„როცა ტელევიზორი დუმს, სიჩუმეს აფეთქებს ქვედა სართულიდან ამომავალი ყვირილი და ლანძღვა. ეს რატი ბარბაროსაა, ჩემი მეზობელი. ჩაფსკვნილი ახალგაზრდა კაცი, ქართული ჯარის ოფიცერი. ბარბაროსა მე შევარქვი. შინ სმენადაქვეითებული დედა, ენერგიული ცოლი და ტყუპი ბიჭი ჰყავს. ვერ ვიხსენებ, როდის დაიწყო ყვირილი. ისე, ყვირილი მამამისმაც იცოდა, ახლა ცოცხალი აღარ არის. დედამისიც, ცოტა ხანს სკოლაში მასწავლიდა. სულ ჩხუბით გველაპარაკებოდა. მოკლედ, რატი თავის ტყუპებს უყვირის და აგინებს. რაღაც დღეებში სახლში არ არის და კორპუსიც წყნარდება. თითქოს ბიჭებიც უფრო ხალისიანები ხდებიან. ჯარისგან თავისუფალ დროს სიტუაცია იძაბება. ამ ბავშვების ცუდი ქცევა არც სახლში მინახავს და არც სკოლაში. ჩემს სკოლაში დადიან, მეხუთეში გადავიდნენ. კარგად სწავლობენ, ზრდილობიანად იქცევიან, ჭიდაობენ კიდეც. როცა ცხელა, სადარბაზოში სხედან, კიბეზე, და წიგნებს კითხულობენ.
მე მამა არ მყავს და ჩემი ყველაზე დიდი გულისტკივილი ეს არის. არ მახსოვს როგორი იყო მამაჩემი, მხოლოდ ფოტოებით და სხვების ნაამბობით ვიცნობ. რატი ბარბაროსა მეუბნება, კარგი მამა გყავდა, ვმეგობრობდითო. როცა ყვირის, ვფიქრობ, მამაჩემი თუ მართლა მაგის მეგობარი იყო და ,,მითხარი, ვინ არის შენი მეგობარი…“ მართალია… იქნებ, ასე სჯობს? უმამობა საშინელებაა, მაგრამ არ მინდა, მე ან დედაჩემს ვინმე ასე დაგვყვიროდეს და გვაგინებდეს. მერე სხვა მამებზე ვიწყებ ფიქრს და ისევ ძალიან მინდა, მამა ჩვენთან იყოს.
ბარბაროსა ჩემს მეორე ოცნებაშიც შემოიჭრა. პატარაობაში ჯარისკაცობა მინდოდა. ორ-სამ წელიწადში სკოლას დავამთავრებ, სულაც აღარ მინდა იმ ჯარში წასვლა, სადაც ასე დამიწყებენ ყვირილს და ლანძღვას. დარწმუნებული ვარ, ხელქვეითებსაც ასე ექცევა. ალბათ, მანამდე მაგასაც უყვიროდნენ. ჩემს შვილებს ასე ნამდვილად არ მოვექცევი. იმაზეც ვფიქრობ, ტყუპები როგორები გაიზრდებიან. თვითონ ხომ არ მოსწონთ, რომ მათზე ძალადობენ, რატომ უნდა გაიმეორონ იგივე საქციელი?
არადა, ტრენინგზე გვითხრეს, ძალადობის მსხვერპლიც პოტენციური მოძალადეაო… არ ვიცი, როგორ დავეხმარო ტყუპებს, დედაჩემმა, შენი საქმე არ არისო… ტელევიზორი ჩართე და ვეღარ გაიგონებო…“
ეს ნამუშევარი ძალადობის თემაზე გამოცხადებულ მოსწავლეთა კონკურსზე წარმოადგინა მეცხრეკლასელმა ბიჭმა და ერთხელ კიდევ დაგვაფიქრა მშობლისა თუ პედაგოგის მხრივ გამოხატული ძალადობის ამ ფორმაზე.
ყველა მშობელს აღზრდის თავისი წესები აქვს. როგორც სატისტიკა აჩვენებს, ამ წესებს უმეტესწილად შეგნებულად კი არ ირჩევენ, არამედ წინა თაობებისგან მემკვიდრეობით იღებენ.
ინოვაციები აღზრდის სფეროში ძალიან ნელა აღწევს, ისიც – ცნობილი ფსიქოლოგებისა და პედაგოგების წყალობით, მაგრამ თუ ბავშვი უფროსებსა და თანატოლებს ხშირად ეჩხუბება, ეუხეშება ან ეუზრდელება, დროა დავფიქრდეთ, რა შეგვეშალა და როგორ გამოვასწოროთ სიტუაცია.
„ბავშვები ცხოვრების ყვავილები არიან“ – ეს ფრაზა გაცვდა, მაგრამ შინაარსს ინარჩუნებს. შესაფერი პირობების გარეშე ყვავილი ვერ გაიზრდება და გაიფურჩქნება და ეს მხოლოდ მატერიალურ კეთილდღეობას არ გულისხმობს. მთავარი, რისი მიცემაც შეგვიძლია ბავშვებისთვის, ის არის, რაც პირდაპირ ცნობიერებაში ილექება.
„არ უყვირო ბავშვს!“ – ესეც ძველი, ნაცადი და სასარგებლო რჩევაა. ბავშვი ღრუბელივით ისუტავს მთელ აგრესიას და განსაზღვრული ხნის შემდეგ ის აუცილებლად გამოჟონავს ზედაპირზე.
ფსიქოლოგების რჩევა მყვირალა მშობლებისთვის: სანამ უარყოფით ენერგიას შვილს დაატეხდეთ თავს, შეეცადეთ დამშვიდდეთ. ღრმად ჩაისუნთქეთ და დაფიქრდით იმაზე, რის მიმართაც ასეთი აგრესიული დამოკიდებულება გიჩნდებათ. შეეცადეთ, მოემზადოთ არასასიამოვნო სიტუაციისთვის და როცა დრო მოვა, თქვენი უკმაყოფილება ჩვეულებრივი კილოთი გამოხატეთ. ეს მნიშვნელოვნად აადვილებს აღზრდის პროცესს.
თავის შეკავებას ვერ ახერხებთ? დიახ, ეს უდავოდ რთულია. აი, ფასდაუდებელი რეკომენდაცია, რომელიც უკვე უამრავ ზრდასრულ ადამიანს დაეხმარა ემოციების მართვაში. უპირველეს ყოვლისა, გააანალიზეთ, რა იწვევს თქვენში გაღიზიანებას, რა გაიძლებთ ყვირილს – ხმამაღალი მუსიკა? ცუდი ნიშნები? აპარსული თმა? ყოველივე ამასთან შესახვედრად მუდამ მზად იყავით. მსგავს სიტუაციას ხომ უკვე ბევრჯერ შეჯახებიხართ და უკვე უნდა შეგეძლოთ მასთან ყვირილის გარეშე გამკლავება. კიდევ ერთხელ გაიხსენეთ, რომ თქვენსა და თქვენს შვილს შორის უფროსი სწორედ თქვენ ხართ!
დაითვალეთ ათამდე. როცა თვლას დაასრულებთ, სავარაუდოდ, საკმაოდ მშვიდად იქნებით და უკვე შეგრცხვებათ ყვირილის.
დღესაც ვფიქრობ, რა ვურჩიო ბარბაროსას მეზობელ ბიჭს, როგორ დაეხმაროს ტყუპს? თქვენი რჩევებიც საინტერესო იქნება.
