ცხრილებზე მუშაობა გეოგრაფიის  გაკვეთილზე

გეოგრაფიული მონაცემებისა და ინფორმაციის გადმოცემის მეტად მოხერხებული და  კარგი  საშუალებაა მარტივი გრაფიკული თავლსაჩინოება – ცხრილი.  ცხრილების გამოყენება მაშინაა მიზანშეწონილი, როცა: ა) კონკრეტული მნიშვნელობების სწრაფად მოძებნა გვინდა;  ბ) გვაქვს დიდი მოცულობის მონაცემები, რომელთა სრულყოფილად ჩვენებაა საჭირო;  გ) ინფორმაცია, რომლის ვიზუალურად ჩვენებაც გვსურს, შეიცავს სხვადასხვა ტიპის მონაცემებს, გამოხატულს სხვადასხვა საზომ ერთეულში.

ცხრილის სახით  შესაძლებელია სასწავლო მასალის მნიშვნელოვანი ნაწილის გადმოცემა. ისინი გვეხმარება  გეოგრაფიული მოვლენების დინამიკის გააზრებაში, ამა თუ იმ  გეოგრაფიული პროცესის კონტრასტის დანახვაში, ურთიერთშესაბამისი ობიექტების გამოყოფაში.

განვიხილოთ ცხრილებზე მუშაობის რამდენიმე მაგალითი.

მაგალითი N1.  ცხრილში  – მოსახლეობის აღწარმოების ძირითადი მაჩვენებლები – მოცემული  მონაცემების გამოყენებით  შეავსეთ ბოლო გრაფა და შეასრულეთ  შემდეგი დავალებები:

ა) ამოირჩიეთ ორი რეგიონი და შეადარეთ ისინი მოსახლეობის აღწარმოების თავისებურებების მიხედვით; ბ) ჩამოთვალეთ ამ თავისებურებათა მიზეზები;

გ) ამ რეგიონებში არსებული სიტუაციიდან გამომდინარე დაასახელეთ სავარაუდო დემოგრაფიული შედეგები და შესაძლო პრობლემების გადაჭრის გზები;

დ) გამოიტანეთ დასკვნა მსოფლიოს სხვადასხვა რეგიონში მოსახლეობის აღწარმოების განსხვავების შესახებ.

მაგალითი N2.  რესურსუზრუნველყოფა ეს არის თანაფარდობა ბუნებრივი რესურსების მარაგსა და მოპოვებას (გამოყენებას) შორის. რესურსუზრუნველყოფა გამოისახება წლების რაოდენობით, რომელთა განმავლობაშიც საკმარისი უნდა იყოს ეს რესურსი ან მისი მარაგი ერთ სულ მოსახლეზე გაანგარიშებით. ცხრილში – ზოგიერთი ქვეყნის რესურსუზრუნველყოფა  ცალკეული  მინერალური რესურსების  მიხედვით –  მოცემული მოცემული სტატისტიკური მონაცემების გამოყენებით  დაასრულეთ  იგი და შეასრულეთ შემდეგი დავალებები:

ა) პირობაში მოცემული ტექსტის მიხედვით დაწერეთ რესურსუზრუნველყოფის ფორმულა ერთ სულ მოსახლეზე და გამოთვალეთ იგი  ცხრილში მოცემული ქვეყნებისთვის;

ბ)  დაადგინეთ ცალკეული ქვეყნები ან ქვეყანათა ჯგუფები თითოეული  მინერალური რესურსის  რესურსუზრუნველყოფის მაქსიმალური და მინიმალური მაჩვენებლის მიხედვით ერთ სულ მოსახლეზე;

გ)  გამოიტანე დასკვნა  მსოფლიოს ქვეყნებისა და რეგიონების მინერალური რესურსების ცალკეული სახეობების რესურსუზრუნველყოფის შესახებ ერთ სულ მოსახლეზე.

მაგალითი N3.  თემატური რუკების (მსოფლიოს პოლიტიკური რუკა, მსოფლიოს მონარქიული და რესპუბლიკური მმართველობის ქვეყნები, მსოფლიოს უნიტარული და ფედერაციული  ქვეყნები) გამოყენებით  შეავსეთ ცხრილი:  ქვეყნები  სახელმწიფო წყობილების მიხედვით.