები [პედაგოგიკაში] არა მხოლოდ ამტკიცებენ ზემოთქმულს, არამედ იძლევიან რჩევასაც – სტენფორდის განათლების პოლიტიკის კვლევითი ცენტრის მეცნიერების, Darling-Hammond-ის, Zielezinski-ისა და Goldman-ის (2014) კვლევების  თანახმად, ტექნოლოგიას მნიშვნელოვანი გავლენა აქვს იმ მოსწავლეებზე, რომლებსაც ის განსაკუთრებით სჭირდებათ.

წარმატება დამოკიდებულია იმ ტექნოლოგიების გამოყენებაზე, რომლებიც ხელს უწყობენ ინტერაქტიულ სწავლებას, შემოქმედებასა და ძიებას (ვიდრე დასწავლასა და დაზეპირებას) და მასწავლებლისა და ტექნოლოგიის „სწორ ნაზავს“. ეს ბოლო პუნქტი კრიტიკულად მნიშვნელოვანია. სამეცნიერო კვლევებმა მრავალჯერ დაადასტურეს, რომ უპირველესი მნიშვნელობის ფაქტორს წარმოადგენს მასწავლებლის განსწავლულობისა და კვალიფიკაციის საკითხი! შესაბამისად, შედეგების გასაუმჯობესებლად – როდესაც ვსაუბრობთ ტექნოლოგიების გამოყენებაზე – საჭიროა მასწავლებლების მეტი მხარდაჭერა და სადაც საჭიროა, მასწავლებლების ახალი სამუშაო ადგილების დამატება.

2017 წელს ასზე მეტი პედაგოგიური კვლევის ანალიზიდან, რომლებიც ტექნოლოგიების გამოყენებისა და მოსწავლეთა სასწავლო შედეგების დამოკიდებულებებს შეისწავლიდა, ერთი გამოკვლევის შედეგი განსაკუთრებით საინტერესო აღმოჩნდა. ამერიკელი მკვლევრების (Zheng, Warschauer, Lin, and Chang, 2016) კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ გულმოდგინედ შედგენილი ახალი ტექნოლოგიური პროგრამები და აკადემიური მოსწრება მჭიდრო კავშირშია ერთმანეთთან და ამ კავშირის შედეგები ასე გამოიყურება: საგამოცდო შედეგები გაზრდილი იყო მეცნიერებების, კითხვის, მათემატიკის, წერის უნარებისა და ინგლისური ენისა და ლიტერატურის მიმართულებებით. კვლევამ გამოავლინა სხვა დადებითი შედეგებიც, რომლებიც მოიცავდნენ მოსწავლე-მასწავლებლის უკუკავშირს აკადემიურ წერაში, მეტ გამოქვეყნებულ ნაშრომს, მეტ ნაშრომს სხვადასხვა ჟანრში და დასრულებული ნაშრომების მეტ რედაქტირებასა და გადახედვას.

ქვემოთ გთავაზობთ სამეცნიერო კვლევების ანალიზის შედეგად მიღებულ მონაცემებს, რომლებიც ახალი ტექნოლოგიებისა და სწავლების ურთიერთქმედებას შეეხება:

  • კომპიუტერის დახმარებით/გამოყენებით სწავლება, სასწავლო სოფტ-პროგრამები ეხმარება მოსწავლეებს, კონკრეტული უნარების განვითარება-ჩამოყალიბებაში, განსაკუთრებით კი მათემატიკის მიმართულებით. ეს შესაძლოა ხდება იმის გამო, რომ სოფტ-პროგრამას აქვს შესაძლებლობა, მოერგოს მოსწავლის ცოდნის მოცემულ დონეს და საშუალება მისცეს მას, ისწავლოს მასალა მისთვის მისაღები (ოპტიმალური) სიჩქარით. ასევე, პროგრამა უკუკავშირის საშუალებით, დაუყონებლივ აცნობს მასწავლებელს მოსწავლის მოსწრებაზე, რაც ხელს უწყობს მასწავლებლის დროულ ჩარევას პროცესში. ეს შედეგები ზუსტად ასახავენ პერსონალიზებული და შერეული სწავლების მოდელის პოტენციალს.
  • ციფრული სწავლებისა და ქცევითი ინტერვენციების შედეგად მივიღეთ გაუმჯობესებული შედეგები.
  • იმ ინიციატივის შედეგად, რომელიც გულისხმობს ყველა მოსწავლის კომპიუტერით უზრუნველყოფას, შედეგები არ უმჯობესდება! ურმის დაყენება ხარის წინ ვერ აუმჯობესებს სწავლებას. არ შეიძლება ტექნოლოგიური ხელსაწყოს [კომპიუტერის] ბავშვისთვის მიცემა და იმედის ქონა, რომ მოსწავლე სასწაულებრივად ყველაფერს დაისწავლის.

გაუმჯობესებული პედაგოგიკა, სწავლეზე ორიენტირებული განწყობა და სამოქმედო ჩარჩო

წინამდებარე წიგნს „მართვა ციფრულ ეპოქაში“ ეწოდება. მაგრამ ამან არ მოგატყუოთ. „ციფრული“, ამ კონტექსტში ნიშნავს სწავლებისა და სწავლის გაუმჯობესებას ისე, რომ ჩვენი მოსწავლეებისათვის უკეთესი შედეგები მივიღოთ.  ფაქტი კი ის გახლავთ, რომ თუ ინსტრუქციის მონახაზი და დიზაინი არასწორი გვექნება, ტექნოლოგია კიდევ უფრო დააჩქარებს ჩვენს წარუმატებლობას.

„პირველ რიგში პედაგოგიკა, ხოლო შემდეგ ტექნოლოგია – თუ ეს მისაღები იქნება“ – ეს გახლავთ მანტრა, რომელიც: ციფრულმა ლიდერებმა“ უნდა გაიზიარონ. ძალიან მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ტექნოლოგია ვერ გამოასწორებს ყველა გაკვეთილს, შეფასებას ან სწავლის შედეგს. მხოლოდ ამის გამო, კრიტიკულად მნიშვნელოვანია ყოველთვის ფოკუსირებული ვიყოთ იმაზე, რაც ვიცით და ეს იმუშავებს პედაგოგიკისთვის.

ჩვენ სკოლებს, საკლასო ოთახებს, გაკვეთილებს, სასწავლო პროგრამასა და გამოცდებს არ ვაშენებთ, როცა ტექნოლოგიის გარშემო ვწერთ. წარმატების და გაუმჯობესებული შედეგების მიღწევის მთავარი გზა ყოველთვის ეფუძნება მყარ, პედაგოგიურ საძირკველს… წერტილი.

ტექნოლოგიის ინტეგრაცია, შრომის გაუმჯობესებისკენ მიმართული სტრატეგია უნდა იყოს. ტექნოლოგიის სტრატეგიული გამოყენება ხელს უნდა უწყობდეს მოსწავლეთათვის განსაზღვრული მიზნის მიღწევას. როდესაც ტექნოლოგია არ ემყარება პედაგოგიკას და არ დაეხმარება მოსწავლეს განსაზღვრული მიზნის მისაღწევად, მისი გამოყენება დაუფიქრებელი, ალაბედზე მინდობილი ქმედება იქნება – ეს კი პირდაპირ ეწინააღმდეგება სტრატეგიას.

მეტაფორას თუ გამოვიყენებთ, ტექნოლოგია დაემსგავსება ნავზე გაშლილ იმ აფრას, რომელიც არ ემთხვევა ნავის მოძრაობის სასურველ მიმართულებას. უფრო მეტიც, მაშინ არ იცი, საით და რატომ გაცურო ამ ნავით…

დღეს, ბაზარზე ბევრი ტექნოლოგიური ჩარჩო არსებობს, რომლებიც პოპულარული არიან განმანათლებელთა შორის. თუმცა, ხშირად წარმოიშობა პრობლემებიც. არ შეიძლება ერთ მხარეს იყოს სასწავლო პროგრამა/საგანმანათლებლო მოდულები, სწავლების გეგმა და ინსტრუქცია და გამოცდები და მეორე მხარეს – ტექნოლოგია, ან რაიმე მსგავსი.

ციფრულმა ასპექტმა არ შეიძლება დაჩრდილოს ან „აჯობოს“ მთავარს, საკუთრივ სწავლების პროცესს. ციფრული საშუალებები ნამდვილად ცვლიან საგანმანათლებლო სივრცის მნიშვნელოვან ელემენტებს. იმის გაგება, თუ როგორ გავლენას ახდენენ ტექნოლოგიური სიახლეები სწავლებასა და სწავლაზე, ნამდვილად დაგვეხმარება ჩამოვაყალიბოთ დამოკიდებულება, თუ რომელი ტექნოლოგიური საშუალებებია სასარგებლო და როგორ შეიძლება მათი ეფექტური ინტეგრაცია სასწავლო პროცესში.

მნიშვნელოვანია, ხაზი გაესვას სწორ პედაგოგიურ ტექნიკასა და საუკეთესო პრაქტიკულ გამოცდილებას. ეს საჭიროა იმისთვის, რომ ტექნოლოგიების გამოყენება მოხდეს სწავლებისა და სწავლის პროცესის გასაძლიერებლად. რაც მთავარია, მოსწავლე, მუდამ ამ პროცესის ცენტრში უნდა იყოს.

ძალიან ხშირად ხდება ისე, რომ ტექნოლოგია ჩართულია სწავლების პროცესში, ხოლო მასწავლებელი კვლავ სწავლების უშუალო, ვერბალურ ფორმატს იყენებს და ეს ორი ერთმანეთს ვერ ეთანხმება.

საბოლოოდ, აღსანიშნავია, რომ დიდი მნიშვნელობა არ აქვს იმას, თუ რას აკეთებენ მოზრდილები (მასწავლებელი, ლ.ა.) მოცემული ტექნოლოგიით. მნიშვნელოვანია ის, თუ როგორ გამოიყენებენ მას მოსწავლეები. ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი შეკითხვა რომელზეც თანამედროვე ლიდერებმა უნდა უპასუხონ, არის შემდეგი: „როგორ იყენებენ მოსწავლეები სწავლისათვის ტექნოლოგიას ისე, რომ ეს ტექნოლოგიის გარეშე შეუძლებელი იქნებოდა?“

გთავაზობთ რამდენიმე რეკომენდაციას ციფრული საშუალებებით სწავლის პროცესის გასაუმჯობესებლად:

  1. გაზარდეთ თანამშრომლობა: მსგავსად სოციალური მედიისა, რომელმაც საზოგადოების/თემის ახალი განსაზღვრებები წარმოშვა, ციფრული საშუალებები ცვლიან თემსა და ურთიერთქმედებას მოსწავლესა და მასწავლებელს შორის. სადისკუსიო პლატფორმები, განთავსებული ვებგვერდებზე, ან Google Docs-ის სასწავლო კურსები ან გაკვეთილები, სრულიად ცვლიან მოსწავლეთა ჩართულობას პროექტებზე დამყარებულ ან საწერ დავალებებში. მოსწავლის მიერ დაწერილი ესეი, ან თემა, შესაძლოა გადაიქცეს მრავალფეროვან და ფუნქციონალურ დოკუმენტად, როდესაც მისი ჩამოყალიბება მოხდება იდეებისა და კითხვების ნაბიჯ-ნაბიჯ გაზიარების და გაცვლის გზით, მასწავლებელს, მოსწავლეს, თანაკლასელებს, ავტორსა და მენტორს შორის. როდესაც ციფრული საშუალებები ინტეგრირებულია პედაგოგიურ წესებთან, ხდება სხვა მნიშვნელოვანი კომპეტენციების – კომუნიკაციის უნარების, კრეატიულობის, კრიტიკული აზროვნების, პრობლემის გადაწყვეტის, ციფრული წიგნიერების, ენტრეპრენერული უნარების, გლობალური ინფორმირებულობის და ციფრული/სამოქალაქო პასუხისმგებლობის ჩვევების გაძლიერება.
  2. ინოვაციური შეფასება: როდესაც სასკოლო დავალებების ფორმატები და კონტექსტები იცვლებიან, შესაბამისი ცვლილება სჭირდება შეფასებებსაც. ონლაინსივრცის ღიაობა, სასწავლო პროცესში, ციფრული თამაშების ელემენტების ინტეგრაცია, ცვლის და ხვეწს შეფასების წესებს, განსაკუთრებით კი დასწავლის პროცესისა და პროგრესის შეფასებას.
  3. სწავლება ინფორმაციისა და კვლევითი პროცესის შესახებ: კვლევითი პროექტები ყველა შემთხვევაში მოითხოვენ საკუთრივ კვლევას, აკურატულ სინთეზს და აუდიტორიაზე ორიენტირებულ მიდგომებს. თუმცა ინფორმაციით გაჯერებულ სამყაროში, მოსწავლეები იყენებენ იმ საშუალებებს, რომლებიც მათ ეხმარებათ, უკეთ გააანალიზონ და გაერკვნენ მრავალგვარი სახის ინფორმაციასა და საკითხში სხვადასხვა დისციპლინიდან. ეს ფორმები მოიცავს ტექსტებს, ციფრულ ან სხვა სახის მონაცემსა და ფოტოგრაფიას.
  4. შეცვალეთ სწავლების პროცესის ვადები: ბევრ შემთხვევაში, ციფრული საშუალებები გვთავაზობენ ასინქრონულ (არაერთდოულ) გარემოს კითხვა-პასუხისათვის. ონლაინდისკუსიები ტექსტურ თუ ვიდეო ფორმატებში შეიძლება მოიცავდნენ განსხვავებულ წარმოდგენებს, თანამშრომლობის შესაძლებლობებს და დროს, საფიქრალად და რამის დასაგეგმად, განსხვავებით საკლასო ოთახის გარემოსი.
  5. სწავლების პროცესის მფლობელობა: მე-20 საუკუნის დიდი ამერიკელი განმანათლებლისა და ფილოსოფოსის, ჯონ დიუის (John Dewey) მიხედვით, აქტივობა, რომელიც მოსწავლეების ნამდვილ ჩართულობას უწევს ტიმულაციას, გახლავთ „ის აქტივობა, რომელიც მოსწავლეებს რამის კეთების, და არა რამის სწავლის, საშუალებას აძლევს; ამავე დროს, რამის კეთება ისეთი ბუნების საქმიანობაა, რომელიც ფიქრს და აზროვნებას, ან კავშირების წინასწარგანზრახულ დანახვას საჭიროებს; ამ ყველაფრის შედეგი კი არის სწავლა“. დღეს ხელმისაწვდომია ათასობით ციფრული საშუალება, რომლებიც ხელს უწყობს კეთებით სწავლას. მოსწავლეებს შეუძლიათ, შეარჩიონ მათ შორის თავიანთთვის საუკეთესო, რომელიც დაეხმარება შექმნან არტეფაქტი, რომელიც მათთვის შემეცნებითი/კონცეპტუალური დაოსტატების დემონსტრაცია გახდება – ახალი ცოდნის შეთვისების და მნიშვნელოვანი კომპეტენციების ათვისებისა და გამოყენების მეშვეობით. ციფრული საშუალებების შერჩევის თავისუფლება ზრდის მოსწავლის დაინტერესებას და საბოლოოდ, სწავლის შეძენის კუთხით მეტად ღირებულია. გამოიყენეთ ციფრული საშუალებების ძალა და მიეცით მოსწავლეებს საშუალება, თვითონვე მართონ შესწავლის პროცესი.

 

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი