მეტყველება უმნიშვნელოვანესი სოციალური უნარია, მეტყველების განვითარების ხელშეწყობა, თერაპია, ხარვეზების დადგენა და პრობლემების სწორი იდენტიფიცირება კი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ არატიპური განვითარებისა და დამატებითი საგანმანათლებლო საჭიროების, არამედ ტიპური განვითარების მოსწავლეებისთვისაც.
დღეს, როდესაც მოსწავლეებს -ონლაინსკოლის, ხოლო სხვადასხვა ცენტრის ბენეფიციარებს ონლაითერაპიის რეჟმში უწევთ სწავლა და განვითარება, სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ხდება ნებისმიერი ტიპის დამატებითი რესურსი, რომელთა მომზადებაც თავად ჩვენ, მშობლებს შეგვიძლია.
მოგიყვებით რამდენიმე სამაგიდო თამაშისა და აქტივობის შესახებ, რომლებსაც შინაური თერაპიისას ვიყენებთ. მთავარია, წესები მოიგონოთ, ხოლო სათამაშო მასალად ნებისმიერი რამის გამოყენება შეიძლება.
- საბავშვო ბანქო – ეს თამაში ძალიან მოეწონა ჩემს შვილს და რამდენჯერმე თავად ითხოვა გამეორება. ყველაფერია აქ: ფიზიკური აქტივობა, „გულახდილობანა“ და პრობლემებზე საუბარი, ჩახუტება და ენერგიის დახარჯვა. მოკლედ, წესები თავად შეგიძლიათ მოიგონოთ, მაგრამ მერე არ უნდა ცვალოთ. ჩვენთან ასე იყო: გული – ჩახუტება, ჯვარი – კითხვის დასმა, ყვავი – გაიხსენო, რა გეწყინა ან რატომ გაბრაზდი, აგური – ცეკვა. ეს მარტივი ვერსიაა. შეგიძლიათ. თითოეულ სისტემას თავისი მნიშვნელობა მისცეთ. მაგალითად, ათიანები იყოს ასკინკილით ხტუნვა, მეფე – სურვილის ასრულება და ა.შ.
- ჭადრაკი – ნამდვილად ჩვენი თამაშია. ბევრს უყვარს, ბევრი სწავლობს, მაგრამ ჩვენ სხვანაირი წესებით ვერთობით: ჯერ ერთი, მოძრაობების, ჰორიზონტის მხარეების, მიმართულებების, ანტონიმების და სულაც ზმნისწინიანი ფორმების სწავლა შეიძლება საჭადრაკო დაფაზე ფიგურის მოძრაობით, მერე – პატარა ისტორიებისა და დიალოგების: რას ეტყვის მეფე დედოფალს, ბაზიერი – პაიკს და ა.შ. მცირე ზღაპრების მოგონებაც შეგიძლიათ და როლური თამაშების მოფიქრებაც.
- ალბათ ყველას გაქვთ შინ სხვადასხვა სათამაშოს დეტალები, რომლებსაც ვეღარც იყენებთ და გადაყრაც გენანებათ. ასე გროვდება სათამაშოების ყუთში ფაზლისა და ლეგოს ნაწილები, ლოტოს რამდენიმე კოჭი თუ დაფა, პაწია მანქანები, სათამაშო კუპიურები თუ ხურდა, მძივის ნაწილები, მაგნიტები, ბარათები და ა.შ. რაკი გადაყრა დამენანა, გადავწყვიტე, სამაგიდო თამაშად მექცია. პირველი, რაც შეგიძლიათ გააკეთოთ, თითოეული დეტალის წყვილის პოვნა და ლოტოს მომზადებაა. ფირფიტებზე ერთ ცალს დააკრავთ, ბარათებზე – მეორეს და მერე ითამაშებთ. გარდა ამისა, შეგიძლიათ, აიღოთ ორი პაწია ტომარა (ან შეკეროთ -დამატებითი აქტივობა იქნება), ორივეში ჩაყაროთ თანაბარი რაოდენობისა და ტიპის სათამაშოები და მერე ითამაშოთ. თქვენ ერთ ტომარას აიღებთ, ბავშვი – მეორეს და ეცდებით, თვალდახუჭულებმა მოძებნოთ ტომარაში ისეთივე ნივთი, როგორსაც მეორე მოთამაშე ამოიღებს ტომრიდან. დიდი სამაგიდო თამაშის აწყობაც კარგი იქნება. ამბის მოგონება თავად შეგიძლიათ. რაიმე მარტივი, სათავგადასავლო სიუჟეტი უნდა იყოს. თაბახის დიდ ფურცელზე ან სულაც ზეწარზე საღებავებით დახატეთ ქვეყნები, რომლებიც მოთამაშემ უნდა გაიაროს, ლაბირინთები, თავგადასავლები… მიანიჭეთ სათამაშოების დეტალებს ფუნქცია: ზოგი საზღვარზე გადასასვლელი „ღალა“ იყოს, ზოგი – საწვავი თუ საკვები, ზოგი – ძვირფასი ქვა ან მინერალი და შეეჯიბრეთ ბავშვს, რომელი უფრო მალე მოაგროვებთ მეტ დეტალს და გადალახავთ დაბრკოლებებს. აუცილებელია, თამაშის დროს ილაპარაკოთ იმ მოვლენებზე, რაც ხდება.
- ამბების კამათელი. ხის კუბები ყველა ბავშვის სათამაშოების ყუთში მოიძებნება. ზოგს ანბანი აწერია, ზოგსაც ცხოველები ახატია. ფუნქციურად მათ უკვე აღარ ვიყენებთ – გაიზარდა ჩვენი შვილი; ზოგიერთი კუბი დაიკარგა – ვეღარც სახლს ავაშენებთ, ვეღარც პირამიდას. ჰოდა, დავაქციოთ ეს კუბები სასწავლო რესურსად:
. ავიღოთ სამი კუბი.
. გამოვჭრათ პატარა კვადრატები, რომლებსაც დავახატავთ სხვადასხვა გეოგრაფიულ წერტილს, ჩვენი ამბის ლიტერატურულ სივრცეს – მთას, მინდორს, ზღვას, ცას, სახლს, სასახლეს…
. მეორე კუბი ჩვენი პერსონაჟებისა იქნება. დახატეთ სხვადასხვა სქესისა და განწყობის პერსონაჟები და მიაკარით კუბის თითოეულ გვერდს.
. მესამე კუბი ემოციებისაა. დახატეთ სხვადასხვა ემოცია და ასევე დააკარით კუბის გვერდებს.
თამაშის წესი კი ასეთია, გააგორებთ სამივე კუბს და როგორი კომბინაციაც დაეწყობა, ისეთ ამბავს მოყვებით თანმიმდევრობით: ჯერ – თქვენ, მერე – ბავშვი. გვექნება ლიტერატურული სივრცე, პერსონაჟი და განწყობა, რომელთა მიხედვითაც ამბავს ავკინძავთ.
