გუნდური მუშაობა

რით არის მნიშვნელოვანი მოსწავლეებისთვის გუნდური მუშაობის სწავლება და როგორ მივაღწიოთ ამას?

სოციალური მედიის მზარდი გამოყენების პირობებში სულ უფრო მეტი ადამიანი ამყარებს ერთმანეთთან კავშირს. უფროსკლასელებს შორის ინტერნეტსივრცეში ჩართულთა პროცენტული მაჩვენებელი, სავარაუდოდ, დიდად არ უნდა ჩამოუვარდებოდეს 100%-ს. ამის საწინააღმდეგო რა უნდა გვქონდეს, თუმცა ვისურვებდით, გაზრდილიყო ინტერნეტის სასწავლო მიზნით გამოყენების ხვედრითი წილი. ჩნდება მოსაზრება, რომ მოსწავლეები სულ უფრო ნაკლებად ურთიერთობენ ერთმანეთთან პირდაპირი, უშუალო კომუნიკაციის გზით. ამის გამო მათ ეკარგებათ უშუალო ურთიერთობის აუცილებელი უნარები. ვფიქრობთ, კარგი იქნება, ამ უნარების დაუფლება სასწავლო პროცესში, უშუალოდ გაკვეთილზეც მოხდეს. ონლაინ კომუნიკაციის არნახული ზრდის მიუხედავად, პირდაპირი კომუნიკაცია არასოდეს დაკარგავს მნიშვნელობას. ადამიანები, რომლებიც დაუფლებული იქნებიან უშუალო ურთიერთობის საჭირო უნარებს, მეტ წარმატებას მიაღწევენ, ვიდრე ამ უნარებს მოკლებულები.

გუნდური მუშაობის უკეთ დასაუფლებლად არსებობს უამრავი უკვე აპრობირებული აქტივობა, რომლებიც ასწავლის მოზარდებს ერთმანეთთან პოზიტიურ და პროდუქტიულ კომუნიკაციას. ასეთებია: პროექტები, რომლებიც მოსწავლეებმა შეიძლება ერთად აკეთონ, სხვადასხვა აქტივობები, რომლებიც ერთად მუშაობას მოითხოვს და უამრავი საგანმანათლებლო თამაში, რომლებიც ასევე უზრუნველყოფს გუნდური მუშაობის წარმატებით დაუფლებას.

მოსწავლეებს გუნდური მუშაობა რომ ვასწავლოთ, საჭიროა, მასწავლებელმა მკაფიოდ აუხსნას მათ ჯგუფური მუშაობის მნიშვნელობა. მოსწავლეები ჯგუფურ მუშაობაში უნდა ჩავაბათ მას შემდეგ, რაც მათთან ერთად განვიხილავთ რამდენიმე აუცილებელ საკითხს. მოსწავლეებმა უნდა გააცნობიერონ, რომელ საჭირო უნარებს განუვითარებს მათ გუნდური მუშაობა, რა უნარები უნდა ჰქონდეთ მათ, რომ გუნდური მუშაობა ეფექტური აღმოჩნდეს. მასწავლებელმა მოსწავლეებს უნდა შესთავაზოს და მათთან ერთად განიხილოს გუნდური მუშაობის დროს დასაცავი წესებიც. 

მოდი, შევჩერდეთ რამდენიმე მნიშვნელოვან უნარზე, რომლებიც სწორად წარმართული გუნდური მუშაობით შეიძლება განვუვითაროთ მოსწავლეებს (შეგიძლიათ განიხილოთ თქვენს მოსწავლეებთან ერთად).

მოსწავლისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია იმის ცოდნა, რომ მოსმენის უნარი აუცილებელია. იგულისხმება, რომ ყველა მოსწავლეს უნდა შეეძლოს აზრის ისე გამოთქმა, არ შეაწყვეტინონ. აგრეთვე ყველა მოსწავლემ უნდა იცოდეს, რა საკითხი განიხილება, რათა არ გამოეთიშოს განხილვის პროცესს. შეგვიძლია შემოგთავაზოთ ერთი უბრალო საშუალება ამის მისაღწევად: მივცეთ მოსწავლეებს რაიმე პატარა საგანი და დავთქვათ, რომ ლაპარაკობს მხოლოდ ის, ვისაც ხელში ეს საგანი უკავია. საამისოდ გამოდგება პატარა ფუმფულა სათამაშო ან სულაც ჩვეულებრივი ფანქარი.

მოსწავლეები უნდა დავარწმუნოთ, რომ მათ სჭირდებათ აზრის გამოთქმის უნარი. მათ უნდა შეეძლოთ თავიანთი იდეებისა და მოსაზრებების გამოთქმა და სხვისი იდეებისა და მოსაზრებების შეფასება. მოსწავლეთა უმეტესობა არავითარ სირთულეს არ აწყდება მეგობრებთან საუბრისას, მაგრამ ჯგუფში რაიმე საკითხის განხილვა და გადაწყვეტილების მიღება სულ სხვა უნარებს მოითხოვს. აქ საჭიროა, მოსწავლემ აზრი არა ერთ ან ორ მეგობარს, არამედ ჯგუფის რამდენიმე წევრს გაუზიაროს, თანაც ისე, რომ მისი იდეები სხვებისთვისაც ადვილი გასაგები იყოს. მნიშვნელოვანია, აზრის გადმოცემისას მოსწავლემ გაითვალისწინოს დროის ფაქტორიც. თუ ის დიდხანს მოუნდა თავისი მოსაზრების ჩამოყალიბებას, მის მეგობრებს ყურადღება გაეფანტებათ და შესაძლოა, მისი სავსებით სწორი მოსაზრება დაიკარგოს. მეტისმეტად დიდხანს ლაპარაკი ერთსა და იმავეზე ან ერთი მოსაზრებიდან მეორეზე გადახტომა სასურველ შედეგს ვერ გამოიღებს.

ჩვენი რწმენით, ჯგუფური მუშაობა ხელს უწყობს თავდაჯერების გამომუშავებას. ჯგუფში წარმატებული მუშაობისთვის მოსწავლეებს სჭირდებათ თვითრწმენა, საკუთარი თავის რწმენა. მათ თავიანთი აზრები გაბედულად უნდა გამოთქვან და მიიღონ ნეგატიური უკუკავშირი ისე, რომ არ განაწყენდნენ და მუშაობის გაგრძელება შეძლონ. თავდაჯერების, თვითრწმენის ჩამოყალიბება რთული, ხანგრძლივი პროცესია, მაგრამ რაც უფრო მეტად მიიღებს მოსწავლე ჯგუფურ მუშაობაში მონაწილეობას, რაც უფრო უკეთ ისწავლის სხვების მოსმენას და აზრის გამოთქმას, მეტად თავდაჯერებულიც გახდება.

ჯგუფური მუშაობა მხოლოდ ზემოთ განხილული უნარების განვითარებას როდი უწყობს ხელს – რასაკვირველია, კიდევ ბევრის ჩამოთვალა შეიძლება: ურთიერთპატივისცემა, ლიდერობის გრძნობა, როლების განაწილება, პასუხისმგებლობა და სხვ. თუმცა მიგვაჩნია, რომ მოსმენა, საუბარი და თავდაჯერება წარმოადგენს იმ ფუნდამენტურ უნარებს, რომელთა განვითარებაც ჯგუფური მუშაობით არის შესაძლებელი.