თამაში სწავლების საკმაოდ ეფექტიან მეთოდს წარმოადგენს სასკოლო სწავლების ნებისმიერ საფეხურზე. უფრო მეტიც, ის თავის მიმზიდველობას ზრდასრულთა სწავლების პროცესშიც ინარჩუნებს, ვინაიდან თამაშის, როგორც სწავლების მეთოდის გამოყენება სასწავლო პროცესს ბევრად უფრო საინტერესოს, სახალისოს და სასურველს ხდის. აქედან გამომდინარე პირველ კლასში თამაშით სწავლება უფრო ადვილად მიგვყვანს სასურველ შედეგამდე.
პირველ კლასში ერთ-ერთი მთავარი და არსებითი გამოწვევა, რომელსაც მოსწავლეები კითხვისა და წერის სწავლების საწყის ეტაპზე აწყდებიან, მარცვლებისგან სიტყვის შეკვრა, ხოლო მიღებული სიტყვებისგან წინადადებების აწყობა და მათი გაგება-გააზრებაა. იმისათვის, რომ გავუადვილოთ მოსწავლეებს ფონოლოგიური უნარ-ჩვევების ჩამოყალიბების პროცესი, სასურველია, ხშირად შევთავაზოთ აქტივობები და თამაშები, რომლებიც სწორედ მარცვლებსა და სიტყვებზე ვარჯიშს ითვალისწინებს.
ერთ-ერთი ასეთი მეთოდია „მხიარული ბანქო“. იგი აგებულია გუნდური თამაშის პრინციპებზე და მიზნად ისახავს მარცვლების სიტყვებად გამთლიანებისა და მიღებული სიტყვებით წინადადებების აწყობის უნარის განვითარებას. მეთოდი საკმაოდ ხალისიანი შემოქმედებითი და საინტერესოა. მოსწავლეები ბოლომდე არიან ჩართულნი, რადგან მოსწონთ როგორც მუშაობის პროცესი, ასევე დიდი ინტერესით ელოდებიან საბოლოო შედეგს. მოსწავლეები ხშირად კითხულობენ ასოებით და არა მარცვლებით, ეს მეთოდი კი დაეხმარება მოსწავლეებს ამოიკითხოს მარცვალი, რადგან სხვაგვარად ვერ მიიღებს დავალების საბოლოო შედეგს.
დადებითია,რადგან ხელს უწყობს:
- შემოქმედებით უნარის განვითარებას
- გუნდური მუშაობის უნარის განვითარებას
- ლოგიკური გავშირის დამყარებას
- წინადადებების შინაარსის მიხედვით დალაგებას
- ყურადღების განვითარებას
„მხიარული ბანქოს“ ჩატარების საწყის ეტაპზე მასწავლებელი წინასწარ ამზადებს რესურსს. აუცილებელია მომზადდეს პატარა ფურცლები, რომელზეც გამოსახულია მარცვლები. ამ მარცვლებმა შემდგომში უნდა შეადგინონ სიტყვები, სიტყვებმა – წინადადებები, ხოლო წინადადებების შეერთებით უნდა მივიღოთ მცირე ტექსტი, რომელიც გარკვეულ შინაარსს გადმოსცემს. სასურველია თუ გამოვიყენებთ ფერად ფურცლებს,შეიძლება ეს იყოს წებოვანი ,რადგან დროის დაზოგვის მიზნით ადვილად მიამაგრებენ ფურცელზე.
თავდაპირველად მასწავლებელი კლასს ჰყოფს ჯგუფებად და უხსნის მათ თამაშის პირობებს. უფრო საინტერესო იქნება თუ ჯგუფებს მასწავლებელი თითოეულ ჯგუფს დაარქმევენ სახელს, ურიგებს მათი ჯგუფისთვის განკუთვნილი ბარათების, ანუ ”ბანქოს”. მოსწავლეები მუშაობენ გუნდურად. ცდილობენ , მარცვლებისგან ააწყონ სიტყვები, ხოლო სიტყვებისგან – წინადადებები. საბოლოოდ კი წაიკითხავენ წინადადებებს და შინაარსის შესაბამისად წინადადებებს განათავსებენ თანმიმდევრულად ისე, რომ მიიღონ მოთხრობა. წინადადებები შეიძლება გაიკრას გძელი ქაღალდის ლენტზე ან დამაგრდეს თოკზე. სსსმ მოსწავლის შემთხვევაში გაამზადებს ილუსტრაციებს წინადადებების შესაბამისად და მიაგამგრებენ წინადადების ბოლოს.
მუშაობის პროცესში მასწავლებელი ხედავს, რამდენად გაწაფულია მოსწავლე მარცვლების ამოცნობაში, ხედავს, რამდენად ახერხებს მარცვლებისაგან სიტყვების შედგენას და იცავს თუ არა გუნდური თამაშის პრინციპებს. აუცილებელია, ვაკონტროლოთ დრო და დისციპლინა.
რეკომენდაცია:
- მოთხრობა უნდა იყოს მარტივი(მაქსიმუმ 6 წინადადება)
- მარცვლებიად შეიძლება დავყოთ ისე, რომ ადვილად შეძლონ აწყობა(მაგ: აივანი დავყოთ აივა-ნი , რადგან ცალკე არებული „ა „ შესაძლოა დამაბნეველი იყოს)
- კარგი იქნება თუ ბოლო მარცვალთან დასვამთ სასვენ ნიშანს,ეს გაუადვილებს აწყობას.
- შინაარსი უნდა იყოს საინტერესო და ადვილად გასაგები.
- არ უნდა შეიცავდეს ახალ ლექსიკურ ერთეულს.
გამოყენებული ლიტერატურა:
https://www.youtube.com/watch?v=I6QwhNXSlO8
კითხვის ეფექტური მეთოდები – ნათია ნაცვლიშვილი; ზაქარია ქიტიაშვილი; [თბ. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი] 2013 წელი
