ხუთშაბათი, მარტი 28, 2024
28 მარტი, ხუთშაბათი, 2024

რა სურთ შვილებს

მყარად მჯერა, რომ ჩვენ ირგვლივ ბევრი რამ ეტაპობრივად შეიცვლება, თუ მათზე გამუდმებით ვისაუბრებთ. სასიხარულოა, რომ ყოველდღიურად ვხვდებით თანამედროვე ქართველ მამებს, რომლებიც აქტიურად არიან ჩაბმული შვილების აღზრდის პროცესში. თუმცა ვაწყდებით არასახარბიელო შემთხვევებსაც. ოჯახებზე დაკვირვება განსაკუთრებით ადვილდება ზაფხულში, კურორტზე. ჩემს შთაბეჭდილებებსაც მოგახსენებთ და საერთაშორისო გამოცდილებასაც მოვიხმობ.

სულ ახლახან ჩატარებული კვლევა ადასტურებს, რომ უმამობა არა მხოლოდ ბავშვის ქცევაზე აისახება, არამედ ცვლის მისი ტვინის სტრუქტურას. კვლევის შედეგი კანადის ერთ-ერთმა უძველესმა, მაკგილის უნივერსიტეტის ჯანდაცვის ცენტრმა ჟურნალ Cerebral Cortex-ში გამოაქვეყნა. (ვრცლად ამ თემაზე წაიკითხეთ ირმა კახურაშვილის სტატია: https://mastsavlebeli.ge/?p=10209 )

მამის დეფიციტის ავკარგიანობაზე საუბრისას, ვფიქრობ, საკმარისია ბავშვის გაბრწყინებულ თვალებს დააკვირდეთ, როცა დასასვენეებლად მყოფს მამა ჩამოაკითხავს ქალაქიდან, როცა ეთამაშება, მეგობრულად ესაუბრება და არ ტუქსავს.

ზოგი ახერხებს ოჯახან ერთად დასვენებას, ზოგი – ვერა. მაგრამ, სპეციალისტების აზრით, ჯობს ბავშვთან გავატაროთ 1 საათი „ხარისხიანად“, ვიდრე მათთან ერთად ვიყოთ მთელი დღის განმავლობაში და დიდად არ ვკონტაქტობდეთ.

მამის აქტიური მონაწილეობა აღზრდაში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, როდესაც ბავშვი სპეციალური საჭიროების მქონეა. ასეთ დროს მამების ნაწილი ამჯობინებს, არ აღიაროს ბავშვის მდგომარეობა და საკუთარი სტრესის გამო კიდევ უფრო ცოტა დრო დაუთმოს მას. მეტიც, ის შინაგანად მიიჩნევს, რომ შვილს დედამ უნდა მიხედოს, თვითონ დასასვენებლადაა ჩამოსული კურორტზე. არადა პასუხისმგებლობა ბავშვის განვითარებაზე ორივე მშობელს თანაბრად ეკისრება. ერთი შემთხვევა მახსენდება: წარმოიდგინეთ იმდენად პატარა ბიჭუნა, რომ ჯერ დიაგნოზი არ აქვს (პერვაზიული აშლილობის თუ ბავშვთა აუტიზმის დიაგნოზს ექიმები 3 წლამდე არ სვამენ), თუმცა მისი ქცევის დარღვევები, უმეტყველობა და თვითდამაზიანებელი ქცევა აშკარაა. მას უჭირს სხვა ბავშვებთან კონტაქტში შესვლა, სენსორული შიმშილი აქვს – ურჩევნია ფეხზე გაიხადოს და ისე ითამაშოს ქვიშაში, უყვარს ბატუტზე ხტომა. დედა სულ მასთანაა, უგებს. მამა კი გამოსაძინებლადაა ჩამოსული. ბავშვს მხოლოდ მამა უნდა. ჰკიდებს ხელს და ანიშნებს, მეთამაშეო. არადა ჭამის დროა, საწოლიდან შუადღეზე ამდგარი მამა აჩვევს ბავშვს რეჟიმს: ახლა უნდა ისადილონ. მაგრამ ბიჭუნა ეზოსკენ იწევს, რის გამოც დაუმორჩილებელ შვილს კაცი ყურს უწევს. პატარა ისტერიკაში ვარდება – თავში  მუშტებს იშენს… დედების უმეტესობას შეუძლია შვილის ქცევა მართოს და არ მიიყვანოს სიუჟეტი ასეთ მძიმე კადრებამდე. მაშ, რატომ არ შეუძლიათ იგივე მამებს? საქმე ისაა, რომ არ ვიცნობთ ჩვენს შვილებს, არ ვიცით როგორ მივუდგეთ რთულ მომენტებში, არ გვცალია მათთან დასამეგობრებლად… ზემოხსენებულ მამიკოს, ვერ მოვითმინე და, შენიშვნა მივეცი. ავუხსენი, რომ ძალადობა კიდევ უფრო აგრესიულს გახდის მის პაწაწუნა შვილს, რომელსაც ყველაფერი წინა აქვს, ბიჭს, რომელსაც თვალები უციმციმებს მამის დანახვისას… დაყვავება, თვალით კონტაქტი და საუბარი უფრო შედეგიანია, ძალადობა კი ბავშვსაც ძალადობისკენ უბიძგებს. ვფიქრობ, შშმ ბავშვების მშობლებს ფსიქოლოგი თავადაც სჭირდებათ. ყოველ შემთხვევაში, აუცილებლად – ადამიანი, სპეციალისტი, რომელიც ასწავლის შვილთან მიახლოების გზებს, საკუთარი სტრესის მართვას… ზოგადად, ბავშვზე ძალადობა დაუშვებელია, მაგრამ შშმ მოზარდებზე ის განსაკუთრებით მძაფრად მოქმედებს.

მოძალადე დედაც შემხვედრია და მამაც, თუმცა სამწუხაროდ ჯერ კიდევ მამაზე მეტ დედას შეხვდებით სკვერში, ბავშვთა გასართობ ცენტრში, ბაღსა თუ სკოლაში. უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ კურორტზე სასიამოვნო ფაქტებსაც შეესწრებით. წააწყდებით ახალაგაზრდა მამიკოებს, რომლებსაც შეუძლიათ პატარა, წუნია ქალიშვილებს საათობით ესხდნენ სასადილო მაგიდასთან და დაყვავებით აჭამონ ულუფა, ეთამაშონ ვაჟებს ფეხბურთი და სხვ. მაშინ, როცა დედებს ამგვარი ურთიერთობისთვის მოთმინება არ ჰყოფნით.

ვფიქრობ, ბევრი მამა საქართველოში საკუთარ შვილს კარგად არ იცნობს. მოზარდის ინტერესების შესახებ რომ გაიგო, უნდა ესაუბრო, ტელეფონსა და კომპიუტერს არ უნდა ჩასცქეროდე გამუდმებით. დეკრეტული შვებულებაც მხოლოდ რამდენიმე მამას თუ გამოუყენებია შვილის შეძენისას, არადა ქართული კანონმდებლობა მშობლებს სქესის მიხედვით არ ზღუდავს. შვილს თუ პატარა ასაკშივე არ დაუმეგობრდი, მერე მისი გაუცხოებაც არ უნდა გაგიკვირდეს. სასურველია ორივე მშობელმა გაინაწილოს განათლების საკითხიც: თითოეულმა ბავშვი იმ საგანში ამეცადინოს, რაშიც თავადაა ძლიერი. მე პირადად არასდროს დამავიწყდება მამაჩემის მიერ ახსნილი ფიზიკის გაკვეთილები, არაფერი შეცვლის მის სიხარულს, ამოცანას კარგად რომ ამოვხსნიდი. ასეთ დროს ეყრება საფუძველი მეგობრობას, აზრთა გაზიარებას… მიზანიც საერთოა – რაც შეიძლება მეტი ცოდნის მიღება და წარმატების მიღწევა.

და მაინც, რა სურთ შვილებს? ჩემი პასუხი ასეთია: მზრუნველობა, ცოტაოდენი თავისუფლება, გამხნევება და… თანაბარი დრო დედებთან და მამებთან.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი