კორონავირუსი – სხვადასხვა საგნის სასწავლო რესურსი

კორონავირუსი საინტერესო მოვლენაა არა მხოლოდ ბიოლოგია-ქიმიის თვალსაზრისით. მისი არსებობა გვაძლევს უნიკალურ შესაძლებლობას მოსწავლეთა ცნობისმოყვარეობის გასაღვივებლად. მასწავლებელს შეუძლია საგაკვეთილო თემად განიხილოს ხელის დაბანის პროცედურა, თუ რატომ შეუძლია ქაფს ადამიანის სიცოცხლის გადარჩენა? რატომ არის აუცილებელი ორმეტრიანი დისტანციის დაცვა და რა მიზეზით უწოდებენ მას სოციალური დისტანციას? როგორ აწარმოებენ ვირუსის გავრცელების სტატისტიკას და რას გვაძლევს მისი ცოდნა? რომელმა ქვეყნებმა განიცადეს ყველაზე დიდი დანაკარგი და არის თუ არა ეს კავშირში სახელმწიფოების გეოგრაფიული მდებარეობასთან?.. კითხვა უამრავია და რადგან ვირუსთან ერთად თანაცხოვრება გარკვეული პერიოდის განმავლობაში კვლავ მოგვიწევს, შეგვიძლია მსგავსი თემები წინასწარ მოვიფიქროთ, მოვამზადოთ და სასარგებლო რესურსად ვაქციოთ.

მათემატიკა: განვიხილავთ და ვაანალიზებთ სტატისტიკას 

სწორედ ასე მოიქცა ფრენკ ვანი, მათემატიკის პედაგოგი, მეცნიერებისა და მათემატიკის სკოლის პრეზიდენტია ოკლაჰომაში. ის „ეპიდემიის მათემატიკას“ სკოლაში 2010 წლიდან ასწავლის. მასწავლებელი დარწმუნებულია, რომ ამით თავის საგანს უფრო მიმზიდველს ხდის (ფრეკენ ვანის მიერ მომზადებული ინგლისურენოვანი მასალების ნახვა Facebook-ზე შეგიძლიათ).

„რაც მსოფლიოში ხდება, კატასტროფაა, მაგრამ მიმდინარე მოვლენებისა და რეალური მათემატიკის შერწყმით შეგვიძლია მოსწავლეებს საგნის მიმართ დამატებითი მოტივაცია შევუქმნათ. ახლა მათ უფრო ესმით, რომ ექსპონენციალური ზრდის განტოლება, რომელიც ადრე უსარგებლო რამ ეგონათ, გვეხმარება სავენტილაციო საშუალებების ან საავადმყოფოების საწოლების რაოდენობის გამოთვლაში“.

ფრენკს მაგალითად მოჰყავს იმის გამოთვლას, თუ რამდენად სწრაფად გავრცელდება ეპიდემია მაშინ, როდესაც ორმოცი მილიონი ადამიანი „ცხელების ცენტრს“ მიაკითხავს, შემდეგ კი ისევ სახლში გაბრუნდება. ასე შესაძლებელია ინკუბაციური პერიოდის ან სიკვდილიანობის მაჩვენებლის გამოთვლა.

ბიოლოგია: ვირუსების შესწავლა რეალურ დროში   

სკოტ ჯონსონი Century High School-დან ბისმარკში, სთავაზობს თავის მოსწავლეებს შეისწავლონ სტატიები იმაზე, თუ რა გავლენას ახდენს კორონავირუსი ადამიანის ორგანიზმზე. ბოლო პერიოდში ის ამას ონლაინ გაკვეთილებზე აქტიურად განიხილავდა.

მასწავლებელთა ეროვნული ასოციაცია (NSTA) სწავლების ამ სისტემას „3D სწავლებას“ უწოდებს, მეცნიერებასა და საინჟინრო პრაქტიკას შორის ინტერდისციპლინარული ურთიერთობაზე დაფუძნებულს. მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვებმა ისწავლონ არსებული მოვლენის გააზრება, სწორი კითხვების დასმა. მომავალში ეს ხელს შეუწყობს წარმატებულ პრაქტიკულ გამოცდილებასა და კვლევას. სისტემის მიზანია სასწავლო საგნის გაფართოება.

მასწავლებელი სთხოვს მოსწავლეებს გაანალიზონ ინფორმაციის წყაროები: არის თუ არა კავშირი წაკითხულსა და სხვა დისციპლინებს შორის?

ბავშვები ცდილობენ იაზროვნონ მეცნიერულად, თანმიმდევრულად დაფიქრდნენ კითხვებზე, გამოიტანონ ლოგიკური დასკვნები ვირუსის წარმოშობისა და მისი გავრცელების შესახებ.

ისტორია და ლიტერატურა: დღიურის წარმოება კოროვირუსის პერიოდში

COVID-19 უნიკალური ისტორიების უსასრულო წყაროა. მოსწავლეები სწავლობენ ინფორმაციასთან მუშაობას, აღნიშნული ისტორიების პოვნას და მათ გაფორმებას სხვადასხვა ჟანრში.

ფსიქოლოგთა აზრით, თვითიზოლაციის პერიოდში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბავშვების შინაგან მდგომარეობაზე დაკვირვება, მათი გრძნობების გამოხატვის გზების ძიება. მაგალითად, შეგიძლიათ შესთავაზოთ წერილობითი დღიურის წარმოება, ანდა ჩანახატების, ვიდეოფორმატის სსახით. ამელია ნირენბერგი New York Times-დან წერს, რომ ასეთი ჩანაწერები მოგვიანებით სასარგებლო იქნება ისტორიკოსებისთვის, ვისთვისაც მნიშვნელოვანია ჩვეულებრივი ადამიანების ცხოვრებისეული მომენტები.

ბრაიან შოუმ, სოციალურ მეცნიერებათა პედაგოგი Ygnacio Valley-ს საშუალო სკოლიდან, წერს ინსტრუქციებს მსგავსი დღიურების წარმოების შესახებ. „თქვენი ამოცანაა აღწეროთ ცვლილებები, რომელთა უშუალო მოწმე გახდით. ყოველდღიურად მოინიშნეთ რა გაიგეთ ახალი ამბებიდან, მეგობრებისა და ოჯახის წევრებისგან. სულაც არ არის სირცხვილი გადაიღოთ ვიდეოები, აღწეროთ ამბები პოეტურად ან შექმნათ ესკიზები – გლობალური პანდემიის დროის ეს ყველაფერი მნიშვნელოვანი დოკუმენტი ხდება. შეგიძლიათ ასეთი დღიური მთელ ოჯახთან ერთად აწარმოოთ, საღამოობით ერთად განიხილოთ მნიშვნელოვანი საკითხები“.

დღიურისთვის საჭირო კითხვების სია:

რა გამოაცხადა მთავრობამ დღეს და რა მოიმოქმედა? ჰქონდა თუ არა ამას აზრი? როგორ იმოქმედა ამან თქვენს ცხოვრებაზე?

რა შეზღუდვებია თქვენს მხარეში და რა – არა?

როგორ გამოიყურება თქვენი უბანი ახლა? ქუჩაში რამდენი ადამიანი გადაადგილდება?

როგორ განსხვავდება დღვანდელი დღე გუშინდელისგან?

შენიშნეთ უთანასწორობის რაიმე მაგალითი (ადგილობრივად, ნაციონალურად თუ გლობალურად)?

რა გაიმედებთ? რა იწვევს თქვენში შიშს, შფოთვას (მაგალითად, სიახლეები სოციალურ ქსელებში)?

ახლა რა აკლია თქვენს ოჯახს? რაზე არ გაქვთ წვდომა?

რა აქვს თქვენს ოჯახს ისეთი, რაც შეიძლებოდა სხვისთვის სასარგებლო ყოფილიყო?

სამოქლაქო განათლება  

კორონავირუსი ის შემთხვევაა, როდესაც სამოქალაქო განათლების გაკვეთილი ცხელ დისკუსიად იქცევა. ეს ხელს შეუწყობს კრიტიკული აზროვნების, ემპათიისა და რეფლექსიის განვითარებას. მაგალითად, თქვენ შეგიძლიათ მოიშველიოთ სხვადასხვა ქვეყნებიდან მიღებული სიახლეები, სადაც ექიმები წყვეტენ ვის გაუწიონ სამედიცინო დაწესებულებაში დახმარება და ვინ უნდა იმკურნალოს სახლის პირობებში. სოციალურ სამართლიანობასთან დაკავშირებული კითხვები, რომლებზეც ერთმნიშვნელოვნად პასუხს ვერ გასცემ, მოსწავლეებს შეასწავლის რთული ეთიკური სიტუაციების გაანალიზებას და მოეხმარება ფასეულობათა სისტემის გააზრებაში.

დასაწყისისთვის, გააცანით მოსწავლეებს ეთიკური გადაწყვეტილების მიღების მეთოდი:

სიტუაციის შესწავლა;

დასახელდეს ღირებულებები, ყველა მხარის;

ეთიკური დილემის იდენტიფიცირება;

იმ ღირებულებების იდენტიფიცირება, რომლებიც გავლენას ახდენს მოსწავლეთა პოზიციაზე;

მოყევით თქვენი გადაწყვეტილების შესახებ ფაქტობრივი არგუმენტებით, რა ღირებულებებით ხელმძღვანელობთ.

მედიაწიგნიერება: ვისწავლოთ ახალი ამბების წაკითხვა

დისტანციური სწავლება არის ახალი ტექნოლოგიების განათლებაში დანერგვის შესაძლებლობა. ინფორმაციული ცოდნა დაეხმარება ბავშვებს (და მათ მშობლებს) შემდგომ სწავლაში და სამსახურში დასაქმების დროს. ყალბი ამბების განსხვავების უნარი შეამცირებს პანდემიის შესახებ შფოთვას, რადგან გაკვეთილის მთავარი ამოცანაა  სიმართლის გამოვლენის სწავლება და არა ყველა სიახლის დაჯერება და გაზიარება.

2016 წელს, სტენფორდელი ისტორიისა და განათლების პროფესორის, სემ ვაინბურგის და მეცნიერთა გუნდის მიერ ჩატარებულმა გამოკითხვამ აშშ-ის 12 შტატში 8000 მოსწავლეს შორის, აჩვენა, რომ ახალგაზრდების ინტერნეტით ინფორმაციის ანალიზის უნარი შეიძლება ერთი სიტყვით შეფასდეს – ცუდი.

კიდევ ერთ სტატიაში, სემ ვაინბურგი გამოჰყოფს სამ ძირითად პრინციპს, რომელიც მასწავლებლებმა უნდა გამოიყენონ მედიაწიგნიერების სწავლების პროცესში:

1.ცნობიერი კითხვა

ინფორმაციის სიმრავლე მოიაზრებს „ჰორიზონტალურად“ წაკითხვის უნარს, როდესაც საკმაოდ მნიშვნელოვანი ფაქტები შეიძლება გამოგვრჩეს. ახლანდელ ეპიდემიოლოგიურ სიტუაციაში ეს არ არის საუკეთესო გზა. უმჯობესია ნერვების და არა დროის დაზოგვა. ჩვენ ყურადღებით ვკითხულობთ სიახლეებს, мштфчфмЕ ჩანართს და სხვა წყაროებы ვადარებთ.

2.რამდენიმე ვებგვერდის გამოყენება

ინფორმაცია, თუნდაც ოფიციალური ვებსაიტზე, ყოველთვის არ შეიძლება სანდო იყოს. ასწავლეთ ბავშვებს გვერდის/ორგანიზაციის სახელწოდების გადამოწმება,  ხელმძღვანელობის შესახებ ინფორმაციის მოძიება, წაიკითხეთ მათი მიმოხილვები სხვა რესურსებზე, ანუ გასცდით განყოფილებას „ჩვენს შესახებ“.  განყოფილებას.

3.მოძებნეთ სხვა ბმულებიც

ბრაუზერში კითხვაზე პასუხის ძებნისას არ უნდა შემოვიფარგლოთ პირველივე ღია ვებგვერდით. არ უნდა ვენდოთ გუგლის პირველ შედეგებს. აუცილებელია რამდენიმე ვარიანტის ნახვა და შემდეგ გადაწყვიტა, სად დევს უფრო არის სანდო და თანმიმდევრული ინფორმაცია.

ზოგიერთ სკოლას აქვს სპეციალური ფილტრები, რომლებიც მოსწავლეებს საუალებას აძლევს იმუშაონ მხოლოდ სანდო საიტებზე. მაგრამ სკოლის დამთავრების შემდეგ, ისინი, ვისაც არ აქვს ინტერნეტით ძებნის გამოცდილება, ვერ შეძლებენ ინფორმაციის დამოუკიდებლად გაფილტვრას. პანდემია კარგი დროა იმუნიტეტის გასაუმჯობესებლად ტოქსიკური და ყალბი შეტყობინებების მიმართ, რომლებიც ახალი ამბების მასალებში უხვად გვხვდება..