მასწავლებლის უმთავრესი ამოცანაა სწავლების პროცესში ისეთი მეთოდების გამოყენება, რომელიც ხელს შეუწყობს მასალის უკეთ ათვისებას და დასწავლას. მასწავლებელი ყოველთვის ორიენტირებულია შედეგზე და შედეგი მიღწევადი რომ გავხადოთ გაკვეთილი დატვირთული უნდა იყოს ისეთი აქტივობებით, რომელიც მოსწავლეებს გაუადვილებს სწავლებას. თემის შესაბამისი აქტივობების შერჩევა კი სასწავლო მიზნის მიღწევის მნიშვნელოვანი კომპონენტია, და ასევე ზუსტად უნდა განისაზღვროს, გაკვეთილის რომელ ეტაპზე იქნება გამოყენებული შერჩეული აქტივობა.
საგნობრივი სტანდარტით მნიშვნელოვანია ცილის ბიოსინთეზის შესწავლა.
ბიოლ.XI.5.მოსწავლეს შეუძლია დაახასიათოს ორგანიზმთა გამრავლების და ინდივიდუალური განვითარების ფორმები.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:
- განიხილავს დნმ-ს კოდს და ახასიათებს გენს, როგორც დნმ-ის მონაკვეთს, რომელიც კონკრეტული ცილის სინთეზს განსაზღვრავს;
- ქმნის მარტივ მოდელებს უჯრედში მიმდინარე მატრიცული სინთეზის რეაქციების სადემონსტრაციოდ, მსჯელობს მათი მნიშვნელობის შესახებ;
ცილის ბიოსინთეზის გაგება მოითხოვს კომპლექსურ ცოდნას, მოსწავლემ უნდა იცოდეს:
- დნმ-ს აგებულება;
- სატ-რნმ-ის აგებულება;
- ი-რნმ-ს აგებულება;
- რიბოსომის აგებულება და ფუნქცია;
- ცილის მოლეკულის აგებულება;
- რა არის გენი;
- რა არის ქრომოსომა;
- რა არის ტრანსკრიფცია;
- გენეტიკური კოდი, კოდონი და ანტიკოდონი;
- ტრანსლაცია;
ამ საკითხების გაგება, გააზრება მოსწავლისთვის სირთულეს წარმოადგენს, ამისათვის საჭიროა, რთული საკითხების სწავლებაში ინტერაქტიური და დინამიური თვალსაჩინოების გამოყენება
ასევე მნიშვნელოვანია მასალის სხვადასხვა ხერხით, მეთოდით და მიდგომით გამარტივება , რათა ცოდნა მიღწევადი გახდეს ყველა მოსწავლესთვის. ჩემი გამოცდილებიდან მინდა გაგიზიაროთ „სიტუაციური ამოცანა“, რომელიც მოსწავლეებს დაეხმარება თემის უკეთ შესწავლაში, ამასთანავე საინტერესო და სახალისო იქნება მათთვის.
ქვემოთ მოცემული დავალება უმჯობესია შესრულდეს ჯგუფური მუშაობისას, რათა მოსწავლეებმა უკეთ შეძლონ ცოდნის ურთიერთგაზიარება. სამუშაოს შესასრულებელი დრო არის 10 წუთი, სამუშაოს დასრულების შემდეგ მოსწავლეებს ურიგდებათ სწორი პასუხების ფურცელი და შეცდომებსაც თავად ასწორებენ.(5წუთი)
დავალება ( დრო15წთ)
ყურადღებით წაიკითხეთ ქვემოთ მოცემული ტექსტი და აზრობრივად დააკავშირე მასში აღწერილი ვითარება შენთვის უკვე ნაცნობ თემას “ცილის სინთეზი” და გამოიცანი სიტყვების მეტაფორული მნიშვნელობა
სიტუაციური ამოცანა
ქალაქის ცენტრში არის ბიბლიოთეკა, სადაც დაცულია ძალიან მნიშვნელოვანი უძველესი წიგნები არქიტექტურის შესახებ. წიგნებში შეტანილია ულამაზესი შენობების პროექტები. ქალაქის ერთ-ერთ პერიფერიულ ადგილზე გადაწყვიტეს შენობის აგება, რისთვისაც საჭირო გახდა პროექტის გამოტანა ბიბლიოთეკიდან. ბიბლიოთეკის თანამშრომლებმა მშენებლობის ორგანიზატორებს უარი უთხრეს წიგნის გატანაზე, მაგრამ ნება დართეს გადაეღოთ წიგნიდან მხოლოდ ის პროექტი, რომელიც კონკრეტულად სჭირდებოდათ. ასლის გადაღების შემდეგ იმ ადგილას, სადაც შენობა უნდა აგებულიყო, მოიმარაგეს აგურები (სამშენებლო მასალები), რომელიც დანიშნულების ადგილამდე სატვირთო მანქანით მიიტანეს და მუშების დახმარებით აიგო ულამაზესი ნაგებობა.
| ტექსტის სიტყვები | სიტყვების მეტაფორული ახსნა |
| ქალაქი | |
| ბიბლიოთეკა | |
| წიგნები | |
| პროექტები | |
| ასლის გადაღება | |
| ასლი | |
| პერიფერიული ადგილი | |
| აგურები | |
| სატვირთო მანქანა | |
| მუშები | |
| შენობის აშენება | |
| ულამაზესი შენობა |
პასუხები შესაბამისობის მიხედვით:
ქალაქი —– უჯრედი
ბიბლიოთეკა —- ბირთვი
წიგნები —– ქრომოსომები
პროექტები ——გენები
ასლის გადაღება —– ტრანსკრიფცია
.ასლი —- ი-რნმ
პერიფერიული ადგილი —– ციტოპლაზმა
აგურები —— ამინომჟავები
სატვირთო მანქანა ——ტ-რნმ
მუშები —– რიბოსომები
შენობის აშენება —– ტრანსლაცია
ულამაზესი შენობა —– ცილის მოლეკულა
ამგვარად, წარმოდგენილი აქტივობა მასწავლებელს შეუძლია გამოიყენოს ცოდნის განმტკიცების მიზნით. თუ მასწავლებლები თავიანთ პროფესიულ საქმიანობას გაამდიდრებენ სხვადასხვა ტიპის რესურსით, ეს მათ მუშაობას მაღალეფექტურს გახდის, სასწავლო პროცესში კი მათი დანერგვა, მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნების გამოცდილებიდან გამომდინარე, მაღალ შედეგს იძლევა.
