წერა-კითხვა და ანგარიში სკოლამდე

იყენებთ თუ არა საზაფხულო არდადეგებს იმისთვის, რომ თქვენი პატარა სასკოლოდ მოამზადოთ? ასწავლით თუ არა წერა-კითხვას, ანგარიშს? ზოგი მშობელი მომავალ პირველკლასელებს მთელი ზაფხულის განმავლობაში ამეცადინებს, ასე რომ, სკოლაში მისულმა პატარებმა წერა-კითხვაც იციან და გამრავლების ტაბულაც გაზეპირებული აქვთ. არსებობენ მშობლები, რომლებიც შვილების ფსიქოლოგიურ მზაობაზე ფიქრობენ და მათთან საუბარს ამჯობინებენ.

მარინა ანთია დაწყებითი კლასის მასწავლებელია. ოთხ წელიწადში ერთხელ მასთან ახალი სადამრიგებლო კლასი მიდის და თავიდან იწყება ანბანისა და დაწყებითი მათემატიკის შესწავლა. მარინა თავის აზრს გვიზიარებს პირველკლასელთა შესახებ, რომლებსაც მშობლებმა წერა-კითხვა და ანგარიში სკოლის დაწყებამდე შეასწავლეს და ასევე იმ პატარებზეც, რომლებიც სკოლაში იწყებენ ამ ყველაფრის შესწავლას.

– მოდი, ვუწოდოთ A იმ მოსწავლეს, რომელმაც ჯერ არაფერი იცის, ხოლო B – იმას, რომელსაც უკვე შეასწავლეს წერა-კითხვა და ანგარიში. მაგალითად, ჩემთვის ძალიან რთულია, როცა კლასში A და B კატეგორიის მოსწავლეები ერთად მყავს. როცა მასალის ახსნას ვიწყებ, B მუდამ აღნიშნავს, რომ ეს ყველაფერი უკვე იცის. ამას ორი უარყოფითი მხარე აქვს: A ითრგუნება, რომ მისმა თანაკლასელმა „აჯობა” და მასზე ჭკვიანია; B ნაკლებადაა ჩართული სასწავლო პროცესში, რადგან დარწმუნებულია, რომ ეს საკითხები ისედაც იცის და მისთვის ნაკლებად საინტერესოა.

ეს საკითხი კომპლექსურია. რასაკვირველია, ყველა მოსწავლეს ერთ ტაფაში ვერ მოვხარშავთ, მაგრამ ტენდენცია ძირითადად ასეთია. მე თუ მკითხავთ, ნაცვლად იმისა, რომ წერა-კითხვა და ანგარიში ასწავლონ შვილებს, უმჯობესია, მშობლები ბევრს ესაუბრებოდნენ მათ სხვადასხვა თემაზე, უკითხავდნენ ლიტერატურას და სხვადასხვაგვარი სახალისო აქტივობით ცდილობდნენ მათი აზროვნების განვითარებას. ჩემთვის როგორც მასწავლებლისთვის უფრო მნიშვნელოვანია, კლასში თანაბარი დონის მოსწავლეები მყავდეს, რომლებსაც ერთდროულად დავაწყებინებ წერა-კითხვას და ანგარიშს, თანაბრად შევძლებ მათ დაინტერესებას. თავის მხრივ, ისინიც თანასწორად იგრძნობენ თავს.

როგორ მოვიქცეთ, როცა ჩვენი პატარა სასკოლოდ ემზადება, ჩვენ კი ხელები გვექავება, რომ მას ზოგი რამ წინასწარ ვასწავლოთ?

გამოცემა The Guardian თავის საგანმანათლებლო გვერდზე სტატიას აქვეყნებს, სადაც ამ კატეგორიის მშობლებს დახმარებასა და რჩევებს სთავაზობს:

·მომავალ სკოლის მოსწავლეს განსაზღვრული ცოდნა და უნარები უნდა ჰქოდეს. ავარჯიშეთ ბავშვები მეტყველებაში – ეს უნარი მნიშვნელოვანია აზრის სრულყოფილად და სხარტად გადმოსაცემად.

·ყველაფერი იღონეთ, რომ გაუღვიძოთ შვილს სიახლეების შეცნობის ინტერესი. ეს მარტივია. საკმარისია, შვილთან ერთად ხელი მოჰკიდოთ ნებისმიერ საქმეს – ერთად უყუროთ ფილმს, მოამზადოთ სადილი, ისეირნოთ.

·გაუძლიერეთ პატარას საკუთარი თავის რწმენა. დაუსახეთ კონკრეტული ამოცანა, მაგალითად, ლეგოს კონსტრუქტორის აწყობა, ყვავილებისთვის წყლის დასხმა, სახლის დაგვა, მერე კი შეაქეთ. უთხარით, რომ დავალებას ძალიან კარგად გაართვა თავი.

·გაუღვივეთ ცნობისმოყვარეობა. ესაუბრეთ სხვადასხვა თემაზე, მოუყევით თქვენი სამსახურის შესახებ. არასოდეს დატოვოთ მისი კითხვები უპასუხოდ. თუ რომელიმე კითხვაზე პასუხი არ გაქვთ, ერთად მოიძიეთ. 

·ერთად უყურეთ ფილმებს, ერთად იკითხეთ და იმსჯელეთ წაკითხულისა და ნანახის შესახებ. გახსოვდეთ: მთავარი კითხვის ტემპი და სიჩქარე კი არა, ამ პროცესის მიმართ ინტერესი და სიყვარულია.

·მიეცით ბავშვებს საშუალება, აქტიურად ჩაერთონ თქვენი, უფროსების ცხოვრებაში. წაიყვანეთ ისინი სამსახურში, წვეულებებზე. სკოლაში ხომ მათ ბევრ უფროსთან მოუწევთ ურთიერთობა.

·ნუ განსაზღვრავთ შვილთან პირად ურთიერთობას მისი სასკოლო წარმატებით. უმჯობესია, პატარამ იცოდეს, რომ მის ნიშნებს პირდაპირი კავშირი არ აქვს მშობლების სიყვარულთან. ეს მას თავდაჯერებას შემატებს და გაცილებით იოლად გაუმკლავდება სკოლაში განცდილ წარუმატებლობას.

·უმჯობესია, თუ პატარას სკოლაში შესვლამდე მიიყვანთ საბავშვო ბაღში ან ნულოვან კლასში. ეს სკოლასთან მის ადაპტირებას შეუწყობს ხელს. ბავშვი მიეჩვევა უთქვენოდ ყოფნას და აღარ მოგიწევთ რამდენიმე კვირა მასთან ერთად გაკვეთილებზე დასწრება.