პარასკევი, აპრილი 26, 2024
26 აპრილი, პარასკევი, 2024

ცოტა რამ დე ნიროზე, აკასა და „ჩ. ც. დ“-ზე

იყო ასეთი ამერიკელი კინორეჟისორი – ჰაროლდ რამისი (მშვიდად განისვენოს, სამი წლის წინ გარდაიცვალა). აქვს მას ერთი ყოვლად წელში გამართული კინოდილოგია („გააანალიზე ეს“, „გააანალიზე ის“) რობერტ დე ნიროს და ბილი კრისტალის მონაწილეობით. ორივე ნაწილში არის უამრავი ძალიან სასაცილო და ოსტატურად დაწერილ-დადგმულ-გათამაშებული სცენა, მაგრამ ყველაზე მეტად მიყვარს პირველი ნაწილის დასაწყისი, როცა სადღაც, მიყრუებულ ფერმაში, შეკრებილ მაფიოზებს პოლიცია დაეცემა. ძალიან სასაცილოა, როგორ ხტებიან ფანჯრებიდან და სახურავიდან და გარბიან ღიპიანი მაფიოზები. როცა ტელევიზორში ამ ფილმს გადავაწყდები, დასაწყისს რამდენჯერმე ვახვევ ხოლმე. ეს ეპიზოდი ტიპიური მაგალითია კინოში  მაფიოზური მენტალიტეტის დეკონსტრუქციისა. ჰოლივუდმა და უკვე ნახსენებმა დე ნირომ გადამწყვეტი როლი შეასრულეს მაფიოზური ცხოვრების ჰეროიზაციაში („ნათლია“, „ერთხელ ამერიკაში“, „კაზინო“,„დიდებული ბიჭები“ და სხვა), მაგრამ იქ ასეთ ფილმებსაც იღებენ და ამ ფილმებში დე ნიროც მონაწილეობს. თუ რამდენიმე თანამედროვე ქართველ მოაზროვნეს დავუჯერებთ, სწორედ ზემოთ ნახსენებმა მაფიოზურმა ფილმება, სხვა ფილმებთან ერთად, დაღუპა ოთხმოციან-ოთხმოცდაათიან წლებში ქართველი ახალგაზრდობა. ალბათ არის ამაში სიმართლის წილი, მაგრამ არ მიმაჩნია მთლად სწორად, ჩვენი პრობლემები ფრენსის ფორდ კოპოლას, მარტინ სკორსეზეს და ბრაიან დე პალმას გადავაბრალოთ, რადგან მათი ფესვები ჩვენში უფროა საძიებელი.

აკა მორჩილაძის ქუჩური „რომნები“ (როგორც თვითონ იტყოდა) არის მცდელობა ძველბიჭური ცნობიერების დეკონსტრუქციისა, რადგან ყველა მათგანი პაროდიაა, რომელიც ბევრს, უბრალოდ, არ ესმის და სერიოზულად იღებს ამ ყველაფერს. უბრალო მკითხველებს რომ თავი დავანებოთ, თვით კინორეჟისორებმაც ვერ გაიგეს და მისი რომანების ყველა ეკრანიზაცია („ყარაბაღის“ პირველი ნაწილის გამოკლებით) ოთხმოცდაათიანი წლების ქართული ძველბიჭური ფილმების სტილში გადაღებული იდიოტიზმები გამოვიდა, მიუხედავად იმისა, რომ სცენარებს ძირითადად თვითონ აკა წერს ხოლმე. ეს, ალბათ, რეჟისორების და პროდიუსერების მოთხოვნაა, რადგან ასეთი ფილმები კარგად იყიდება ჩვენში (და საზოგადოდაც).
მიუხედავად იმისა, რომ დღეს ქართველი რეჟისორები სხვა თემებსაც იკვლევენ, ქუჩის ჰეროიკისადმი ინტერესი მაინც არ ნელდება. კინოს თუ თავს დავანებებთ და ტელევიზიაში გადავინაცვლებთ, ქუჩური ცნობიერების დეკონსტრუქციის მხრივ საინტერესოა „ჩემი ცოლის დაქალები“.

ბევრი პატივსაცემი ადამიანის ღრმად და აღმატებულად პოზიტიური აზრი გვსმენია ამ სერიალის შესახებ, მაგრამ, ჩვენი ჭკუით, ეს უმალ სცენარის ავტორთან მეგობრობით გამოწვეული „აღფრთოვანებაა“, ვიდრე სერიალის მხატვრული ღირებულებით.

არის რამდენიმე თემა, რომლებიც სერიალში კარგადაა დამუშავებული, მათ შორის – ზემოთ ნახსენები ძველბიჭური ცნობიერების პაროდია, რაც, უნდა ითქვას, უფრო მკაფიოა, ვიდრე აკას რომანებში და მაყურებლის მხრივ ყოველგვარ ვერგაგებას ან შეცდომით გაგებას გამორიცხავს (თუმცა აქაც არის გულუბრყვილო შეუსაბამობები, რომლებზეც ყურადღების გამახვილება არ ღირს). ამავე დროს, არის თემები, რომლებიც იმდენად თითიდანაა გამოწოვილი, რომ გაღიზიანებასაც კი იწვევს. პირადად ჩემთვის ძალიან გამაღიზიანებელი და არადამაჯერებელია ამ სერიალში თავმოყრილი მეგრელი პერსონაჟების ხელოვნური მეტყველება, რომელიც თენგიზ ჩანტლაძისა და „კომედი შოუს“ სკეტჩებიდან და იუმორინას საესტრადო წარმოდგენებიდან ნასესხები კლიშეებითაა სავსე (ყოველ წინადადებაში ჩაკვეხებული „მაგალითად“, „იქნებოდესიქნება“ და ასეთები). გასაკვირი ის არის, რომ, ახალგაზრდებით დაწყებული და ასაკოვანი ხალხით დამთავრებული, ყველას მეგრული აქცენტი აქვს. უამრავ მეგრელს ვიცნობ, ზოგს აქცენტი საერთოდ არ ეტყობა, მაგრამ ვისაც ეტყობა, დამიჯერეთ, ასე ნამდვილად არ მეტყველებს. მესმის, რომ ეს არის გაშარჟების მცდელობა, მაგრამ გროტესკი გამოდის. შარჟი ყოველთვის უბოროტო სიცილს იწვევს, გროტესკი კი – აგრესიანარევ გაღიზიანებას.

თავიდან, რამდენადაც მახსოვს, ეს სერიალი ლამის სიტკომის ჩარჩოებში თავსდებოდა, ცოტა პერსონაჟით და მარტივი თემებით. საქმე მაშინ გართულდა, როცა ავტორებმა მასშტაბის გაფართოება მოინდომეს. თავდაპირველად ეს საინტერესო იყო, მაგრამ რაღაც მომენტში შეიქმნა შთაბეჭდილება, რომ სცენარის ავტორი თემებს ვეღარ ავითარებდა და მუდმივად ახალი თემების გაშლას ცდილობდა, ბოლოს კი ვეღარც ახალ და აქტუალურ თემებს პოულობდა და უკვე წარსულის კუთვნილებად ქცეული თემების შემოტანა დაიწყო. მესმის, რომ ერთგული მაყურებელი იმაზეც დახუჭავს თვალს, რომელიმე სერიაში „მეცხრე ბლოკი“ რომ გაითიშოს და პერსონაჟებმა „კერასინკაზე“ ნამცხვარი „სიგუა“ გამოაცხონ, მაგრამ ნეიტრალურმა ხალხმა ხომ ვიცით, რომ არც მთლად ასეა საქმე.

დამაჯერებლობასაა მოკლებული ურბანული ფაშიზმის ვადაგასული თბილისური ფორმა: ცენტრალური უბნებისა და გარეუბნების დაპირისპირება, თან ისეთი მწვავე, რომ ვაკელები გლდანში ვერ შედიან და იქაურ მაყურებელს (თუ ვიღაც ამდაგვარს) შეხვდებიან მავანი ლაწირაკი თინეიჯერის გადმოსაცემად, თითქოს ეს უკანასკნელი ცხინვალის რეგიონში ან აფხაზეთში იყოს თავშეფარებული.

საერთოდ, ამ სერიალში ბევრს ჭამენ. რაც მინახავს, თითქმის ყველა სერიაში ხინკლით, ქაბაბით, მწვადით და მისთანებით სავსე სუფრასთან სხედან კაცები, სვამენ და განიხილავენ თავიანთ და თავიანთი მეგობრების პრობლემებს. არადა ქართული სუფრა ყველაზე ნაკლებადაა ის სივრცე, სადაც პრობლემებზე საუბრობენ. საქმე სხვა რამეშია: ძნელი მისახვედრი როდია „ილიაჭავჭავაძეობა“ ავტორებისა, რომლებიც ეროვნულ „ფაშ-ვ-იზმსა“ და „ლუარსაბთათქარიძეობაზე“ მიგვითითებენ.

სერიალის ერთ-ერთი ნათელი მხარეა მსახიობების კარგი თამაში, ასევე – კარგი რეჟისურა, რაც კი შესაძლებელია ტელევიზიის პირობებში. არის კიდევ რამდენიმე დადებითი თუ უარყოფითი მხარე, რომლებზეც საუბარი ღირს, მაგრამ, ბლოგის ფორმატის გათვალისწინებით, მე მხოლოდ რამდენიმე მათგანი გამოვყავი.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი