(მეხუთე ნაწილი)
ტექნოლოგია და საზოგადოება
საზოგადოებაში მომხდარმა ცვლილებებმა, რომლებიც ტექნოლოგიების არნახულმა განვითარებამ გამოიწვია, უკვე დიდი გავლენა მოახდინა სწავლებაზე, საგანმანათლებლო ინფრასტრუქტურაზე, რესურსებზე, დაინტერესებულ მხარეთა ურთიერთობებზე და, რა თქმა უნდა, მოსწავლეებზე.
ტექნოლოგიების მიერ შემოთავაზებულმა შესაძლებლობებმა გზა გაუხსნა უფრო მდიდარ და მრავალფეროვან მულტიმედიურ მასალას; ონლაინ კურსების/გაკვეთილების მზარდ რესურსებს, რომლებმაც შესაძლებელი გახადა ასეთი გაკვეთილების ჩატარება იქ, სადაც ეს სხვაგვარად შეუძლებელი იყო.
ახალი შესაძლებლობები მოიცავს სხვადასხვა სახის საკომუნიკაციო საშუალებებს, რომელთა მეშვეობით რეალობად იქცა ინტერნეტთან დამაკავშირებელი მობილური თუ კომპიუტერული მოწყობილობების საყოველთაო გავრცელება და ხელმისაწვდომობა, სოციალური ქსელებისა და კავშირების როლის ზრდა, ქსელური სასწავლო ფორმატების შეთავაზება სწავლებისა და პროფესიული ზრდისთვის და ინტერესის მატება ციფრული თამაშების მიმართ, რომლებიც ხელს უწყობს უფრო მეტად პერსონალიზებულ სწავლებას (Education Week, 2016).
ჩვენი მოსწავლეების სამყაროს საკმაოდ დიდი ნაწილი უკვე ონლაინ ფორმატთან არის დაკავშირებული.
ამ ცვლილებების არსში წვდომა, მათი გაგება ის გასაღებია, რომელიც დაგვეხმარება, შეცვიცნოთ სწავლების ახალი კულტურა, რომელიც უკეთ ერგება ჩვენი მოსწავლეების სურვილებს და აჩვენებს მის მნიშვნელობას ყველა დაინტერესებულ მხარეს.
უკვე გამოიკვეთა ტექნოლოგიების გამოყენების მზარდი ტენდენცია და სხვადასხვა სახის ტექნოლოგიური მოწყობილობების გამოყენების მასშტაბი გეომეტრიული პროგრესიით იზრდება.
ზემოთქმულის დასტურად საკმარისია, თვალი შევავლოთ სტატისტიკურ მონაცემებს, პუბლიკაციებსა და ფაქტობრივ მასალებს, რომლებსაც ყოველწლიურად აქვეყნებს Pew Research Center-ი – აშშ-ს საზოგადოებრივი აზრის კვლევის ერთ-ერთი წამყვანი ინსიტუტი (www.pewinter net.org/). Pew Research-ის ანალიტიკური პუბლიკაციები მკაფიოდ ასახავს როგორც ტექნოლოგიების გამოყენებასთან დაკავშირებულ პერიოდულ მონაცემებს, ისე ისტორიულ ტენდენციებს.
ყოველდღიურ ცხოვრებაში ტექნოლოგიების შეღწევამ და მათზე წვდომის გამარტივებამ ქცევის ცვლილება გამოიწვია.
სოციალურ მეცნიერებათა დოქტორ ანდრეუ კასერო-რიპოლეს (Andreu Casero-Ripollés, სევილიის ჟაუმე I-უს სახელობის უნივერსიტეტის პროფესორი, ესპანეთი) გამოკვლევების თანახმად, ახალი ამბების გაცნობა-მოხმარების წესი ახალგაზრდებში ახალ მედიაზეა ორიენტირებული, განსაკუთრებით კი – სოციალურ ქსელებზე. ამავე დროს, გაზეთების კითხვის მაჩვენებელი ახალგაზრდებში შემცირებულია. Wi-Fi (უსადენო ინტერნეტი) ინდუსტრიალიზებულ სამყაროში ძირითად პროდუქტს წარმოადგენს და ახლო მომავალში მსოფლიოს ყველაზე იზოლირებული რაიონებისთვისაც კი ჩვეულებრივი მოვლენა გახდება.
ჩვენი ბავშვები შრომით ცხოვრებას დაიწყებენ მსოფლიოში, რომელზეც უდიდესი გავლენა ექნება ახალ ტექნოლოგიებს. ცვლადი ეკონომიკის პირობებში წარმატებისთვის მათ დასჭირდებათ ალგირითმული და გამოთვლითი ტიპის აზროვნების დასწავლა, ისეთი პრობლემების გადაჭრა, რომლებსაც აბსტრაგირების ცვალებადი დონეები ექნება ((Jacob & Warschauer, 2018).
აშკარაა, რომ ჩვენი მოსწავლეების უმატესობა, დაინტერესებული მხარეები, მასწავლებლები და სასკოლო ადმინისტრაცია უკვე ჩართულნი არიან ონლაინ სივრცეში და ინტერნეტთან წვდომის საკმარისი საშუალება აქვთ. ამ სივრცეში ისინი ქმნიან, ერთმანეთს უკავშირდებიან, თანამშრომლობენ და კამათობენ.
ეს პროცესი უკვე მიმდინარეობს მრავალრიცხოვან და მრავალფეროვან ინტერნეტსაიტებზე და მისთვის ადამიანები იყენებენ როგორც უკვე დამკვიდრებულ, ისე უახლეს ტექნოლოგიურ საშუალებებს.
ნებისმიერი წარმომავლობის ადამიანისთვის დრო, დახარჯული ახალი ტექნოლოგიების გამოყენებაზე, ფასეულია. მათი საშუალებით ისინი უკავშირდებიან მეგობრებს, კითხულობენ ციფრულ პუბლიკაციებს, თამაშობენ ვიდეოთამაშებს და საკუთარ, უნიკალური შინაარსის მასალას ქმნიან.
ძნელია ვერ დაინახო მოსწავლეთა ჩართულობისა და ურთიერთქმედების ის დონე, რომელიც ახალ ტექნოლოგიებს მოაქვს. ეს ყველაფერი კი ხელს უწყობს იმ შედეგებს, რომელთა გაძლიერება და გაფართოებაც სურთ სკოლებს.
ეს ის სამყაროა, რომელშიც ჩვენი მოსწავლეები დაიბადნენ და რომელშიც უკვე ჩართულია ჩვენი საზოგადოების ყველა წევრი.
საუბრები „ციფრულ მკვიდრ მოსახლეობასა“ და „ციფრულ იმიგრანტებზე“[1] უნდა შეიცვალოს და ყურადღება მიექცეს იმ ფაქტს, რომ დღეს ტექნოლოგიამ ვირტუალურად უკვე საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა კუთხე-კუნჭულში შეაღწია. ტექნოლოგიის ზრდა-განვითარებისთან ერთდ ვითარდება მსოფლიოც და ტექნოლოგიების შემსწავლელნი აგრძელებენ ადაპტაციის პროცესს.
ახლა სწორედ ის დროა, როდესაც სკოლები უნდა მიჰყვნენ არსებულ რეალობას და მთლიანად მიიღონ მიმდინარე ცვლილებები. Pew Research Center-ის მიერ გამოქვეყნებული სტატისტიკა და ფაქტები, რომლებიც მუდმივად მიეწოდება საზოგადოებას, გვიხატავს მკაფიო სურათს, რომელიც ადასტურებს საზოგადოების მიერ ინტერნეტისა და სხვა ციფრული ტექნოლოგიების მზარდ გამოყენებას, მათზე დამოკიდებულებას და მისდამი ერთგვარ ტრფიალსაც კი.
რეალურ დროში ინფორმაციაზე წვდომა სიციალური მედიის გვერდების ზრდისა და ევოლუციის ფონზე ჩვეულებრივ სტანდარტად იქცა.
უკვე მოძლიერებული მობილური ტექნოლოგიების საყოველთაო გავრცელების პირობებში, ხელმისაწვდომი ფასის მქონე მოწყობილობებისა და უსადენო კავშირგაბმულობის პროგრესის გათვალისწინებით, მსოფლიოს მოსახლეობის უმეტესობა მოსალოდნელზე უფრო მალე გახდება ქსელთან დაკავშირებული ან, როგორც ინგლისურად ამბობენ, connected.
ზემოთქმულის გათვალისწინებით, აშკარაა პროაქტიური მიდგომების უპირატესობა რეაქტიულთან შედარებთ. სათანადოდ იქნებიან თუ არა თქვენი მოსწავლეები მომზადებულნი ისეთი სამყაროსთვის, რომლის პროგნოზირება თითქმის შეუძლებელია, თუ გავითვალისწინებთ ტექნოლოგიების ექსპონენციალურ (გეომეტრიული პროგრესიით მზარდ) წინსვლას?
თუ არა, მაშ, როგორ უნდა მოიქცეთ, რომ თქვენი საკლასო ოთახი, სკოლა, ოლქი ან ორგანიზაცია სწორი მიმართულებით განვითარდეს?
საზოგადოება მრავალი მიზეზის გამო მიისწრაფვის ინტერნეტისკენ და უკვე შეიარაღებულია საშუალებებით, რომლებიც მასზე წვდომას, მასთან კავშირს უზრუნველყოფს. ამ ძვრების გათვალისწინებით, ზოგიერთმა სასკოლო ლიდერმა უკვე გააცნობიერა, რომ ამჟამად არსებული სასკოლო დაწესებულებები და მათთან დაკავშირებული სტრუქტურები სათანადიდ არ არიან მორგებულნი სკოლის კედლების მიღმა არსებულ მსოფლიოს, რომელიც, თავის მხრივ, მუდმივად იცვლება, წინ მიიწევს და ვითარდება.
შედეგად უკვე დაიწყო საუბრები სასკოლო ლიდერებს შორის შემდეგ თემაზე: როგორ შეიძლება გამოვიყენოთ მიმდინარე მოვლენები, დაკავშირებული ციფრული საუკუნის რენესანსთან?
სკოლები, რომლებსაც არც ისე დიდი ხნის წინ არარეგულარული ინტერნეტკავშირი ჰქონდათ, დღეს უკვე ინტენსიურად ხარჯავენ სახსრებს უსადენო ქსელების მონტაჟისთვის, რომლებიც სასწავლო დაწესებულების ყველა შენობა-ნაგებობას გააერთიანებს. თუმცა ციფრული ინფრასტრუქტურის ქონება არ არის საკმარისი – აუცილებელია მისი გამოყენებაც თანამედროვე ტიპის სწავლებისთვის და სწავლების სხვა ასპექტების გასაძლიერებლად.
წარსულს ჩაბარდა დრო, როდესაც სკოლები დიდი სიფრთხილით ეკიდებოდნენ კლასის სოციალურ ქსელში ჩართვას და ქსელურ გაკვეთილებს.
ჩვენ გვყავს უკვე მოსწავლეთა ის თაობა, რომლისთვის ციფრული საშუალებების გამოყენება არათუ კომფორტულია, არამედ შთაგონების წყაროა, საშუალებაა თანამშრომლობისა, რომლის დროსაც ისინი უფრო შემოქმედებითნი არიან, ვიდრე ციფრული ქსელის უბრალო მომხმარებლები.
[1] „ციფრული მკვიდრი მოსახლეობა “(ინგლ. Digital natives) – მეტსახელი თაობისა, რომელიც კომპიუტერული და ციფრული ტექნოლოგიების ეპოქაში დაიბადა, აღიზარდა და სავსებით ბუნებრივად აღიქვამს და იყენებს ამ ტექნოლოგიებს; „ციფრული იმიგრანტები “(ინგლ. Digital immigrants) – მეტსახელი, რომლითაც აღნიშნავენ ციფრული ტექნოლოგიების ეპოქამდე დაბადებულ და გაზრდილ თაობას.
