ხუთშაბათი, მარტი 28, 2024
28 მარტი, ხუთშაბათი, 2024

ზომიერება – საუკეთესო მრჩეველი

ბავშვის აღზრდა მეტად რთული პროცესია და თუ მასწავლებელი ამ პროცესს შესაბამისი განათლების, თეორიული ცოდნისა და გამოცდილების საფუძველზე წარმართავს, მშობელს ასეთი საფუძველი არ გააჩნია – ის ინტუიციით ან შემთხვევით ირჩევს მეთოდს. ეს მიდგომა იშვიათად ამართლებს. მშობლები (წესისამებრ, დედები) ხშირად ივიწყებენ საკუთარ მოთხოვნილებებსა და ინტერესებს და თავს მთლიანად შვილს უძღვნიან. სამწუხაროდ, შედეგი უმეტესად მოლოდინის საპირისპიროა.

ბავშვისთვის მშობელი სამაგალითოა. თუ გვსურს, ის ჯანმრთელ, ბედნიერ, წარმატებულ ადამიანად აღიზარდოს, მას მაგალითი სჭირდება. ეს მაგალითი მას დედამ უნდა მისცეს.

ბავშვებისთვის უკიდურესად მნიშვნელოვანია, მშობლები იყვნენ ჯანმრთელები და წარმატებულები, შეეძლოთ სიხარული და ამჟღავნებდნენ სიცოცხლის სიყვარულს, ხალისს.

ბავშვი უნდა ხედავდეს, რომ მშობლები ზრუნავენ საკუთარ თავზე და თვითონაც უნდა სწავლობდეს მშობლებზე ზრუნვას. დავალებების მიცემა საჭირო არ არის – მაგალითის მიცემა ჯობს. როცა ბავშვი ჩვენზე ზრუნავს, კმაყოფილებისა და მადლიერების გამოხატვა არ უნდა დაგვავიწყდეს. უნდა ვუთხრათ მას, რომ გაგვახარა მისმა ყურადღებამ.

თუ ბავშვი დარწმუნდა, რომ სამყარო მის გარშემო ბრუნავს, მას ეგოისტური თვისებები ჩამოუყალიბდება. და მომავალში ნაკლებად იდარდებს იმაზე, როგორ გრძნობთ თავს თქვენ ან სხვა ახლობლები. მას გაუჭირდება სხვა ადამიანებთან ურთიერთობა, რადგან სამყაროს მისეული აღქმა არაადეკვატური იქნება.

ამიტომ სულ უნდა გვახსოვდეს, რომ ბავშვი ოჯახის წევრია და არა კერპი! უნდა ვეცადოთ, ვიცხოვროთ მასთან ერთად და არა მისთვის.

მზრუნველობის განვითარებისთვის მნიშვნელოვანია, ბავშვი ხედავდეს, რომ ოჯახის ყველა წევრი პატივისცემით ეპყრობა ერთმანეთს. ხედავდეს, როგორ ეხმარება მამა დედას საოჯახო საქმეებში, დედა კი სამსახურიდან დაბრუნებულ მამაზე ზრუნავს.

ზოგიერთი მშობელი მეტისმეტი მონდომებით ცდილობს შვილის განვითარების სტიმულირებას. ზრდა-განვითარებას თავისი ეტაპები აქვს და ბავშვს სიმაღლეებისკენ ძალით არ უნდა ვექაჩებოდეთ. მიჩნეულია, რომ 7 წლამდე დრო თამაშის პერიოდია. ამ ასაკში ბავშვს უნდა ჩამოუყალიბდეს სამყაროს სწორი აღქმა, საკუთარი თავისადმი, სხვებისა და, საზოგადოდ, ცხოვრებისადმი სწორი დამოკიდებულება, ემოციურად განვითარდეს. მაგრამ ზოგჯერ მშობლები ზედმეტად აჩქარებენ  – თუმცაღა კეთილი განზრახვით – შვილის ინტელექტუალურ განვითარებას, აიძულებენ მეცადინეობას, თავს ახვევენ სხვადასხვა ინტერესს, მეცადინეობენ მასთან ერთად ან სულაც მის მაგივრად…

მეცნიერები ამბობენ, რომ ბავშვს დიდი შესაძლებლობები აქვს და სურვილის შემთხვევაში 2 წლის ასაკშიც შეუძლია ისწავლოს კითხვა და ანგარიში, მაგრამ რა საჭიროა? ყველაფერს თავისი დრო აქვს.

ინტელექტუალური განვითარების სტიმულირებით იზღუდება ბავშვის ემოციური განვითარების შესაძლებლობა, რაც მეტად მნიშვნელოვანია ბედნიერი და წარმატებული პიროვნების ჩამოყალიბებისთვის.

საჭიროა ბავშვის განვითარების იმ ეტაპის მხარდაჭერა, რომელშიც ის ბუნებრივად იმყოფება. ერთიდან სამ წლამდე პერიოდი სამყაროს შეცნობის დროა. სკოლაში ახალმისულ ბავშვს უნდა ჩამოუყალიბდეს პოზიტიური განწყობა სწავლის მიმართ, წახალისდეს მისი ინტერესები.

იწყება ახალი სასწავლო წელი და ბევრ პირველკლასელს მოუწევს სასკოლო ცხოვრებასთან შეჩვევა, ახალი ურთიერთობების დამყარება.

მშობლის ჭარბი მზრუნველობა ამ სიტუაციაშიც იჩენს თავს. ის, ცდილობს დაიცვას შვილი, ერევა მის ურთიერთობებში.

უბრალო მაგალითი: ბავშვი სკოლიდან დახეული ან დაჩხაპნილი რვეულით დაბრუნდა; აღმოჩნდა, რომ ერთ-ერთმა თანაკლასელმა მისგან ფარგალი ითხოვა და გატეხილი დაუბრუნა… მშობლები პასუხს სთხოვენ მოძალადეს, აღადგენენ სამართალს. ერთი შეხედვით, ბუნებრივი და გასაგები რეაქციაა – ვინ დარჩება გულგრილი, როცა მის შვილს ჩაგრავენ?

ფსიქოლოგები კი გვირჩევენ, საშუალება მივცეთ შვილს, თავად დაიცვას თავი – ეს მას მნიშვნელოვან სოციალურ გამოცდილებას შესძენს; ჩავერიოთ მხოლოდ მაშინ, როცა ბავშვის ჯანმრთელობას ემუქრება საფრთხე – სკოლაში სცემენ ან სისტემატურად ავიწროებენ და ის თავს ვერ იცავს.

რთულ სიტუაციებში უფროსის მხარდაჭერა აუცილებელია ბავშვისთვის, მაგრამ ისიც უნდა ვაჩვენოთ, რომ გვჯერა მისი, დავეხმაროთ საკუთარი თავის შეცნობაში, საკუთარი შესაძლებლობებისა და სისუსტეების გააზრებაში, ვასწავლოთ ამ უკანასკელთა დაძლევა.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი