ჩემი სტუდენტებისათვის ბევრჯერ დამივალებია, გვემსჯელა თემაზე: „სახლიდან გაუსვლელად“. მაშინ ამას რომანტიულად ვუყურებდით. ვფიქრობდით, რამდენი რამის გაკეთება იყო შესაძლებელი სახლიდან გაუსვლელად, რას გავაკეთებდით ინტერნეტით და რას ვერ შევძლებდით. ახლა კი ეს რეალობა დადგა მთელ მსოფლიოში.
ონლაინსწავლებას მრავალმხრივი და ფართო შესაძლებლობები აქვს. ეს არა მხოლოდ მომავლის, არამედ ჩვენი ყოველდღიურობის ნაწილი იყო და ახლა, ბოლო დღეებმა, კიდევ უფრო მეტად დაგვაახლოვა ონლაინსწავლების მეთოდებთან. ამ მეთოდების ნაწილი სრულიად ახალია ჩვენი საგანმანათლებლო სისტემისათვის, ნაწილი კი გამოიყენებოდა სხვადასხვა სასწავლო კურსისათვის.
„ონლაინ სწავლა სახალისოა“. – გვეუბნება ერთ-ერთი ონლაინპლატფორმის სლოგანი. ინგლისურად: „Online Learning is fun”, გერმანულად: “Onlain Lernen macht Spas”. 2016 წელს ჩატარებულმა გამოკითხვებმა აჩვენა, რომ ამერიკაში 90%-ზე მეტი მოსწავლე კმაყოფილია ონლაინსწავლებით და ფიქრობს, რომ ონლაინსწავლება ისევე სასარგებლოა, ან უმჯობესია, ვიდრე ტრადიციული სწავლება. წყარო
ბოლო დღეებია, ონლაინსწავლების პრაქტიკა განსაკუთრებით გააქტიურდა. მასწავლებლები და ლექტორები უზიარებენ ერთმანეთს გამოცდილებას, სოციალურ ქსელში გაჩნდა ჯგუფები, რომლის წევრებიც სხვადასხვა პლატფორმასა და მეთოდებზე მსჯელობენ პედაგოგები. მეც ერთ-ერთი ჯგუფის წევრი ვარ. ვიღებ ინფორმაციას, ხშირად, ბევრს და სხვადასხვა პრაქტიკიდან გამომდინარეს. მასალებისა და ინფორმაციის ნაწილი ძალზე პერსონალური და ინდივიდუალურია, რაც, მოსალოდნელიც არის. ნაწილი ფართო და ზოგადია. საბოლოო ჯამში, ასეთი რესურსები გვეხმარება პრაქტიკულადაც და მოტივაციის თვალსაზრისითაც, საინტერესო და შინაარსიანი გახდეს ჩვენი გაკვეთილები და ლექციები.
უნივერსიტეტები ქმნიან ან აახლებენ ელექტრონულ პლატფორმებს, იქმნება ელექტრონული რესურსები, დასაწყისში გამოჩნდა ტექნიკური და შინაარსობრივი ხარვეზები, რაც სხვადასხვა ობიქტური და სუბიექტური მიზეზიდან მომდინარეობს, თუმცა იქმნება ელექტრონული მასალები, რაც მომავალში კიდევ უფრო სასარგებლო იქნება სწავლებისათვის. შეიქმნება კურსების ელექტრონული ვერსიები, რიდერები, რესურსები, სალექციო კურსები, სასწავლო კურსების ელექტრონული გზამკვლევები, რომლებიც სხვა დროსაც გამოადგებათ სტუდენტებს. ლექტორები წერენ ვიდეოლექციებს, რომლებიც შემდეგშიც სასარგებლო რესურსი იქნება. გააქტიურდა აქამდე პასიურად არსებული ელექტრონული ბიბლიოთეკები. დამატებითი რესურსები და მასალები ცოდნის გაღრმავებას შეუწყობს ხელს და მჯერა, რომ ამ უნარების განვითარება გაამდიდრებს ჩვენს საგანმანათლებლო ბაზას.
სკოლებში ამუშავდა აქამდე დაუტესტავი ონლაინპლატფორმა, რომელსაც მრავალი ხარვეზი მოჰყვა. მიუხედავად ამისა, პედაგოგები ცდილობენ, სხვადასხვა მიმართულებით გამოძებნონ სწავლების შესაძლებლობები.
სირთულეები ჩნდება მაღალმთიან რეგიონებში, თუმცა ფაქტია, რომ ჩვენი საგანმანათლებლო სივრცე ონლაინ პლატფორმაზე გადავიდა. როგორც ყოველთვის, ყველაფერი ინდივიდუალურ ჭრილში უფრო თვალსაჩინოა. პედაგოგების ნაწილი სხვადასხვა გზით ცდილობს სწავლების ონლაინმეთოდებით მუშაობას, ზოგი მხოლოდ დავალებებს აგზავნის. მიუხედავად ამისა, მაინც პოზიტიურია ეს ცვლილებები. ჩანს საერთო მობილიზაცია, ელექტრონული სწავლების სახით გამოჩნდა გამოსავალი და ალტერნატივა. ყველანი მობილიზებულები ვართ: სკოლებიც, უნივერსიტეტებიც, მასწავლებლებიც, ლექტორებიც, მოსწავლეებიც, სტუდენტებიც და მშობლებიც.
მიუხედავად ასეთი აქტიურობისა, ჩვენ, პედაგოგები, მოსწავლეები, მშობლები ონლაინსწავლების ბილიკებს ვკვალავთ და ზოგ შემთხვევაში გარკვეულ პრობლემებსაც ვაწყდებით.
ტექნიკურ პრობლემებთან ერთად ონლაინსწავლების პროცესში რამდენიმე დამატებითი შეკითხვა გაჩნდა.
როგორ უნდა მოვიქცეთ, როდესაც სახლში ორი, სამი, ან მეტი ბავშვია და მათი ონლაინგაკვეთილები პარალელურად მიმდინარეობს? ეს პრობლემა განსაკუთრებით მტკივნეულია, თუ ბავშვები დაწყებით კლასებში, ან საბაზო სკოლაში სწავლობენ, არ აქვთ კომპიუტერული უნარ-ჩვევები, დამოუკიდებლად ვერ ახერხებენ რეგისტრაციას, თითოეულ გაკვეთილზე, ან საგანზე ჩართვას, ვერ ახერხებენ მიკროფონში საუბარს და ა. შ. ასეთ შემთხვევაში მშობელიც ესწრება გაკვეთილს, ეხმარება ტექნიკურად, შინაარსობრივ ნაწილშიც მონაწილეობს, ინიშნავს დავალებებს და სხვა, მაგრამ ეს პროცესი კიდევ უფრო რთულდება, თუ ოჯახში რამდენიმე ბავშვია. ტექნიკურ ხარვეზებთან ერთად: ჩართვებისა და გათიშვის, რეგისტრაციის გავლისა და სხვა ტექნიკური შეფერხებების გარდა, ეს პრობლემები და მშობლების ჩართულობა დამატებითი კომპონენტია, რომელიც აქამდე ნაკლებად ჩანდა. ამას ემატება კომპიუტერების არასაკმარისი რაოდენობა ოჯახში, ონლაინგაკვეთილების დროს ერთმანეთისაგან დამოუკიდებელი სამუშაო სივრცის ნაკლებობა. რეალურად ხომ შეიძლება, ბავშვები სხვადასხვა კლასში იყვნენ, რაც დამატებით სამუშაო სივრცეებს მოითხოვს და რთულია, ოჯახმა ეს სრულიად უზრუნველყოს.
შეიცვალა სასწავლო პარადიგმაც. ტრადიციულად, საშინაო დავალება მოჰქონდათ მოსწავლეებს, კომუნიკაცია მასწავლებლებსა და მოსწავლეებს შორის იყო უშუალო. მოსწავლემ უმრავლეს შემთხვევაში კარგად იცოდა, რა ჰქონდა დავალებად და როგორ უნდა შეესრულებინა. ამჟამად კი, მასწავლებლების მიერ სხვადასხვა ჩათების, სოციალური ქსელების დახმარებით გამოგზავნილი დავალებები უნდა გადასცენ მშობლებმა მოსწავლეებს. ასევე, მშობლების დახმარებით უნდა მოხდეს მოსწავლეების მიერ შესრულებული დავალებების გადაცემა მასწავლებლებისთვის. და თუ მანამდე არსებული სქემა ასე შეიძლება წარმოვიდგინოთ:
მასწავლებელი – მოსწავლე – (მშობელი) – მოსწავლე – მასწავლებელი
ამჟამად სქემა ასეთია:
მასწავლებელი – მშობელი – მოსწავლე – მშობელი – მასწავლებელი.
გაკვეთილის არატრადიციულობა მასწავლებელსაც უქმნის პრობლემებს და მოსწავლეებსაც. ზოგი დავალება ცალკე სამუშაოს გულისხმობს, როგორებიცაა დამატებითი დავალების, მასალების დარიგება. თუ ყველაფერი ინტერნეტშია, მოსწავლეებმა უნდა შეასრულონ დავალებები კომპიუტერში, ან ამობეჭდონ და ისე შეავსონ, ამასაც თავისი პრობლემები აქვს. მშობლების ჩართულობა აქაც საჭიროა.
ბოლოს კი, მინდა კიდევ ერთი რიტორიკული შეკითხვა დავსვა. როგორ უნდა მოვიქცეთ, როდესაც სახლში რამდენიმე ბავშვია, კომპიუტერისა და საოფისე პროგრამების ცოდნისა და უნარ-ჩვევების გარეშე და მშობელი, რომელიც ასევე პედაგოგია, მასწავლებელი ან ლექტორი და მასაც იმ დროს უწევს ვიდეოგაკვეთილების, ან ვიდეოლექციების ჩატარება, ონლაინსწავლება, როცა შვილებს აქვთ ონლაინგაკვეთილები? ჩვენი ცხოვრება მოულოდნელობებით არის სავსე. დაგეგმილი და დალაგებული სემესტრი უცებ იცვლება და ახალ რეალობას ახალ-ახალი მოულოდნელობები მოაქვს. როგორც რომაელები ამბობდნენ: „დღე დღის მასწავლებელია“ – “dies diem docet”.
ჩემი აზრით, დღეს ჩვენი სლოგანი ასეთია: „ისწავლე ყოველი დღისგან!“.
ონლაინსწავლების ბილიკები გასაკვალია. მეც ამ ბილიკებს მივუყვები.
