სამოდელო გაკვეთილი გეოგრაფიაში

გთავაზობთ ჩემ მიერ ჩატარებული სამოდელო გაკვეთილის ნიმუშს.

თემა: ტურიზმის სახეები და მისი განვითარების პერსპექტივები

ორ მეცხრე კლასში სხვადასხვა მეთოდი გამოვიყენე. ერთ კლასს ტურიზმის სახეების შესახებ ინფორმაციის მოძიება დავავალე, – ბავშვებმა მოპოვებული ინფორმაციის პრეზენტაცია გააკეთეს, რის შემდეგაც გაკვეთილზე განვიხილეთ ტურიზმის თანამედროვე მიმდინარეობები, – მეორეს კი ინტერნეტსივრცეში არსებული სტატიების წაკითხვა (შებრუნებული საკლასო ოთახი).

გაკვეთილის ტიპი: ინოვაციური (შინაარსობრივი)

გაკვეთილის მიზანი: მოსწავლემ გაიცნოს ტურიზმის თანამედროვე სახეობები და შეძლოს საქართველოში მისი გავრცელების შესაძლო არეალებზე არგუმენტირებული მსჯელობა, განუვითარდეს შემოქმედებითი და კრიტიკული აზროვნება.

მოსალოდნელი შედეგები:

მოსწავლე შეძლებს:

• ტურიზმის სახეების გააზრებას;
• ტურიზმის განვითარებისთვის საჭირო ფაქტორების გამოყოფას;
• ტურიზმის განვითარების მნიშვნელობის გაანალიზებას;
• იმსჯელებს საქართველოში ტურიზმის განვითარების პერსპექტივებზე.

გაკვეთილის მიზნის მიღწევის შემთხვევაში მივიღევთ ეროვნული სასწავლო გეგმით გათვალისწინებულ შედეგს:

გეო. IX. 6. მოსწავლეს შეუძლია გააანალიზოს საქართველოში მეურნეობის სტრატეგიული დარგები და მათი განვითარების პერსპექტივები.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:

• ჩამოთვლის საქართველოს მეურნეობის სტრატეგიული დარგების (მაგ., ტურიზმის, სოფლის მეურნეობის, ენერგეტიკის) განვითარებისთვის საჭირო ფაქტორებს, რის საფუძველზეც აჯგუფებს დასახლებებს, რაიონებს ან რეგიონებს;
• მსჯელობს საქართველოში მეურნეობის სტრატეგიული დარგების (მაგ., აგრობიზნესის) განვითარების პერსპექტივებზე მსოფლიოს ქვეყნების გამოცდილების გათვალისწინებით;
• მოიძიებს ინფორმაციას ტურიზმის სხვადასხვა სახეობის განვითარებისთვის აუცილებელი ბუნებრივი გარემოსა და ინფრასტრუქტურის შესახებ.

საჭირო წინარე ცოდნა და უნარ–ჩვევები:

მოსწავლე იცნობს მეურნეობის დარგობრივ სტრუქტურას, ტურიზმისა და რეკრეაციული მეურნეობის სტრუქტურას, საქართველოს ფიზიკურ და ეკონომიკურ პოტენციალს, შეუძლია გეოგრაფიულ საშუალებებზე (რუკები, ტექსტები, ცხრილები) მუშაობა.

შეფასება და თვითშეფასება:

განმავითარებელი და განმსაზღვრელი შეფასება;

სასწავლო მასალა და რესურსები:

სტატიები: აგროტურიზმი – https://mastsavlebeli.ge/?p=11091; ეკოტურიზმი – https://mastsavlebeli.ge/?p=10703; ეკოსოფელი – https://mastsavlebeli.ge/?p=9919; ენოტურიზმი – https://mastsavlebeli.ge/?p=11819 ;; საქართველოს ფიზიკური რუკა, სამუშაო რვეული, თაბახის ფურცლები, ფლირჩატები, მარკერები; კალამი.

აქტივობა N1 (სახელწოდება; ხანგრძლივობა):

წინა გაკვეთილზე მასწავლებელი მოსწავლეებს ავალებს შინ სტატიების წაკითხვას.

წინარე ცოდნის გააქტიურება: მენტალური რუკის შექმნა – 10 წთ.

აქტივობის მიზანი:

მოსწავლემ შეძლოს წინარე ცოდნის გააქტიურება, ტურიზმთან დაკავშირებული ცნებებისა და ტერმინების გახსენება.

აქტივობის აღწერა:

მასწავლებელი არიგებს ცხრილს და მოსწავლეები იხსენებენ ტურიზმთან დაკავშირებულ ცნებებსა და ტერმინებს.

დავალება: მოიფიქრეთ ტურიზმის სახეები და თითოეულ უჯრაში ჩახატეთ ამ ტერმინების ამსახველი ნახატები. სამუშაოს ისე შემოქმედებითად უნდა მიუდგეთ, რომ სხვამ შეძლოს თქვენი ნახატის ინტერპრეტაცია.

ჯგუფები ნამუშევრებს გამოფენენ და ნახატებს ხსნიან.

აქტივობა N2 (სახელწოდება; ხანგრძლივობა):

შინაარსის რეალიზება: ფაზლის ბადის შევსება 20 წთ.

აქტივობის მიზანი:

მოსწავლეებმა გაიაზრონ ტურიზმის სახეობათა არსი, გამოყონ მათი განვითარებისთვის საჭირო ფაქტორები. საქართველოს ფიზიკური და ადმინისტრაციული ერთეულების რუკებისა და შევსებული ფაზლის ბადის საშუალებით იმსჯელონ და დაადგინონ ტურიზმის სახეების გავრცელების არეალები.

აქტივობის აღწერა:

მასწავლებელი მოსწავლეებს გათვლის 1-4 – ზე და ქმნის ხუთ ჯგუფს. შემდეგ სთხოვს, ჯგუფის ყველა 1–ელი ნომერი დაჯდეს ერთად, ყველა მე-2 – ერთად და ა.შ. თითოეულ ჯგუფს დაერქმევა სახელი, მაგ., პირველს – ა (აგროტურიზმი), მეორეს – ბ (ეკოტურიზმი), მესამეს – გ (ენოტურიზმი), მეოთხეს – დ (კულტურული ტურიზმი);

თითოეულ ჯგუფს მასწავლებელი აძლევს რომელიმე ერთი სტატიის სათაურს წინასწარ შინ საკითხავად მიცემული მასალიდან. მაგ., პირველს ექნება სტატია ა – აგროტურიზმი, მეორეს – სტატია ბ, ეკოტურიზმი, მესამეს – გ, ენოტურიზმი; მეოთხეს – დ, ეკოსოფელი, მეხუთეს – ე, კულტურული ტურიზმი. ჯგუფის წევრებმა ერთად უნდა განიხილონ ეს სტატიები და შეავსონ ფაზლის ბადე. 10 წთ

განსაზღვრული ხნის შემდეგ მასწავლებელი ისე გადააჯგუფებს მონაწილეებს, რომ ყოველ ჯგუფში იყოს თითო წევრი ა, ბ, გ, დ და ეს ჯგუფებიდან; შედეგად თითოეულ ჯგუფში მოხვდება 5 მონაწილე, რომლებსაც შევსებული აქვთ ფაზლის ბადის გარკვეული ნაწილი.

თითოეული მოსწავლე ახალ ჯგუფთან ერთად განიხილავს თავის მიერ დამუშავებულ სტატიას და შესაბამისად შევსებულ ფაზლის ბადეს. ჯგუფის წევრები ერთმანეთისგან იღებენ ახალ ინფორმაციას და ავსებენ ფაზლის ბადის დარჩენილ ნაწილს. მოსწავლეები ტურიზმის სახეობათა შესაძლო გავრცელების არეალებს დაადგენენ. ჯგუფებმა უნდა განსაზღვრონ, რომელ რეგიონში ტურიზმის რომელი სახეობის განვითარებაა შესაძლებელი. პრეზენტაციას წარმოადგენენ სასურველი ფორმით. 10 წთ.

რომელი სტატია შეიცავდა ინფორმაციას, რომლის გამოყენებაც მნიშვნელოვნად მიგაჩნიათ ამ თემის შესწავლისას და ტურიზმის ყველა მიმართულების განვითარებას უწყობს ხელს?

აქტივობა N 3 – პრეზენტაცია 10 წთ

შერჩევითობის პრინციპით ჯგუფები წარმოადგენენ პრეზენტაციას. შესაძლოა, მათი აზრები არ დაემთხვეს და წარმოიშვას მცირე დისკუსია.

აქტივობა № 4 (სახელწოდება: ხანგრძლივობა): შავი ლაქა 5 წთ

აქტივობის მიზანი: რეფლექსია

აქტივობის აღწერა: გაკვეთილის ბოლოს მასწავლებელი ეკითხება მოსწავლეებს: „რა იყო დღევანდელი გაკვეთილის ყველაზე შავი ლაქა (ბუნდოვანი ნაწილი)?“

საშინაო დავალება: კონტურულ რუკაზე დაიტანონ ტურიზმის სახეების გავრცელების არეალები მხარეთა მიხედვით.

შეფასება: მოსწავლეებს ექნებათ შეფასების რუბრიკები და პრეზენტაციის დროს შეაფასებენ.

შეფასების ჰოლისტური რუბრიკა მოსწავლეებისთვის

შეფასების ანალიტიკური რუბრიკა

რეფლექსია:

გაკვეთილი დავიწყე კლასის ორგანიზებით და მიზნის გაცნობით.

წინარე ცოდნის გასააქტიურებლად გამოვიყენე მენტალური რუკა. მოსწავლეებს დავურიგე ცხრილი. მათ გაიხსენეს ტურიზმთან დაკავშირებული ცნებები და ტერმინები, რომლებსაც გაეცნენ წინასაშინაო დავალებაში და თითოეულ უჯრაში ჩახატეს ამ ტერმინების ამსახველი ნახატები.

აქტივობის მიზანი მიღწეულად მიმაჩნია, რადგან მოსწავლეებმა გაიხსენეს სტატიებში ნახსენები ტურიზმის სახეები და ვიზუალურად გამოხატეს საკუთარი წარმოდგენები. მოხდა წინარე ცოდნის გააქტიურება. აგრეთვე ამ აქტივობამ დამანახა, რომ სტატიები ყველა მოსწავლეს წაკითხული არ ჰქონდა. მათ, ვინც არ შეასრულა საშინაო დავალება, ჯგუფის წევრების დახმარებით მოახერხეს ზოგადი წარმოდგენის შექმნა.

ნამუშევრების წარდგენის შემდეგ გადავედით სტატიების განხილვაზე (ახალი მასალის განხილვა). ჯიგსოუს ტექნიკის გამოყენებით მოსწავლეებმა შეავსეს ფაზლის ბადე, რომელიც სტატიების ანალიზს მოითხოვს. დავალებები გულისხმობს მაღალი სააზროვნო უნარების განვითარებას (იხ.  ფაზლის ბადე). თითოეულმა ჯგუფმა სხვადასხვა სტატია დაამუშავა და შეავსო ფაზლის ბადე. აქტივობამ გაამართლა, რადგან მოსწავლეებმა იცოდნენ, რომ მათზე დამოკიდებული იყო ჯგუფის შემდგომი მუშაობა და წარმატება. სამუშაოს განსაკუთრებული პასუხისმგებლობით მოეკიდნენ ის მოსწავლეები, რომლებსაც სტატიები არ ჰქონდათ წაკითხული. ფაზლის ბადის კიითხვები და დავალებები მაღალ სააზროვნო დონეზე გადის.

ძირითად ჯგუფებში დაბრუნებულებმა ინფორმაცია გაამთლიანეს და მოამზადეს პრეზენტაციები.

ვფიქრობ, აქტივობის მიზანი მიღწეულ იქნა, რადგან მოსწავლეები აქტიურად იყვნენ ჩაბმული სტატიების განხილვასა და პრეზენტაციის მომზადებაში. ჯგუფში როლები გაინაწილეს, ყველა საკუთარ დავალებას ასრულებდა. ერთმა ჯგუფმა გადაწყვიტა, სეგმენტური მეთოდით წარმოედგინა პრეზენტაცია. ოთხივე ხატავდა და წერდა.

გაკვეთილის ძლიერ მხარედ მიმაჩნია მოსწავლეთა ჩართულობა, აქტიურობა და კრეატიულობა, რაც მათი ნამუშევრებით გამოიხატა. ვფიქრობ, დასახულ მიზანს მივაღწიე, რადგან მოსწავლეები გაეცნენ ტურიზმის უახლეს მიმდინარეობებს, გამოიყენეს მხარეების შესახებ არსებული ცოდნა და კრიტიკულად შეაფასეს საქართველოში ტურიზმის განვითარებისთვის საჭირო რესურსები. ამრიგად, ისინი მაღალ სააზროვნო დონეზე გავიდნენ. გაკვეთილზე მოხდა რამდენიმე კომპეტენციის განვითარება: წიგნიერების, სემიოტიკური და შემოქმედებითი და კრიტიკული აზროვნების კომპეტენციებისა.

ვფიქრობ, გაკვეთილის მიმდინარეობისას მოსწავლეებსა და ჩემს შორის კეთილგანწყობილი ურთიერთობა იყო, ის ეფუძნებოდა პატივისცემასა და თანამშრომლობას. მოსწავლეებმა შეძლეს განსხვავებული მოსაზრებების გამოხატვა. კლასის მართვის, დისციპლინის მხრივაც პრობლემები ფაქტობრივად არ წარმოშობილა. მოსწავლეები ძირითადად იცავდნენ ქცევის წესებს, მათი შეხსენება არ დამჭირვებია. სასწავლო დრო ფუჭად არ გამოგვიყენებია. გაკვეთილი იყო სახალისო და დინამიკური. მასში ყველა მოსწავლე იყო ჩართული.

გაკვეთილის ძლიერ მხარედ მიმაჩნია ინტერნეტრესურსების გამოყენება, რაც მედიაწიგნიერების კომპეტენციას ავითარებს. მოსწავლეები სტატიებს გაეცნენ სოციალურ ქსელში არსებული ჩვენი კლასის გვერდის საშუალებით. ამ გვერდს ხშირად ვიყენებთ ინფორმაციის გასავრცელებლად და კომუნიკაციისთვის. მიუხედავად იმისა, რომ რესურსები ყველა მოსწავლისთვის ხელმისაწვდომი იყო, გაკვეთილზე ყველა ჯგუფს მივეცი რამდენიმე ვარიანტად ამობეჭდილი ყველა სტატია.

გაკვეთილის გეგმის მნიშვნელოვანი მოდიფიცირება არ მომიხდენია.

გაკვეთილის სუსტ მხარედ მიმჩნია დროის არასწორი გადანაწილება. მიუხედავად იმისა, რომ ყოველი აქტივობის შემდეგ მოსწავლეებს განმავითარებელ შეფასებას ვაძლევდი, განმსაზღვრელი შეფასებისთვის დრო აღარ დამრჩა.

მენტალური რუკები