ავგუსტ პულმანის ისტორიის კითხვა მეტროში დავიწყე, ღამით, როცა მაგისტრატურის ლექციიდან ვბრუნდებოდი. სიმართლე ვთქვა, წიგნი დროის გასაყვანად გადავშალე და ვფიქრობდი, რომ სხვა დროს თავიდან წავიკითხავდი, იმ მომენტში კი მთავარი იყო ყურადღება გადამეტანა და დაღლილობა ნაკლებად შემეგრძნო, თუმცა პირველი რამდენიმე გვერდიდანვე მივხვდი, რომ ვცდებოდი.
ავგუსტ პულმანი, პატარა ბიჭია, რომელიც მეხუთეკლასამდე სკოლაში არ დადიოდა თავისი სახის გამო, რაც დაბადებიდან დაჰყვა. ჯანმრთელობის ხშირმა პრობლემებმა მას ხელი შეუშალა სხვა ბავშვების მსგავსი ყოველდღიურობა ჰქონოდა, თუმცა ოდესმე ეს ასე უნდა მომხდარიყო. ავგუსტი თვითონ აღწერს სკოლის პირველ დღეებს, დირექტორთან შეხვედრას, ოჯახურ ამბებს – როგორ ეხმარებიან მშობლები. შემდეგ კი სკოლის პირველი დღეებია აღწერილი – უცხო ადამიანები, მასწავლებლები, თანატოლები, უფროსები. როგორ მიიღებენ ისინი ავგუსტს, რომელიც უცნაურად გამოიყურება; დასცინებენ, დაუმეგობრდებიან.
მოკლედ რომ თქვა, მე ამ წიგნის რეცენზიას არ ვწერ და ამიტომ ვწყვეტ მის შინაარსზე, ემოციურ მომენტებსა და სხვა ნიუანსებზე საუბარს. უბრალოდ, მისი წაკითხვის შემდეგ კიდევ უფრო ხშირად ვფიქრობ ჩვენს რეალობაში მცხოვრებ პატარა „ავგუსტებზე“.
რამდენიმე წლის წინ ბორჯომის ქუჩაზე სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროებების სკოლის მოსწავლეებს რომ ადგილობრივმა მცხოვრებებმა კარი შეუდუღეს, ეს ამბავი სულ მახსენდება. თუ სწორად მახსოვს, ერთ-ერთ ბლოგში დავწერე კიდეც ამის შესახებ. მაშინ განათლებისა და მეცნიერების მინისტრმაც მოიხსნა მორალური პასუხისმგებლობა და უბრალოდ განაცხადა, რომ ყველაფერს შესაბამისი უწყებები მოიკვლევდნენ. როგორც იტყვიან, ხელები დაიბანა.
წლებია და ათწლეულები, მიუხედავად ერთეული ადამიანებისა და ორგანიზაციების ძალისხმევისა, ვერ ჩამოყალიბდა ჩვენთან ტოლერანტული გარემო. ჯანსაღი ხედვა და დამოკიდებულებები სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების ადამიანებისადმი. არადა, ძალიან ბევრი ავგუსტ პულმანი ახლა სახლში ატარებს დროს, იმიტომ, რომ მეზობლები მასზე ჭორაობენ, გამვლელებს ეცოდებათ და სინანულის გამომხატველი სახით უღიმიან; მასწავლებლებმა ნაკლებად იციან – როგორ დაეხმარონ მათ. და სხედან ეს ძალიან კარგი ბავშვები სახლში, განათლების უფლებაწართმეულები, მათივე საზოგადოებისგან.
ჩვენ კი ისინი რატომღაც მხოლოდ წიგნებში მოგვწონს. სადაც არაფერი ემუქრებათ, სადაც არაა საჭირო კარის შედუღება, გამოკეტვა, დანარჩენებისგან გარიდება.
ვიცი, რომ ჩვენს ელჟურალს ძალიან ბევრი მშობელი კითხულობს. ვეცდები ნაკლებპათეტიკურად გამომივიდეს და ვეტყვი მათ, რომ იმ წიგნის წაკითხვის შემდეგ, სულ ვოცნებობ, რომ ბავშვობაში ავგუსტის მსგავსი ბავშვი ვყოფილიყავი. როგორი? – საოცრება!..
