ხუთშაბათი, აპრილი 25, 2024
25 აპრილი, ხუთშაბათი, 2024

მშობლის ანბანი, როგორ მოვიქცეთ როცა სახლში დედისერთაა

დედისერთას შესახებ ორი ყველაზე გავრცელებული თვალსაზრისი არსებობს: პირველი -დედისერთა თურმე ემოციურად უფრო მდგრადია, ვიდრე სხვა ბავშვი, რადგანაც მისთვის უცხოა სხვა დედმამიშვილებთან მეტოქეობასთან დაკავშირებული განცდები; და მეორე – დედისერთას უფრო მეტი სიძნელეების გადალახვა უხდება  ფსიქოლოგიური წონასწორობის მოსაპოვებლად, რადგანაც მას არ ჰყავს და-ძმა. რაც არ უნდა იმსჯელონ ფსიქოლოგებმა, დედისერთას ცხოვრება ოჯახში ხშირად ისე ყალიბდება, რომ სწორედ მეორე თვალსაზრისს ამტკიცებს. თუმცა მას სიძნელეები აუცილებლად შეხვდება. ისინი იმდენად ხშირია, რომ მათი არშემჩნევა შეუძლებელია.

მშობლები დედისერთას, უდავოა, მეტისმეტ ყურადღებას უთმობენ. ისინი ძალიან ზრუნავენ მასზე მხოლოდ იმიტომ, რომ იგი ერთია, მაშინ, როდესაც სინამდვილეში იგი მხოლოდ პ ი რ ვ ე ლ ი ა. მართლაც, მხოლოდ ზოგ ჩვენგანს აქვს უნარი, მშვიდად, საქმის ცოდნით მიუდგეს თავის პირმშოს ისე, როგორც მომდევნო შვილებთან იქცევა. აქ მთავარი მიზეზი გამოუცდელობაა. თუმცა, სხვა მიზეზებიც არსებობს. ზოგიერთ მშობელს აშინებს ბავშვების გაჩენით აღებული პასუხისმგებლობა, სხვანი შიშობენ, რომ მეორე ბავშვი გავლენას მოახდენს მათ მატერიალურ მდგომარეობაზე. ზოგიერთებს კი უბრალოდ არ უყვართ ბავშვები, თუმცა არასდროს აღიარებენ ამას. მათთვის სრულიად საკმარისია ერთი შვილი.

ასე და ამგვარად, შეიძლება ვიპოვოთ სხვა ასევე მნიშვნელოვანი მიზეზები, რომლებსაც შეუძლიათ განაპირობონ სწორედ ასეთი მეტისმეტი მზრუნველობა ბავშვის მიმართ. გამოუცდელი, თავის ძალებში ნაკლებად დარწმუნებული მშობელი თავს მოვალედ გრძნობს, იზრუნოს ერთადერთ შვილზე, რათა ჩაახშოს ან დამალოს გრძნობები, რაც მას ხელს უშლის ჰყავდეს უფრო დიდი ოჯახი. თუნდაც არამყარი მატერიალური მდგომარეობის ადამიანები, როგორც წესი, უფრო მეტს ხარჯავენ ერთადერთ შვილზე, ვიდრე რამდენიმე შვილიანი ოჯახები. ასეთი ადამიანი თავის გამოუცდელობას სძლევს შვილისადმი მეტისმეტად ფრთხილი დამოკიდებულებით,  რაც არასწორი მიდგომაა.

ბავშვის ფსიქიკურ განვითარებაში ზოგიერთ დაბრკოლებას სრულიად ზუსტი სახელი ჰქვია – სათბურის პირობები. როცა ბავშვს აფუფუნებენ, ანებივრებენ, ზედმეტად ეფერებიან,  ერთი სიტყვით, ხელისგულზე ატარებენ.  მეტისმეტი ყურადღებისაგან მისი ფსიქიკური განვითარება უთუოდ ფერხდება. ის უსათუოდ შეეჯახება სერიოზულ სიძნელეებსა და გულგატეხილობას, როცა ოჯახის გარეთ აღმოჩნდება, რადგან სხვებისგანაც ისეთივე ყურადღებას მოელის, როგორსაც მშობლების ოჯახში მიეჩვია. ამავე მიზეზით მეტად სერიოზულად უდგება საკუთარ თავსაც, წვრილმანი მეტისმეტად დიდად და მნიშვნელოვნად მოეჩვენება.

ამის შედეგად ადამიანებთან ურთიერთობა მისთვის შეიძლება უფრო რთული იყოს, ვიდრე სხვა ბავშვებისთვის. იგი იწყებს კონტაქტიდან გარიდებას, განმარტოებას, მას არასოდეს განუცდია ძმებსა და დებს შორის მშობლის სიყვარულის გაყოფა, რომ არაფერი ვთქვათ თამაშებზე, თავის ოთახსა და ტანსაცმელზე. მას გაუძნელდება სხვა ბავშვებთან საერთო ენის გამონახვა და ბავშვების საზოგადოებაში თავისი ადგილის პოვნა.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ეს ყველაფერი? სწორედ მეორე ბავშვის დახმარებით – ასე იტყვის ბევრი ჩვენგანი და მართალიც იქნება. მაგრამ მხოლოდ ზოგიერთი განსაკუთრებული პრობლემა შეიძლება გადაწყდეს ამ გზით.  ვერ ვიტყვით, რომ კიდევ ერთი ბავშვის გაჩენისთანავე სრულ ჰარმონიას მივაღწევთ პირველთან. ნებისმიერ შემთხვევაში საჭიროა მთელი ძალით გადავლახოთ ჩვენი სწრაფვა – სათბურის პირობებში გავზარდოთ ბავშვი.

ბავშვის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე ყველაზე უკეთ მეტყველებს მისი ურთიერთდამოკიდებულება თანატოლებთან. ამ დროს ერთადერთი შვილისთვის პრობლემების თავიდან ასაცილებლად ბევრი რამის გაკეთება შეგვიძლია და, რაც მთავარია – შეგვიძლია დავეხმაროთ მას სამყაროსთან კონტაქტების გაფართოებაში. თუ ბავშვს ბევრი მეგობარი ჰყავს და იგი მათთან თავს კარგად გრძნობს, მაშასადამე, ჩვენ არ ვიჩენდით მის მიმართ მეტისმეტ მზრუნველობას და ხელს არ ვუშლიდით მეგობრების შეძენაში. როცა ბავშვს უფლებას ვაძლევთ, ყველაფერი გააკეთოს, რასაც მის ასაკში სხვა ბავშვები აკეთებენ, ეს ნიშნავს, რომ მას ვეხმარებით გაიგოს, როგორ მოიქცეს თანატოლთა გარემოცვაში. მისი აზრები და ქცევები რაც უფრო ნაკლებად განსხვავებულია თანატოლების ქცევებისგან, ე.ი. მით უფრო ნაკლებად იგრძნობს ის თავს „დედისერთად“.

 

 

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი