მოსწავლის მოქალაქედ ჩამოყალიბების პროცესში უმნიშვნელოვანესია, ეზიაროს ის ეროვნულ და მსოფლიო ხელოვნებას; მიიღოს ინფორმაცია მხატვრული ხერხების გამოყენებით; იფიქროს, იმსჯელოს, იაზროვნოს; დაიტვირთოს შემოქმედებითად და საკუთარი ნააზრევის გადმოტანა შეძლოს ფურცელსა თუ ტილოზე. თვითგამოხატვა მას თავდაჯერებულობას, აზრთა გაცვლა-გამოცვლა კი მიმღებლობასა და ტოლერანტობას შეჰმატებს.
კინოს, როგორც სინთეზური ხელოვნების დარგის შესწავლა მოსწავლეებში მრავალმხრივი ინტელექტის განვითარებას უწყობს ხელს. ამყარებს საგანთაშორის კავშირებს, ზრდის ინტერესს მოვლენებისადმი, ავითარებს გემოვნებას, აფართოებს თვალსაწიერსა და ინტელექტს.
ხელოვნების სწავლება სამივე საფეხურზე განსაკუთრებული გამოწვევაა მასწავლებლისთვის. სასწავლო პროცესი – მრავალფეროვანი და სახალისოა. მოსწავლეთა დამოკიდებულებები შესასწავლი საგნისადმი უნდა იყოს პოზიტიური.
კინოჩვენებები მოსწავლეთა მოტივაციის ზრდის, კეთილგანწყობილი გარემოსა და მაღალი სააზროვნო უნარების განვითარების საუკეთესო გზას წარმოადგენს ჩემს საგაკვეთილო პრაქტიკაში.
კონკრეტული ფილმის სახით მოსწავლეები ეცნობიან კინოხელოვნების ნიმუშს. განიხილავენ და მსჯელობენ მასზე. საკითხის გააზრება ხდება მხატვრულ, სოციალურ თუ ეპოქალურ კონტექსტში.
ძირითადად ფილმის წარდგენის შემდეგ იმართება ჩვენება. განხილვის პროცესში კი მოსწავლეებს სხვადასხვა აქტივობას ვთავაზობ.
ფილმის ჩვენება ეფექტურია, როგორც ახალი თემის ახსნის, ასევე თემის შეჯამების ფაზაზე. აქტუალურია პრობლემაზე ორიენტირებული სწავლების პროცესშიც. ერთგვარი და საინტერესო შესაძლებლობაა, მოსწავლემ დაამყაროს საგანთაშორისი კავშირი, იფიქროს და გამოიტანოს დასკვნები. ჩაერთოს შემოქმედებით აქტივობებში, იაზროვნოს კრიტიკულად, მოახდინოს საკუთარი შესაძლებლობების რეალიზაცია, რაც მას თვითშეფასებას აუმაღლებს.
აღნიშნული მეთოდის გამოყენება მარტივად შესასრულებელი და კომფორტული იყო როგორც ჩემთვის, ასევე მოსწავლეთათვის არაფორმალურ სწავლებაში.
რაც შეეხება, ფორმალურ საგაკვეთილო საათებს, 45-წუთიანი ქრონომეტრაჟი არ მაძლევდა მაქსიმალურ შესაძლებლობას, ხშირად ვარჩევდი მოკლემეტრაჟიან ფილმებს, ტექნიკურად ვაერთიანებდი საგაკვეთილო დროს ან ვაჩვენებდი ნაწყვეტს და ფილმის ნახვის აქტივობა მოსწავლეებს ეძლეოდათ საშინაო დავალების სახით.
მას შემდეგ, რაც გადავედით დისტანციურ სასწავლო ფორმატზე, არსებული რეალობა არაფორმალური განათლების მთავარ გამოწვევად აღვიქვი. ტექნიკური ფაქტორების, მოსწავლეთა არათანაბარი შესაძლებლობებისა თუ სხვა სირთულის აღმოფხვრა ხომ დღეს ყველა მასწავლებლის მთავარი ამოცანაა.
მე, როგორც მასწავლებელმა, დისტანციურ სწავლებაში მოსწავლეთათვის სასიამოვნო პროცესი შევეცადე სასარგებლოდ მექცია.
მოსწავლეთა ასაკობრივი თავისებურებებისა და შესაძლებლობების გათვალისწინებით წინასწარ ვარჩევ ფილმს. ვაწვდი მოსწავლეებს მოკლე ინფორმაციას ფილმის შესახებ. ასევე ვცდილობ, ძირითად თემაზე მოვისმინო მათი ვარაუდები და შეხედულებები.
უშუალოდ ფილმის საყურებლად მათ ერთი კვირა აქვთ და ამ პერიოდში მათთვის სასურველ დროს უყურებენ ფილმს. ფილმის დამოუკიდებლად ყურება მათ ფიქრისა და საკუთარი ინტერესების აღმოჩენის საშუალებას აძლევს. აკვირდებიან კადრებსა და მიზანსცენებს, მსახიობთა საშემსრულებლო მანერასა და მეტყველებას, სამოსსა და აქსესუარებს, არქიტექტურისა და დიზაინის თავისებურებას. აკეთებენ ჩანაწერებს, ინიშნავენ მათთვის მნიშვნელოვან ინფორმაციებს. აკვირდებიან ყველაფერს. განსაზღვრულ საკითხზე ფოკუსირება კი უშუალოდ მასწავლებლის, როგორც ფასილიტატორის დახმარებით მომდევნო ნაწილში ხდება.
მომდევნო შეხვედრა განხილვის აქტივობაა, რომელთა შესასრულებლად რამდენიმე ვარიანტს გთავაზობთ:
- დისკუსია – მასწავლებელს გამოაქვს სადისკუსიო კითხვები. დისკუსიის ფორმატს შეარჩევს მოსწავლეთა რაოდენობისა და პროფილის გათვალისწინებით. სასურველია დაფაზე დავწეროთ დისკუსიის მიმდინარეობის წესები და ინსტრუქცია.
მოსწავლეები ეჩვევიან მსჯელობას, სხვისი აზრის პატივისცემასა და აქტიურ მოსმენას. უვითარდებათ ეფექტური კომუნიკაციის უნარი. მოცემულ ეტაპზე ხდება ფილმის შინაარსობრივი და მხატვრული გააზრება. წინ წამოიწევა ძირითადი საკითხები, ხშირად მოსწავლეები დგებიან დილემის წინაშე. საუბრობენ, როგორ გადაჭრიან ამა თუ იმ პრობლემას. მოჰყავთ არგუმენტები და აყალიბებენ საკუთარ მოსაზრებებს.
- რეცენზია – გაითვალისწინეთ მოსწავლეთა შესაძლებლობები და წინარე ცოდნა. გაეცით მკაფიო ინსტრუქცია და მიმართულება, როგორ დაწერონ პატარ-პატარა რეცენზიები, რომელთა საჯარო კითხვა მოეწყობა ონლაინგაკვეთილზე. რეცენზირება მოსწავლეებს თავისუფლად აზრის გამოხატვასა და წერას შეაყვარებს. ანალიზისა და შეფასების უნარებს განუვითარებს. საჯაროდ კითხვისას მიეცით კომენტარებით ურთიერთშეფასების საშუალება. აღნიშნული აქტივობა თავდაჯერებულობას, პრეზენტაბელურობასა და პოზიტიურ მოლოდინებს შეუქმნის მოსწავლეებს.
- ჩანახატი, აფიშა, პლაკატი – პრაქტიკული, შემოქმედებითი პროცესი ხელოვნების გაკვეთილზე მოსწავლეთა ძლიერი მხარეა. შესთავაზეთ კონკრეტული კადრის ჩანახატის სახით შექმნა. ურჩიეთ, გააკეთონ ეს საკუთარი ინტერპრეტაციით. დაყავით ჯგუფებად და მიეცით დავალება, კომპიუტერული გრაფიკის გამოყენებით შექმნან ელექტრონული აფიშა ან პოსტერი. ნამუშევრების გასაცნობად მოაწყვეთ ონლაინგამოფენა, შეგიძლიათ დამთვალიერებლებად მოიწვიოთ მშობლები და კოლეგა მასწავლებლები.
გთავაზობთ რამდენიმე ფილმის განსახილველ აქტივობებს:
| ფილმი | ცხოვრება მშვენიერია
რეჟისორი: რ.ბენინი
|
| სწავლების საფეხური | საბაზო და საშუალო საფეხურის მოსწავლეები. სასურველია, ჩვენებაზე მშობლების მოწვევაც. |
| მოსწავლეთა ვარაუდების მოსმენა
|
მნიშვნელოვანია მოსწავლეებმა იცოდნენ. მეორე მსოფლიო ომის შესახებ. ამის დასადგენად დასვით რამდენიმე შეკითხვა:
რა უნახავთ ან წაუკითხავთ მეორე მსოფლიო ომზე, რა იციან საკონცენტრაციო ბანაკების შესახებ, რა არის ჰოლოკოსტი. მიეცით საშუალება, თავისუფლად გამოხატონ მოსაზრებები, ერთმანეთს გაუზიარონ შეხედულებები.
|
| ფილმის წარდგენა
|
გააცანით ფილმის სახელწოდება და რეჟისორი რობერტო ბენინი, რომელიც ფილმში მთავარი როლის შემსრულებელია. მოქმედება მეორე მსოფლიო ომის დროინდელ იტალიაში ვითარდება და ა.შ. აქვე სასურველია მოიყვანოთ საინტერესო ფაქტები ფილმის შესახებ:
რეჟისორმა რობერტო ბენინიმ მამაკაცის საუკეთესო როლის შესრულებისათვის ამერიკის კინოაკადემიის ჯილდო მიიღო. საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმის კატეგორიაში ფილმი ოსკარით დაჯილდოვდა.
|
| კინოჩვენების მიზანი
|
დაინახოს მოსწავლემ მეორე მსოფლიო ომი სხვადასხვა რაკურსით. ისაუბროს ჰოლოკოსტის შედეგებზე. იმსჯელოს მშობლისა და შვილის დამოკიდებულებებზე.
მოსწავლეებში ანალიზის, შეფასებისა და კომუნიკაციის უნარების განვითარება. მშობლის ჩართულობის გაზრდა სასკოლო ცხოვრებაში. |
| აქტივობა დისკუსია
|
დისკუსიისათვის მიზანშეწონილია შემდეგი საკითხების გამოყოფა:
რამდენად მართებულად მიგაჩნიათ გვიდოს გადაწყვეტილება, რომ საკონცენტრაციო ბანაკი სათამაშო მოედნად აქციოს ჯოშუასთვის? რატომ ეთანხმებით ან არ ეთანხმებით ჯოშუას დედის პოზიციას? ფილმში მე-20 საუკუნის უმძიმესი მოვლენა, მეორე მსოფლიო ომია ასახული. მთელი სისატიკითაა ნაჩვენები ებრაელების გენოციდი. რატომ დაარქვა რეჟისორმა ფილმს ,,ცხოვრება მშვენიერია“?
|
|
აქტივობა რეცენზია |
გაეცანით მასალებს მეორე მსოფლიო ომისა და ებრაელების გენოციდის შესახებ. მიჰყევით ფილმის სიუჟეტს. შეეცადეთ, გააკეთოთ ანალიზი, რომელი საკითხი რა ფორმით გამოიტანა რეჟისორმა ეკრანზე. მოიყვანეთ არგუმენტები. რა იყო თითოეული პერსონაჟის სათქმელი, იყო თუ არა მათი ცხოვრება მშვენიერი. |
| პრაქტიკული აქტივობა
|
ელექტრონული პოსტერი: ურჩიეთ მოსწავლეებს გამოიტანონ ფორმატზე ფილმის სახელწოდება და სლოგანები. გააფორმონ ის სურათებით. შეუძლიათ დაადოთ საინტერესო ფაქტები ფილმის შესახებ.
ჩანახატი: აირჩიონ ფილმიდან კადრი, რომელიც ყველაზე მეტად დაამახსოვრდათ. შეუძლიათ, მიზანსცენა დახატონ საკუთარი ინტერპრეტაციით სასურველ ტექნიკაში.
|
| ფილმი | ფიროსმანი
რეჟისორი:გ. შენგელაია |
| სწავლების საფეხური | საბაზო და საშუალო საფეხურის მოსწავლეები |
| მოსწავლეთა ვარაუდების მოსმენა
|
დაუსვით მოსწავლეებს კითხვები, რა იციან ქართველი მხატვრის ფიროსმანის შესახებ.
სთხოვეთ, გაიხსენონ ფიროსმანის ნახატები. აჩვენეთ რამოდენიმე ნახატი ან წინასწარ მომზადებული ინტერაქტიური პრეზენტაცია.
|
| ფილმის წარდგენა
|
გააცანით ფილმის სახელწოდება და რეჟისორი. აქცენტი გააკეთეთ ფიროსმანის ტრაგიკული ცხოვრების დეტალებზე. სასურველია აქვე მიაწოდოთ ინფორმაცია კინოსურათის წარმატების შესახებ:
ბრიტანეთის კინოინსტიტუტის პრემია – 1973წ. ჩიკაგოს საერთაშორისო ფესტივალი ,,ოქროს ჰიუგო“-გრანპრი – 1974წ.
|
| კინოჩვენების მიზანი
|
მოსწავლე გაეცნოს ნიკო ფიროსმანის რთულ, თავგადასავალს. იმსჯელოს ხელოვანისა და საზოგადოების ურთიერთობაზე. ცხოვრებისეულ გამოწვევებსა და სოციალურ უნარებზე.
განუვითარდეს ანალიზის, სინთეზისა და შეფასების უნარები. ვერბალური და წერითი კომუნიკაცია. |
| აქტივობა დისკუსია
|
დისკუსიის ეტაპზე მნიშვნელოვანია სადისკუსიო შეკითხვების ფორმულირება:
ნიჭიერი ადამიანი უნდა ეგუებოდეს რეალობას თუ უნდა დაუპირისპირდეს მას? ფიროსმანი, რა გზებით ცდილობს საკუთარი შესაძლებლობების რეალიზაციას? რა სჭირდება ნიჭიერ ხელოვანს წარმატების მისაღწევად? როგორი ფიროსმანი დაგანახათ რეჟისორმა ეკრანებიდან? |
|
აქტივობა რეცენზია |
გაიხსენეთ ფიროსმანის შემოქმედება. შეადარეთ ფილმში მოყვანილ ფაქტებს. აღწერეთ, როგორი იყო ფიროსმანის ცხოვრება. რამ განსაზღვრა მისი ცხოვრების სიმძიმე. თქვენ რომ რეჟისორი იყოთ, როგორი დასასრული ექნებოდა ფილმს. |
| პრაქტიკული აქტივობა
|
ნახატების გამოფენა
მოსწავლეებს ესაუბრეთ ,,ნაივური“ ხელოვნების შესახებ. სთხოვეთ, შექმნან ნამუშევრები ფიროსმანის თემატიკაზე საკუთარი ინტერპრეტაციით. ელექტრონულ სივრცეში მოაწყვეთ გამოფენა.
|
| ფილმი | ანიმაცია უოლი
რეჟისორი: ენდრიუ სტენტონი |
| მოსწავლეთა ასაკი | დაწყებითი და საბაზო საფეხურის მოსწავლეთათვის |
| მოსწავლეთა ვარაუდების მოსმენა
|
ამ ეტაპზე სასურველია, მოსწავლეებს დაუსვათ შეკითხვები გარემოზე ზრუნვის, ეკოლოგიური საფრთხეებისა და სამოქალაქო პასუხისმგებლობის შესახებ. |
| ფილმის წარდგენა
|
გააცანით ანიმაციის სახელწოდება და რამდენიმე წინადადებით მიმართეთ, რომ ფილმში ხაზგასმა ხდება ეკოლოგიურ კატასტროფაზე. ურჩიეთ, რომ ყურადღებით დააკვირდნენ ადამიანის პასუხისმგებლობის საკითხს გარემოსადმი.
ფილმში წარმოდგენილია რობოტი, რომლის მისიაც დაგროვებული ნაგვისაგან დედამიწის დასუფთავებაა. ნაგავზე პასუხისმგებლობა კი აკისრია კომპანიას, რომელმაც ძალაუფლებით ისარგებლა და დიდი რაოდენობით პროდუქციის წარმოების გამო საფრთხე შეუქმნა სიცოცხლეს. კომპანია მოსახლეობას კოსმოსში გზავნის, დედამიწაზე კი ვოლი საინტერესო თავგადასავლებით ცხოვრობს. დედამიწაზე მდგომარეობის, გამოტოვებული 700 წლისა და სხვა საინტერესო ამბების შესახებ ურჩიეთ მოსწავლეებს აუცილებლად უყურონ ფილმს. აქვე მიაწოდეთ საინტერესო ინფორმაცია, რომ ,,უოლ“ პიქსარის ყველაზე მასშტაბური ფილმია და 125 კადრისაგან შედგება.
|
| კინოჩვენების მიზანი
|
მოსწავლეებში ეკოლოგიური ცნობიერებისა და სამოქალაქო პასუხისმგებლობის ამაღლება. მაღალი სააზროვნო უნარების განვითარება. შემოქმედებითი და პრაქტიკული საქმიანობის წარმართვა. |
| აქტივობა დისკუსია
|
სადისკუსიოდ შეგიძლიათ შემოიტანოთ მსგავსი საკითხები:
გარემოზე ზრუნვის პასუხისმგებლობა – სახელმწიფო თუ კერძო კომპანიების გაზრდილი პასუხისმგებლობა? რა დადებითი და უარყოფითი შედეგები აქვს ეკოლოგიური პასუხისმგებლობის რობოტზე გადაბარებას? ინტერვენციები ეკოლოგიური კატასტროფების თავიდან ასაცილებლად.
|
|
აქტივობა რეცენზია |
ჩამოაყალიბეთ, რა შედეგები შეიძლება მოუტანოს სამყაროს გარემოსადმი გულგრილმა დამოკიდებულებამ. მიჰყევით ფილმის სიუჟეტს და მოიყვანეთ მაგალითები. დაასაბუთეთ თქვენი მოსაზრება ფილმში წარმოდგენილი პრობლემის მიმართ, რას შეცვლიდით ფილმის სცენარში. |
| პრაქტიკული აქტივობა
|
აფიშა – დაავალეთ მოსწავლეებს, შექმნან ელექტრონული აფიშები. ამოიღონ ფილმიდან მათთვის სასურველი კადრი. გააფორმონ სლოგანებით. მიუთითონ ჩვენების დრო. დააინტერესონ და მოიწვიონ ახალი ფილმის ჩვენებაზე უმცროსკლასელები. ნახატი – დაავალეთ მოსწავლეებს, ნანახი ფილმისა და რეალური ცხოვრებისეული მაგალითების სინთეზის საფუძველზე შექმნან ფერწერული ნამუშევრები. მოაწყვეთ ონლაინგამოფენა. მიეცით საშუალება მოსწავლეს, გააკეთოს საკუთარი ნამუშევრის პრეზენტაცია. ასევე ჩაატარეთ ურთიერთშეფასების აქტივობა, სადაც მოსწავლეები ერთმანეთის ნახატების ძლიერ მხარეებსა და გასაუმჯობესებელ ხერხებზე ისაუბრებენ.
|
