პრობლემაზე ორიენტირებული სამოდელო გაკვეთილი ფიზიკაში

სიხისტის განსაზღვრა

სსსმ მოსწავლე არ გვყავს

·         პრობლემის დაკავშირება ზამბარის მახასიათებელ სიხისტესთან;

·         წინა გაკვეთილებზე მიღებული თეორიული ცოდნის გააქტიურება, ჰუკის კანონის არსის სიღრმისეული გააზრება;

·          ექსპერიმენტის საფუძველზე  ცალ-ცალკე ზამბარებისა და მიმდევრობით გადაბმული ორი ზამბარის სისტემის სიხისტეების გამოთვლა და მათი შედარება;

·         ფიზიკური პროცესების მათემატიკური მოდელირება და მიღებული რაოდენობრივი გამოსახულებების  დრეკადი სისტემის სიხისტესთან დაკავშირება;

·         ექსპერიმენტული და თეორიული შედეგების შედარებითი ანალიზი;

·         გამოიტანოს დასკვნა, უპასუხოს პრობლემურ შეკითხვას და შეადაროს იგი გამოთქმულ ვარაუდს.

კვლ. IX. 1. განსაზღვროს კვლევის საგანი და კვლევის ეტაპები.

კვლ. IX. 2. კვლევითი პროცედურების განხორციელება.

კვლ. IX. 3. მონაცემთა წარმოდგენა სხვადასხვა საკომუნიკაციო საშუალების გამოყენებით.

კვლ.IX. 4. მონაცემთა ანალიზი და შეფასება.

დრეკადობის ძალა. ჰუკის კანონი.

აქტივობების აღწერა

აქტივობა #1

აქტივობის მიზანი

აქტივობის აღწერა

პრობლემური კითხვა – როგორ შეიცვლება სლაიდზე წარმოდგენილ სურათზე საზაფხულო საქანელას დრეკადი დეფორმაციის ხარისხი (საქანელას ეფექტი) ზამბარების სიგრძის გაზრდით? 

მოსწავლემ შეძლოს

·         წინარე ცოდნის გააქტიურებით ან  ინტუიციურად სავარაუდო ჰიპოთეზების გამოთქმა;

·         საქანელას ეფექტის  საკითხის დაკავშირება ზამბარათა დრეკადი სისტემის სიხისტესთან.

მასწავლებელი ეკრანზე გამოსახულ სლაიდზე წარმოადგენს  სურათს, რომელზეც გამოსახულია ზამბარებზე ჩამოკიდებული საზაფხულო საქანელა. სვამს პრობლემურ შეკითხვას და მოსწავლეებისგან ისმენს სავარაუდო პასუხებს – მოსაზრებებს.

ორგანიზების ფორმა:  ინდივიდუალური (2წთ).

აქტივობა #2

აქტივობის მიზანი

აქტივობის აღწერა

გონებრივი იერიში –   წინარე ცოდნის გააქტიურება.

ინტერნეტ-თამაშ Kahoot-ის კითხვების საფუძველზე მოსწავლეებმა უნდა გაიხსენონ პრობლემასთან დაკავშირებული გავლილი მასალა და სწორად უპასუხონ  შეკითხვებს.

თამაშის ბოლოს გამოვლინდება გამარჯვებული წყვილი.

მასწავლებელი რთავს ინტერნეტში განთავსებულ Kahoot-ის პროგრამას, სადაც მას წინასწარ საკუთარ გვერდზე ატვირთული აქვს კითხვარი სავარაუდო პასუხებით. მოსწავლეები წყვილებში სმარტტელეფონების საშუალებით სახელებით  რეგისტრირდებიან თამაშში და ამავე ტელეფონებით პასუხობენ ეკრანზე გამოტანილ შეკითხვებს. პროგრამა ბოლოს ეკრანზე გამოიტანს გამარჯვებულ ყველაზე სწრაფ  და ჭკვიან ოთხ წყვილის სახელს.  https://kahoot.com/

ორგანიზების ფორმა:  წყვილები (7წთ).

აქტივობის მიზანი

აქტივობის აღწერა

მოსწავლეს უნდა ჩამოუყალიბდეს ექსპერიმენტული კვლევის უნარ-ჩვევები:

·         უნდა განსაზღვროს კვლევის მიზანი;

·         კვლევითი აქტივობების თანმიმდევრობა;

·         უნდა შეარჩიოს სათანადო ხელსაწყოები და აღჭურვილობა;

·         მონაცემების აღრიცხვის ფორმა (ცხრილები, გრაფიკები).

·         ჩაატაროს ექსპერიმეტი;

·         მოახდინოს ექსპერიმენტული მონაცემების ანალიზი;

·         გამოიტანოს დასკვნა.

მასწავლებელი სვამს შეკითხვას: გავიხსენოთ, როგორ ვიპოვოთ ზამბარის სიხისტე? მოსწავლეები პასუხობენ: საჭიროა ზამბარაზე ჩამოვკიდოთ ტვირთი და ტვირთის სიმძიმის ძალა გავყოთ შესაბამის წანაცვლებაზე. ამ გზით მოსწავლეები ადგენენ ორი ზამბარის სიხისტეს. ამის შემდეგ მოსწავლეები აგრძელებენ ზამბარას (გადააბამენ ზამბარებს ერთმანეთს მიმდევრობით) და იმავე გზით პოულობენ სისტემის სიხისტეს (K_ექსპ). მოსწავლეებს გამოაქვთ დასკვნა – ექსპერიმენტის შედეგებით დგინდება, რომ სისტემის სიხისტე შემცირდა.

მონაცემები შეაქვთ ცხრილში იხ. დანართი (ცხრილი განთავსებულია ეკრანზე).

ორგანიზების ფორმა  – ინდივიდუალური   (15 წთ).

აქტივობის მიზანი

აქტივობის აღწერა

პასუხი პრობლემურ შეკითხვაზე.

მოსწავლემ უნდა შეძლოს:

·         ფიზიკური პროცესების მათემატიკური მოდელირება და მიღებული რაოდენობრივი გამოსახულებების  დრეკადი სისტემის სიხისტესთან დაკავშირება;

·         სისტემის სიხისტის თეორიული და ექსპერიმენტული შედეგების შედარებითი ანალიზი;

·         გამოიტანოს დასკვნა და უპასუხოს პრობლემურ შეკითხვას.

მასწავლებელი სვამს შეკითხვას: ხომ არ არსებობს ჩვენი შედეგების თეორიული დასაბუთება? მოვახდინოთ ფიზიკური პროცესების მათემატიკური მოდელირება, ანუ გამოვსახოთ დრეკადი სისტემის სიხისტე თითოეული ზამბარის სიხისტით.

რომელიმე მოსწავლე თავისი სურვილით გამოდის დაფასთან და მასწავლებლის დახმარებით გამოჰყავს სისტემის სიხისტის ფორმულა.

ამის შემდეგ მიღებულ თეორიულ ფორმულაში მოსწავლე სვამს ზამბარების სიხისტეების ექსპერიმენტულ მონაცემებს და იღებს სისტემის სიხისტის თეორიულ მნიშვნელობას (K_თეო). მონაცემები შეაქვს ცხრილში და ახდენს სისტემის სიხისტის თეორიულ და ექსპერიმენტული შედეგების შედარებით ანალიზს.

თეორიული და ექსპერიმენტული კვლევის შედეგების საფუძველზე ფრონტალური კითხვების მეთოდით კლასს გამოაქვს დასკვნა და პასუხობს პრობლემურ შეკითხვას. მოსწავლეები ადარებენ მიღებულ შედეგს წინასწარ გამოთქმულ ჰიპოთეზებს.

ორგანიზების ფორმა  – ინდივიდუალური.  (9წთ).

აქტივობის მიზანი

აქტივობის აღწერა

მოსწავლემ უნდა შეძლოს

·         ამოცანის ამოხსნის გზით  გაკვეთილზე მიღებული ექსპერიმენტული და თეორიული კვლევის შედეგების სიღრმისეული გააზრება;

·         გაკვეთილზე მიღებული ცოდნის ტრანსფერი – გამოყენება.

მასწავლებელი სთხოვს მოსწავლეებს ამოხსნან ამოცანა, რომლის ტექსტი და ნახაზი გამოტანილია ეკრანზე. მოსწავლეები ინდივიდუალურად მუშაობენ და ის მოსწავლე, რომელიც  ყველაზე სწრაფად ამოხსნის ამოცანას, გამოდის დაფასთან და კლასს თავის ნამუშევარს წარუდგენს.

ორგანიზების ფორმა  – ინდივიდუალური.  (4წთ).

აქტივობა #6

აქტივობის მიზანი

აქტივობის აღწერა

გაკვეთილის შეჯამება –  უკუკავშირი –  რა ვისწავლეთ ახალი?

მოსწავლემ უნდა შეძლოს:

·         გაკვეთილზე მიღებული ცოდნის შეჯამება;

·         ფიზიკის გაკვეთილზე მიღებული ცოდნის დაკავშირება ყოფა-ცხოვრებაში წამოჭრილ პრობლემასთან.

მასწავლებელი სვამს კითხვას: რა ვისწავლეთ ახალი დღეს? რა გზები და მეთოდები გამოვიყენეთ პრობლემის გადასაჭრელად? მოსწავლეები გაკვეთილზე ჩატარებული ექსპერიმენტული და თეორიული კვლევის შედეგებზე დაყრდნობით პასუხობენ დასმულ შეკითხვას.

ორგანიზების ფორმა  – ინდივიდუალური.  (2 წთ).

გაკვეთილის დასაწყისში მოსწავლეები ინფორმირებულნი არიან, რომ ფასდება საგაკვეთილო პროცესში ჩართულობა. მასწავლებელი მოსწავლეებს სთხოვს, შეაფასონ საკუთარი თავი. ამის შემდეგ თვითონ მასწავლებელი ახდენს მოსწავლეთა შეფასებას:

#2 აქტივობა ფასდება განმავითარებელი შეფასებით. # 4 და  #5 აქტივობები ფასდება განმავითარებელი და განმსაზღვრელი შეფასებით.                 (2 წთ).

საგაკვეთილო პროცესში ჩართულობა

ამოცანის ამოხსნა

g (ნ)

X₁

X₂

X

K₁

K₂

K_ექსპ

K_თეორ