ჯანსაღი პიროვნების ჩამოყალიბებაში, სკოლასა და ოჯახს დიდი წვლილი მიუძღვის. აუცილებელია, ეს ორი რგოლი შეთანხმებულად მოქმედებდეს და ერთიანად ცდილობდეს ბავშვის სულიერ, ფიზიკურ, გონებრივ თუ მორალურ განვითარებას. განვითარების პროცესში იგულისხმება არა მარტო საგნობრივი ცოდნა, არამედ ადამიანური ურთიერთობებისთვის აუცილებელი უნარ-ჩვევების შეძენაც. დღეს კი, მსოფლიო პანდემიის ფონზე, როცა ონლაინ სწავლება გახდა სასწავლო პროცესის ერთადერთი გზა, მოსწავლეები ეკრანს მიღმა, ყველასგან და ყველაფრისგან დისტანცირებულნი დარჩნენ. სოციალურ განვითარებას ბავშვი გარემოსთან ურთიერთობით, ოჯახში- მშობლისა და სკოლაში- მასწავლებლის დახმარებით აღწევს. დისტანციური სწავლების დროს რთულია მონაწილეობა მივიღო მათი პიროვნული თვისებების ჩამოყალიბებასა და ღირსეულ მოქალაქედ აღზრდის პროცესში. როგორ მოვახერხო ეს, როგორ მივცე მაგალითი სიკეთის კეთებისა? გადავწყვიტე ონლაინ ,,სიკეთის გაკვეთილები“ ჩამეტარებინა.
ზოგადი განათლების ეროვნული მიზნებიდან გამომდინარე, ეროვნული სასწავლო გეგმა ეფუძნება პიროვნების განვითარებაზე ორიენტირებულ, კონსტრუქტივისტულ, საგანმანათლებლო მიდგომას. სასწავლო პროცესში გამოყენებულია ისეთი აქტივობები, რომლებიც ხელს უწყობს მოსწავლეს გახდეს დამოუკიდებელი, მოაზროვნე, შემოქმედი. მასწავლებელი კი თავისი ჰუმანურობით ასწავლის კაცთმოყვარეობას, სიკეთეს, პატივისცემას , მეგობრობას, დახმარებას. აქედან გამომდინარე სწავლის პროცესს თან ახლავს ყველაზე მნიშვნელოვანი − აღზრდის პროცესიც.
ისეთი ადამიანური თვისებები როგორიცაა: სიყვარული, ურთიერთპატივისცემა, მეგობრობა, სიკეთე დაწყებით საფეხურზე უყალიბდება მოსწავლეს. მინდა ჩემი მოსწავლეების ფიქრები, სიკეთისკენ, კეთილი საქმის კეთებისკენ მივმართო. სწორედ ამ მიზნით დავგეგმე ,, სიკეთის გაკვეთილები“ და მიზნის მიღწევა კომპლექსურად შექმნილი დავალებებით გადავწყვიტე.
კომპლექსური დავალება, ახალი ეროვნული სასწავლო გეგმის მნიშვნელოვანი ნაწილია, რომელიც სასწავლო მასალის სიღრმისეულ გააზრებასა და შემოქმედებით პროცესს გულისხმობს. მოსწავლე წინარე ცოდნის გამოყენებით, ახდენს ახალი ცოდნის კონსტრუირებას. შემოგთავაზებთ კომპლექსური დავალების ბარათს
ჩემი მიზანი იყო, გაეგოთ:
- რა არის სიკეთე?
- რატომ უნდა ვაკეთოთ კეთილი საქმე?
- რა განსხვავებაა კეთილ და ანგარებიან ადამიანს შორის?
- რა არის ალტრუიზმი?
- რა არის ემპათიის უნარი?
კომპლექსური დავალების შესაქმნელად გავიარეთ შემდეგი ეტაპები:
- კომენტირებული კითხვის მეთოდით ტექსტის გაგება და კითხვებზე პასუხის გაცემა.
- მუშაობა უცხო ლექსიკურ ერთეულებზე ,,სიტყვის პირამიდის“ გამოყენებით.
- პერსონაჟების დახასიათება ,,პერსონაჟის რუკის“ გამოყენებით.
- ანიმაციური ფილმის ,,ბავშვები ჩვენი ქუჩიდან“
და ვიდეო-რგოლის ,,სიკეთე გადამდებია“
ჩვენება და განხილვა.
- კომიქსის შექმნა ონლაინ გვერდის https://writecomics.com/ -ის დახმარებით.
სტატიაში შემოგთავაზებთ კომპლექსური დავალების შექმნამდე მოსწავლეების მიერ გავლილ ეტაპებს:
დავალება 1. კომენტირებული კითხვა და მუშაობა ლექსიკურ ერთეულებზე. გაკვეთილის მსვლელობისას მოსწავლეებს ეკრანზე გავუზიარე სულხან-საბა ორბელიანის ორი იგავი ,, ორნი ძმანი“ და ,,ორმოში ჩაგდებული მეფე“. ვკითხულობდით და თან უცხო ლექსიკურ ერთეულებსაც განვიხილავდით (უცხო ლექსიკური ერთეულები პრეზენტაციაში მქონდა განმარტებული). ტექსტების განხილვის შემდეგ, მოსწავლეებს წარმოდგენა შეექმნათ, თუ რა იყო ალტრუიზმი, ემპათიის უნარი და ანგარებიანი ქმედება.
დავალება 2. იგავების ანალიზი. რას გასწავლით იგავი და რას გააკეთებდით სიკეთის საერთაშორისო დღეს? ნაშრომებში მოსწავლეები გამოთქვამდნენ აზრს, რომ ადამიანმა სიკეთე უნდა აკეთოს გულით და არა ანგარებით, რაღაცის მიღების მიზნით. გაუჩნდათ სურვილი, მათაც ჩაედინათ კეთილი საქმე, დახმარებოდნენ მოხუცებს, ღარიბებს, თავშესაფარში სწვეოდნენ ბავშვებს, გაეცნოთ ისინი და მიეტანათ მათთან სათამაშოები და ტკბილეული.
დავალება 3. პერსონაჟების დახასიათება „პერსონაჟის რუკის“ დახმარებით. მოსწავლეებმა დაახასიათეს ძმა და მეფის დასახმარებლად მისული უცხო კაცი. ძმა, კეთილ და მოსიყვარულე ადამიანად ჩათვალეს, ხოლო მეფის დასახმარებლად მისული უცხო ადამიანი, ანგარებიან და თვალთმაქც პიროვნებად. დავალებებიდან ჩანს, რომ მოსწავლეები კარგად არჩევენ ანგარებიან და გულწრფელ ქმედებას ერთმანეთისგან.
დავალება 5. ონლაინ კლასში ეკრანზე გავაზიარე ვიდეორგოლი ,,სიკეთე გადამდებია“
პატარა გოგონას, რომელსაც არა აქვს საკმარისი თანხა ბაბუასთვის ნამცხვრის საყიდლად, დაეხმარება რიგში მდგომი მამაკაცი და ნამცხვარს უყიდის, თან გადასცემს პატარა ფურცელს წარწერით: „მცირედი მზრუნველობა უსასრულო ტალღას ქმნის და აუცილებლად დაგიბრუნდება უკან“. გახარებული გოგონა ბაბუას მიულოცავს იუბილეს და თან უცხო ადამიანის მიერ მიცემულ ფურცელს გადასცემს, წაიკითხავს ბაბუა და გაახსენდება, რომ ადრე ისიც დახმარებია სხვას. ვიდეორგოლის ნახვის შემდეგ ვთხოვე, დაესათაურებინათ მოყოლილი ამბავი. ,,სიკეთე გადამდებია“ − ასე დაასათაურეს. რატომ? იმიტომ, რომ ოდესღაც ბაბუ დახმარებია ბიჭს, ბიჭი კი უკვე დიდია, მაგრამ არ დავიწყებია სიკეთე, ახლა თვითონ ეხმარება სხვებს, რადგან სიკეთის ჯაჭვი უწყვეტია. ასეთი იყო ბავშვების პასუხი ჩემს შეკითხვაზე.
,, ბავშვები ჩვენი ქუჩიდან“ საგანმანათლებლო- შემეცნებითი ხასიათის ანიმაციური ფილმია, რომელიც მიზნად ისახავს განუვითაროს ბავშვებს ერთმანეთზე მზრუნველობისა და სიკეთის კეთების უნარი.
,,სიკეთის გაკვეთილების“ ფარგლებში განვიხილეთ ვიდეორგოლი, რომელშიც საუბარი იყო სიკეთის საერთაშორისო დღეზე, როგორ და რა მიზნით აღინიშნება.
დავალება 4. საბოლოო პროდუქტის შექმნა კომიქსის სახით. მოსწავლეებმა პერსონაჟების მეტყველებაში კარგად წარმოაჩინეს კეთილი და ანგარებიანი ადამიანის სახეები.
ანიმაციური ფილმის, ვიდეორგოლებისა და კომიქსების ანალიზმა დამარწმუნა, რომ ჩემს მოსწავლეებს კარგად ესმით სიკეთის მნიშვნელობა. სჯერათ, რომ კეთილი საქმით, მზრუნველობით მათ შეუძლიათ სხვისი დახმარება, სიხარულის მინიჭება.
,,სიკეთის გაკვეთილების“ ფარგლებში ასევე შეგიძლიათ გამოიყენოთ შემდეგი ვიდეორგოლები.
- https://www.myvideo.ge/?video_id=2306390
- https://www.youtube.com/watch?v=gx2gmeEv3Ag&feature=youtu.be&fbclid=IwAR17B4RcyzEyTtyvB4_aseeBxGEgCXon-vcOddNuPvpmhMHd0W7pr7ZMYRE
- https://www.facebook.com/996424730375074/posts/4221652701185578/
- https://www.facebook.com/watch/?v=736162130568796
- https://www.youtube.com/watch?v=aufkGPMJXb0
- https://www.youtube.com/watch?v=gx2gmeEv3Ag
- https://www.youtube.com/watch?v=OHTBpBPkgPs&t=19s
- https://www.youtube.com/watch?v=IcIardBIG_o
- https://www.youtube.com/watch?v=MiyozUQk5Mk
- https://www.youtube.com/watch?v=Icx7hBWeULM
ამ ასაკში ბავშვები მიბაძვით სწავლობენ, ამიტომ დიდი მნიშვნელობა აქვს, როგორ მოვიქცევით ზრდასრული ადამიანები, მასწავლებლები და მშობლები. ვფიქრობ, რაც მეტ დროს დავუთმობთ ,,სიკეთის გაკვეთილებს“, მით უფრო ჰუმანურ საზოგადოებას მივიღებთ.
რადგან პანდემიის პირობებში ჩვენი და სხვათა უსაფრთხოებისთვის უნდა დავრჩეთ სახლში, ნაკლები შესაძლებლობა გვაქვს, დავეხმაროთ უცხო ადამიანებს. როცა გადავლახავთ ამ პრობლემას და დავბრუნდებით საკლასო ოთახში, მშობლებთან და ბავშვებთან ერთად, დავგეგმავ ვიზიტს მოხუცთა თავშესაფარში. ვეცდები ბავშვებს ავუსრულო სურვილი, შესაძლებლობა მივცე, დაეხმარონ სხვებს. ამავე დროს, მივცე მაგალითი მზრუნველობისა და სიკეთის კეთებისა.
როცა სკოლა, მასწავლებელი და მშობელი შეგონების გარდა მისაბაძ ობიექტსაც წარმოადგენენ, ეს ბავშვებში ზრდის სიკეთის კეთების მოტივაციას.
