რამდენიმე ათეული წლის წინ ბავშვის მუსიკალური აღზრდა საერთო აღზრდის აუცილებელ კომპონენტად მიიჩნეოდა. ძნელად იპოვიდით ოჯახს, საიდანაც ერთი ბავშვი მაინც არ იღებდა მუსიკალურ განათლებას სპეციალურ მუსიკალურ სასწავლებელში. მშობელთა უმრავლესობა ფორტეპიანოს ანიჭებდა უპირატესობას, ბავშვების ნაწილი ვიოლინოს ან რომელიმე სხვა მუსიკალურ ინსტრუმენტს ეუფლებოდა, ნაწილი კი სასიმღერო ხელოვნებას.
დღეს, როდესაც მშობელთა პრიორიტეტები შვილების განათლებასთან დაკავშირებით სერიოზულადაა შეცვლილი, საზოგადოდ ხელოვნება და კერძოდ მუსიკა პირველი რიგის სასწავლო დისციპლინად ნამდვილად აღარ მოიაზრება. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ ბავშვების უმრავლესობა სკოლის პარალელურად რეპეტიტორებთან გაძლიერებულად სწავლობს ცალკეულ სასკოლო დისციპლინებს, კვალიფიციური მუსიკალური განათლების მისაღებად მათ დრო აღარ რჩებათ.
და მაინც, მუსიკა ჩვენი ცხოვრების განუყოფელი ნაწილია. განურჩევლად იმისა, ექნება თუ არა ბავშვს სპეციალური მუსიკალური განათლება, მას უნდა შეეძლოს მუსიკალური ნაწარმოების მოსმენა და გაგება. ადამიანი, რომელსაც მუსიკის მოსმენის უნარი შესწევს, ჩიტების ჭიკჭიკს, ნაკადულის რაკრაკს, ზღვის ტალღების ხმაურს, ფოთლების შრიალს და წვიმის წვეთების წკაპაწკუპსაც კი მუსიკად აღიქვამს და ამაში არაფერია გასაკვირი, ვინაიდან სწორედ ამ ყველაფრის ასახვას ცდილობდნენ ცნობილი კომპოზიტორები თავიანთ ნაწარმოებებში.
მაინც რაში სჭირდება ბავშვს სპეციალური მუსიკალური განათლება?
◦ მუსიკა დადებითად მოქმედებს ბავშვის გონებრივი, ფიზიკური, შემოქმედებითი უნარების განვითარებაზე;
◦ მუსიკა უხსნის ბავშვს გზას ხელოვნებისკენ, საშუალებას აძლევს, განთავისუფლდეს კომპლექსებისგან, ხელს უწყობს მის სოციალიზაციას.
◦ მუსიკა აყალიბებს ბავშვის სულიერ კულტურას, ამდიდრებს მის სულიერ სამყაროს.
◦ ბავშვი, რომელსაც მუსიკალური განათლება აქვს, ემოციურად და ინტელექტუალურად თანატოლებზე განვითარებულია.
◦ მუსიკალურ ხელოვნებას აქვს ამოუწურავი შესაძლებლობები ემოციური გამოცდილების გასამდიდრებლად და გასაფართოებლად.
◦ მუსიკალურ ინსტრუმენტებზე დაკვრის სწავლა ადრელ ასაკში დადებითად მოქმედებს ბავშვის შემდგომ განვითერებაზე. ასეთი ბავშვები გამოირჩევიან სმენით ინფორმაციის აღქმის კარგი უნარით. ასევე მათ კარგად აქვთ განვითარებული ხელის წვრილი მოტორიკა, აქვთ მდიდარი ლექსიკური მარაგი და კარგად განვითარებული ლოგიკური და ანალიტიკური აზროვნების უნარი.
◦ მუსიკალურ ინსტრუმენტებზე დაკვრა ხელს უწყობს ესთეტიკური აღქმისა და ესტეთიკური გრძნობის სრულყოფას, მუსიკალური გემოვნების ჩამოყალიბებას, ასწავლის ბავშვს მუსიკის გაგებას და სიყვარულს; ეხმარება ბავშვს ისეთი ნებელობითი თვისებების განვითარებაში, როგორიცაა მოთმინება, გამძლეობა, მიზანსწრაფულობა, სიბეჯითე. ამასთან ერთად, ავითარებს მეხსიერებას და ყურადღების კონცენტრაციის უნარს.
◦ იქიდან გამომდინარე, რომ მუსიკა ამშვიდებს, ამაღლებს განწყობას, ფსიქოფიზიკური პრობლემების მქონე ბავშვებთან საკორექციო მუშაობის პროცესში მას სერიოზული დახმარების გაწევა შეუძლია. ასეთი ბავშვების ფსიქოფიზიკური ჯანმრთელობის მდგომარეობა დამოკიდებულია იმაზე, რა მუსიკას უსმენენ ისინი.
◦ მუსიკალური განათლების გარეშე თითქმის შეუძლებელია ბავშვის სრულფასოვანი გონებრივი განვითარება.
◦ ხელოვნების ყველა სხვა დარგს შორის მუსიკა ადამიანზე ზემოქმედების ყველაზე ძლიერი საშუალებაა. მუსიკას შეუძლია, ზემოქმედება მოახდინოს ადამიანის ფსიქოემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე. აქედან გამომდინარე, მნიშვნელოვანია, გავუღვივოთ ბავშვს ინტერესი და სიყვარული მუსიკის როგორც ცხოვრების ჯანსაღი წესის შემადგენელი ნაწილის მიმართ.
◦ მუსიკა ადამიანის გრძნობებისა და ემოციების გამოხატვის ერთ-ერთი უძველესი ხერხია. მას შეუძლია ნერვულ-ფსიქიკური დაძაბულობის მოხსნა, მაშასადამე, ფსიქოთერაპიული ეფექტი აქვს. მისი დახმარებით ადამიანი შეიძლება ბევრი შინაგანი პრობლემისგან გათავისუფლდეს.
◦ მუსიკა მატებს ბავშვს საკუთარი ძალების რწმენას.
◦ მუსიკალური უნარების განვითარება მნიშვნელოვანია ბავშვის ჰარმონიული განვითარებისთვის, რადგან მუსიკა უდიდეს გავლენას ახდენს ინდივიდუალურობის ფორმირებაზე.
◦ მუსიკა ეხმარება ბავშვს, შეიცნოს და გაიგოს ადამიანური გრძნობების, ემოციებისა და განცდების სამყარო. მუსიკალურ ხელოვნებას ბავშვის ემოციურ სფეროზე ზემოქმედების უნიკალური თვისება აქვს. თუ გავითვალისწინებთ, რომ ემოციური სფერო წამყვანია ბავშვის ფსიქიკური განვითარებისთვის (ის გადამწყვეტ როლს ასრულებს ბავშვის პიროვნების ჩამოყალიბებაში, უმაღლესი ფსიქიკური ფუნქციების განვითარებაში, ქცევის რეგულაციაში), ადვილი მისახვედრი იქნება, რა როლის შესრულება შეუძლია მუსიკას ბავშვის საერთო ფსიქოფიზიკურ განვითარებაში.
◦ ვინაიდან ბავშვი მუსიკალურ ბგერებზე მეტყველების განვითარებამდე დიდი ხნით ადრე რეაგირებს, მუსიკა ფართო შესაძლებლობებს იძლევა ბავშვისა და უფროსის ურთიერთობისთვის, საფუძველს უყრის მათ ემოციურ კონტაქტს.
◦ მუსიკა ეხმარება ბავშვს, გადალახოს ურთიერთობაში არსებული ბარიერები, უკეთესად შეიცნოს საკუთარი თავი და სხვა ადამიანები, მოახდინოს საკუთარი შესაძლებლობების რეალიზება.
◦ ფასდაუდებელია მუსიკის როლი ბავშვის ესთეტიკურ აღზრდაში. მუსიკალური აღზრდა ესთეტიკური აღზრდის ნაწილია, რომელიც განსაკუთრებულ როლს ასრულებს ბავშვის პიროვნების განვითარებაში.
◦ მუსიკა იძლევა უბადლო შესაძლებლობას ბავშვის სულიერი სფეროს, მისი შემოქმედებითი პოტენციალის განვითარებისთვის.
◦ ყოველივე ზემოთქმულიდან გამომდინარე, მუსიკალურ აღზრდას შეუძლია ხელი შეუწყოს ბავშვის მუსიკალური კულტურის ფორმირებას. მუსიკალური უნარ-ჩვევების განვითარება და მუსიკალური კულტურის საფუძვლების ფორმირება კი ადრეული ასაკიდან უნდა დავიწყოთ. ბავშვობაში სრულფასოვანი მუსიკალური შთაბეჭდილებების დეფიციტი მოგვიანებით ძნელი აღმოსაფხვრელია.
