რაც უფრო იზრდებიან მოსწავლეები, მით უფრო რთულია მათი დაინტერესება კლასის საათით და კლასგარეშე აქტივობებით. დღეს მინდა, გაგიზიაროთ კლასის საათის ის ფორმა, რომელიც ძალიან კარგად მოერგება მაღალ კლასებს. ეს ფორმა არ არის ერთჯერადი და გაკვეთილის სხვადასხვა თემაზე ჩატარების საშუალებას იძლევა.
ასეთი ფორმის გაკვეთილებს დავარქვი: „ურჩიე მეგობარს“.
მოსწავლე თავად ირჩევს მასალას და პრობლემას. სამუშაო ინდივინდუალურია რაც, გვაძლევს საშუალებას თავიდან ავირიდოთ ჯგუფური მუშაობის მთავარი ნაკლი, რომელიც ის გახლავთ, რომ რომელიმე მოსწავლემ თავიდან აირიდოს პასუხისმგებლობა და სხვის ხარჯზე გავიდეს.
პირველი რამდენიმე შეხვედრა არის თემაზე: „ურჩიე მეგობარს წიგნი“.
კლასის თითოეული მოსწავლე თავად ირჩევს წიგნს და ემზადება პრეზენტაციისთვის შემდეგი საკვანძო კითხვების მიხედვით:
1) როდის დაიწერა ეს წიგნი?
2) როდის წაიკითხე?
3) რამ მოგხიბლა განსაკუთრებულად?
4) არის თუ არა ამ წიგნის მიხედვით გადაღებული ფილმი და რამდენად ემთხვევა ის მას?
5) ცოტაც საკუთარი შეხედულება და ავტორის შესახებ;
6) ჟანრი და ისტორიული მოტივები (არსებობის შემთხვევაში).
დაბოლოს გავაფრთხილოთ მოსწავლეები, რომ პრეზენტაცია იყოს ისეთი, რომ გამოიწვიოს ინტერესი, მაგრამ შინაარსი არ უნდა მოუყვეს.
თავდაპირველად აუცილებელია, მივცეთ მათ საპრეზენტაციო წიგნის არჩევის საშუალება, მაგრამ თუ ეს წიგნები დაემთხვა, ვთხოვოთ, შეცვალონ.
საპრეზენტაციო მასალის მომზადების ფორმას თავად ირჩევენ. შეუძლიათ ისტ-ის ტექნოლოგიების გამოყენებით, მოამზადონ პლაკატი ან უბრალოდ გასცენ პასუხი კითხვებს და წაიკითხონ საინტერესო ციტატა ან ფრაზა მოცემული წიგნიდან.
თავდაპირველად გადაწყვეტილი მქონდა ამეკრძალა ძალიან პოპულარული წიგნები, მაგრამ მოგვიანებით წიგნის ცნობადობა კლასის ინტერესებს დავუკავშირე. რამდენად ბევრს ჰქონდა წაკითხული ვინმეს მიერ შემოთავაზებული საპრეზენტაციო წიგნი. მოსწავლეთა ერთი ნაწილი ხშირად ირჩევს ხოლმე რომელიმე ცნობილი ადამიანის ბიოგრაფიას. იმის მიხედვით, რომელი სფეროს წარმომადგენელია ეს ადამიანი, უკავშირებენ საკუთარ ჰობს.
მომდევნო შეხვედრა ეხება თემას: „ურჩიე მეგობარს შეამჩნიოს ირგვლივ პრობლემა“.
აქ მოსწავლე თავად აკეთებს პრობლემის იდენტიფიკაციას. ეს შეიძლება იყოს ნებისმიერი რამ საკლასო ოთახიდან დაწყებული.
წარმოდგენილი პრეზენტაცია უნდა იყოს არა ინტერნეტიდან მოძიებული არამედ, რეალურად ირგვლივ არსებული.
პრეზენტაცია უნდა პასუხობდეს შემდეგ კითხვებს:
1) სად არის ეს ფოტო გადაღებული ან მასალა მოპოვებული?
2) კონკრეტულად რაში მდგომარეობს პრობლემა?
3) მოგვარებადია თუ არა და თუ მოგვარებადია, საკუთარი ხედვა მის შესახებ?
4) შეუძლია თუ არა მეგობარს თქვენთან ერთად ცოტათი მაინც გამოასწოროს ეს პრობლემა?
ეს შეიძლება იყოს:
1) საკლასო ოთახში გაასაწმენდი მერხი;
2) უპატრონო ძაღლები ქუჩაში;
3) ქუჩაში უადგილოდ დაყრილი ნაგავი;
და ასე შემდეგ.
თუ თავად ვერ მოახერხეს პრობლემების შემჩნევა დავეხმაროთ, თუნდაც ამისათვის მათთან ერთად გასეირნება დაგვჭირდეს.
მომდევნო შეხვედრის თემა: „ურჩიე მეგობარს აღიაროს და დააფასოს მეორე მეგობრის წარმატება და ნიჭიერება“.
მივყვებით სიის პირველი ნომრიდან დაწყებული და ვთხოვთ, აირჩიონ მეგობარი ვისზეც ისაუბრებენ. უკვე არჩეულებს თვალსაჩინოდ ჩავნიშნავთ მათ თვალწინ, რითაც უკვე მოისპობა იმის საშუალება, რომ სულ ერთი და იგივე დასახელდება. არჩევის პროცესი არ არის სტრესული.
წარდგენის დროს მოსწავლე არ ლაპარაკობს საკუთარ თავზე, ლაპარაკობს მეგობარზე. თუ მხატვარზე ლაპარაკობს წარმდგენი, შეუძლია მოიტანოს ნახატები, ხოლო თუ მუსიკოსზე – შეუძლია გვაჩვენოს ვიდეო-ჩანაწერი. ეს იმის საშუალებასაც იძლევა, რომ მოსწავლე, რომელიც მღერის ორკესტრთან ერთად ან ხალხურ ანსამბლში ან ცეკვავს, ანსამბლთან ერთად გვაჩვენოს სრული ვერსია. აქ გაერთიანდება სპორტის, პოეზიის, კითხვის სიყვარული და ყველა მოსწავლეს აუცილებლად აღმოაჩნდება რაღაც ისეთი, სათქმელად რომ ღირდეს.
ამ კლასის საათზე შეიძლება მშობლებიც დავისწროთ.
მომდევნო თემა: ურჩიე მეგობარს კარგად დაეუფლოს ——– .
აქ ვირჩევთ რომელიმე სასკოლო საგანს და ვლაპარაკობთ ამ საგნის შესახებ. მოსწავლის აზრი, რატომ უყვარს მას ეს საგანი და რატომ უნდა ისწავლოს ის უკეთ იმ მეგობარმა, რომელსაც ნაკლებად უყვარს.
პრეზენტაცია უნდა პასუხობდეს შემდეგ კითხვებს:
- რატომ აირჩიე ეს საგანი?
- რაში გამოგადგება ცხოვრებაში?
- რომელი განსაკუთრებული საკითხი მოგწონს ამ საგნიდან?
ამ ფორმატის მორგება ბევრ სხვა თემაზეც შეიძლება. მაგალითად:
,,ურჩიე მეგობარს გემოვნებიანი მუსიკა“;
,,ურჩიე მეგობარს ეზიაროს პოეზიას“.
აქ მოსწავლე ირჩევს ერთ პოეტს და კითხულობს ლექსს, გვეუსაუბრება ავტორზე და არჩევანზე. არჩევანის მოტივი შეიძლება ბევრი იყოს. მაგალითად, შეიძლება აირჩიოს „ვეფხისტყაოსნიდან“ ანდაზა იმიტომ, რომ შინაარსი მოეწონა ან ლექსი, რომელშიც რითმამ მოხიბლა და ასე შემდეგ.
,,ურჩიე მეგობარს იმოგზაუროს ——– ქვეყანაში ‘’
აქ უნდა ვეცადოთ, რომ ქვეყნები არ დაემთხვეს, რათა მეტად ინფორმაციული იყოს.
კითხვები, რომელსაც უნდა პასუხობდეს არის:
1) რატომ აირჩიე ეს ქვეყანა?
2) სად მდებარეობს?
3) რა არის იქ ღირშესანიშნავი?
4) რა ენაზე საუბრობენ იქ? (და ერთი სიტყვა მაინც გვითხრას ამ ენაზე).
იგივე შეიძლება საქართველოს კუთხეებზე.
შესაძლებელია წარსულში მოგზაურობაც.
ეს ფორმით ბევრ სხვადასხვა თემაზე შეიძლება საუბარი. თუ კლასი მრავალრიცხოვანია გაიყოს თემები. მთავარია, მოსწავლეებს უმაღლდებათ მოტივაცია. გრძნობენ ინდივიდუალურ პასუხისმგებლობას, სწავლობენ ერთმანეთის მაგალითზე.
იმ კონკრეტულ შემთხვევებზე, როდესაც საჭიროა დავინტერესდეთ, რა შედეგი მოიტანა ამ ყველაფერმა, დავაწესოთ მცირე გარეგანი მოტივაცია. მაგალითად, თუ ჩვენ რომელიმე მოსწავლის მეცადინეობით პრობლემა მოგვარდება, ის მიიღებს სიგელს გარემოს გაფრთხილებისთვის, თუ წაიკითხავს პრეზენტაციაზე გამოტანილ წიგნს და ამაში დაგვარწმუნებს მიიღებს სიგელს: ,,ერთი ნაბიჯით წინ’’.
შესაძლოა, პრიზებიც დავაწესოთ.
