ხუთშაბათი, მარტი 28, 2024
28 მარტი, ხუთშაბათი, 2024

ბულინგთან ბრძოლის რჩევები მშობლებს

ბოლოდროინდელი კვლევები აჩვენებს, რომ ბევრი ქვეყნისთვის ბულინგი უცხო არის და მოზარდების სერიოზული პრობლემაა.  ამ პრობლემას ეხმიანება და თავის გამოცდილებას გვიზიარებს ამერიკელი პედაგოგი ლორი ლევი, უმცროსი კლასების მასწავლებელი, სკოლის ადმინისტრატორი , ესეისტი და ბავშვთა უფლებათა დამცველი.

ლორი ლევი-სამი შვილისა და რვა შვილიშვილის ბებიაა, ის  წერს, რომ  ნანობს ბულინგთან ბრძოლის გამოცდილების არქონაზე მაშინ, როცა თვითონ ზრდიდა შვილებს. გვჯერა, რომ მისი გამოცდილება დღევანდელი მოსწავლეების მშობლებსაც გამოადგებათ.

თუ თქვენი შვილი ჩაგვრის მსხვერპლია, არ წაახალისოთ მისი ქცევის ცვლილებები იმის გამო, რომ თანატოლთა კომპანიაში მიიღონ.

მე  ორი  გოგონას დედა ვარ, ამიტომ ბევრი აგრესიის მომსწრე ვარ.  როცა სხვა გოგონებმა მათთან ურთიერთობა შეწყვიტეს, მე ყოველთვის ვურჩევდი, ურთიერთობის აღსადგენად სხვაგვარად მოქცეულიყვნენ : ,,თუ ისინი არ გეძახიან, შენ დაუძახე და ერთად აკეთეთ რამე. თუ ისინი შენ გაგირბიან, შეეცადე რაღაც შეცვალო შენს თავში, რომ მათი კეთილგანწყობა დაიმსახურო“ -ასე ვარიგებდი მათ და მწარედ ვცდებოდი.

ახლა ვიცი,რომ ბულინგის მსხვერპლი ხშირად სპონტანურად ირჩევა. ამ თამაშის მთავარი მიზანია, ვიღაც გააგდონ ჯგუფიდან  და ხშირად არანაირი მნიშვნელობა არა აქვს, როგორ იქცევა მსხვერპლი  ან როგორ გამოიყურება. ჩაგვრის ინიციატორებისთვის მნიშვნელოვანია მსხვერპლის განსაზღვრული ქცევა, რაც მთავარია-ისინი სხვა ბავშვის დაჩაგვრით საკუთარ სტატუსს იმაღლებენ. საუკეთესო რჩევა იქნებოდა სხვა მეგობრების მოძებნა, და არა კლასის ,,დედოფლის“  და მისი დამქაშების კეთილგანწყობის მოპოვება.

შეაიარაღეთ ჩუმი უმრავლესობა

მჩაგვრელების წინააღმდეგ წარმატებული ბრძოლის გასაღები გვერდზე ჩუმად  მდგარ მოწმეებშია. როცა ისინი ბულინგის მსხვერპლად არ გვევლინებიან, თავს დაცულად გრძნობენ და უმრავლეს შემთხვევაში ჩუმად ემორჩილებიან ბულინგის ინიციატორის ნებას. როდესაც ჩემი შვილები მიყვებოდნენ, როგორ ჩაგრავდნენ სხვას, მე ვურჩევდი, ყურადღება არ მიექციათ და თავიანთი საქმეებისთვის მიეხედათ….და აქაც მწარედ ვცდებოდი.

ბულინგის მოწმეები-ეს არა მხოლოდ ჩუმი უმრავლესობაა, არამედ საკმაოდ დიდი ძალაა ამ ყველაფრის შესაჩერებლად, თუ ისინი  მხარს არ  დაუჭერენ მჩაგვრელებს.  თუ ამ ,,მაყურებლებს“  ეშინიათ ხულიგნების გამოხტომების, ამ ყველაფერში მონაწიელობაზე უარის თქმა მაინც შეუძლიათ. ხულიგნები კი ,,ბანდის“  გარეშე არც ისე ძლიერები არიან.

მოსთხოვე სკოლას ჩარევა

როცა ჩემი ბიჭი მეექვსე კლასში იყო, ერთმა უფროსკლასელმა ჩვევად გაიხადა ყოველდღე ანთებული ასანთი ესროლა მის ზურგჩანთაში.  ვერ გადმოვცემ, როგორი შეშინებული იყო ჩემი შვილი, მე კი უბრალოდ, გაცეცხლებული ვიყავი. დავრეკე სკოლაში, რადგან გულუბრყვილოდ ვფიქრობდი, რომ ვიღაცას შეეძლო დამნაშავის დასჯა. ,,ეს არაა ჩვენი პრობლემა,,-ასე მიპასუხეს. სკოლის გალავნის გასწვრივ ტროტუარი  უკვე აღარ ითვლება მათი პასუხიმგებლობის ზონად. მათი ეს პოზიცია მე  მივიღე როგორც ჭეშმარიტება  და დავიწყე შვილის გაცილება, არ ვაძლევდი მარტო წამოსვლის უფლებას.

საინტერესოა, როგორ მოვიქცეოდი, ეს გამოცდილება რომ მქონოდა? იქნებ, პოლიციაში უნდა დამერეკა? სულ ცოტა, სკოლაში უნდა მივსულიყავი და დაჟინებით მომეთხოვა რეაგირება. მაგრამ  სკოლაში ისე იქცეოდნენ, რომ მშობლები თვითონ გრძნობდნენ დანაშაულს შვილების გამო მაშინაც, როცა მათ შვილებს ჩაგრავდნენ.

                        თუ თქვენთვის ცნობილია საშიშროების შესახებ, არ დაიღალოთ მასზე ლაპარაკით

ერთხელ ჩემი გოგონა მომიყვა, რომ კლასის ,,დედოფალი,,  ისე ჩაგრავდა ერთ გოგონას, რომ მან შეწყვიტა სკოლაში სიარული. ,,დედოფალმა,, თქვა: თუ ეს გოგო სკოლაში მოვა თავის დაბადების დღეზე, ისე ვანანებ, რომ თავის მოკვლას ისურვებს.  ჩემი შვილი ძალიან წუხდა,რადგან ვერ ხვდებოდა ამ ჩაგვრის მიზეზს და ამ მუქარის ისე ეშინოდა, რომ გამენდო.

მე დახმარება მოვინდომე და  ეს ამბავი მოვუყევი ლიტერატურის მასწავლებელს, რომელიც შედარებით ემპათიური და პოზიტიურად განწყობილი მეჩვენებოდა. მაგრამ მან  მშვიდად მიპასუხა, რომ კლასში მსგავსი არაფერი შეუმჩნევია და ყველაფერი დინებას მიანდო.  შემდგომში იმ გოგონამ სკოლა გამოიცვალა,  მე კი დღემდე მქეჯნის სინდისი,  რომ არ მივედი სკოლის დირექტორთან,  არ მოვუყევი მის დედას, ვერაფერი მოვიმოქმედე, რითაც გოგონას ფსიქოლოგიურ ტრავმას ავაცილებდი.

თუ თქვენი მეგობრების შვილები ჩაგრავენ თქვენს შვილებს, გულახდილად ელაპარაკეთ მათ.  თუ ეს არ   იმუშავებს, შეწყვიტეთ მათთან ურთიერთობა

მე დღემდე ვნანობ, რომ ვმეგობრობდი ადამიანებთან, ვისი შვილებიც ჩემს შვილებს ჩაგრავდნენ. საკმაოდ უხერხული სიტუაცია იქმნებოდა-მე ჩუმად ვიყავი, ურთიერთობებს ვუფრთხილდებოდი…და ამაშიც ვცდებოდი, რადგანაც მე თუ არა, აბა ვის უნდა დაეცვა ჩემი შვილი? რა თქმა უნდა, რთულია როდესაც მეგობრებს ეუბნები , რომ მათი შვილები სათანადოდ არ იქცევიან. ბავშვებს ვერ დაავალდებულებ, რომ მათი მშობლების შვილებთან იმეგობრონ,   ეს ხომ არ გამორიცხავს ურთიერთდამოკიდებულებაში პატივისცემას, სწორედ ეს უნდა აუხსნათ მეგობრებს და მათ შვილებს. წარსულში რომ ვიხედები, ვხდები, რომ ის მეგობრობა დახარჯულ ძალისხმევად არ ღირდა და დროსაც ვერ გაუძლო. მე უნდა მცოდნოდა: თუ ჩვენ არ შეგვიძლია საკუთარი შვილების პრობლემებზე ლაპარაკი, საერთო ღირებულებებიც არ გაგვაჩნია.

არ მისცეთ უფროსებს თქვენი შვილების დაჩაგვრის უფლება

ჩემში აღზარდეს ნებისმიერი უფროსის მიმართ რეფლექსური პატივისცემის გრძნობა.  მე მინდოდა, რომ ჩემი შვილები უფროსებთან თავაზიანები ყოფილიყვნენ, მათთვის აზრი ეკითხათ. მაგრამ იყო მომენტები, როცა მე უფლებას ვაძლევდი  უფროსებს, ჩემი შვილების მიმართ არაკორექტულები ყოფილიყვნენ. ისინი ხომ მასწავლებლები, მწვრთნელები იყვნენ და მეშინოდა, ჩემი პროტესტის შემთხვევაში, ეს ბავშვებთან ურთიერთობაზე  ცუდად არ ასახულიყო. ახლა რომ იმ დროში დაბრუნება შემეძლოს, აუცილებლად ჩავერეოდი  და საკუთარ შვილებს დავიცავდი. ხშირად საკუთარი თავის წინააღმდეგ მივდიოდი, დიდხანს ვითრევდი ფეხს,  სანამ ჩემი შვილების მჩაგვრელ უფროსებთან გავარკვევდი ურთიერთობებს.

როდესაც ისინი ეცემიან, შენ მაშინ იმართები

როგორ მინდოდა, რომ მიშელ ობამას ეს სიტყვები ჩემს შვილებს გაეგოთ მაშინ! მაგრამ ამის ნაცვლად, მე მათ ვურჩევდი  ,,დაცემას,,  ან, უკეთეს შემთხვევაში, ყველანაირი ძალისხმევით ხულიგნების დაშოშმინებას.  რამდენად საჭირო იქნებოდა,  მერჩია კონფლიქტს გარიდებოდნენ და ღირსება შეენარჩუნებინათ. უკან რომ ვიხედები, ვხედავ ჩემს შეცდომებს.  მე აღვზარდე ჩემს შვილებში მორალური ფასეულობები, სიკეთე და სხვა ადამიანებისადმი კეთილგანწყობა. მაგრამ მე არ მისწავლებია თავის დაცვა და  ბულინგთან  გამკლავება. იმედი მაქვს, ჩემს შვილიშვილებს ამას მშობლები ასწავლიან.

 

 

 

 

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი