ხუთშაბათი, მარტი 28, 2024
28 მარტი, ხუთშაბათი, 2024

შეფასება განათლებისთვის – როგორ ვიქცეთ სწავლის ლიდერებად

დაახლოებით ამგვარი სათაური ნორვეგიელმა პროფესორმა, როა ენგმა წარუმძღვარა ქართველი პედაგოგებისთვის შექმნილ კურსს, რომელიც ეფუძნება უნივერსალურ,  ზოგადკულტურულ ღირებულებებს, საზიაროა ევროპული საგანმანათლებლო სივრცისთვის და  მოსწავლეთა მაღალ მოსწრებებზე თუ სასწავლო შედეგებზეა  გათვლილი, პედაგოგთა თუ, ზოგადად, სასწავლო დაწესებულებების მხრიდან კი დაფიქრებასა და ბევრი რამის გადაფასებას მოითხოვს.

ქართულ სასწავლო სივრცეში შეფასებას ერთ-ერთი გადამწყვეტი ადგილი უჭირავს. შეფასება მნიშვნელოვანია თითქმის ყველა სასკოლო ასაკის ბავშვისთვის, მათი მშობლებისა და პაპა-ბებიებისთვისაც კი. მოსწავლეთა ნიშნები ხშირად განსაზღვრავს პედაგოგთა წარმატებას, ასე რომ, მოსწავლეთა „მოსწრება” დირექციათა დიდ  ყურადღებასაც იმსახურებს. პრობლემა კი სწორედ მოსწრება-შეჯიბრებითობაში იკვეთება. ყველას გვინახავს წარჩინებული ათოსანი, რომელიც ჭეშმარიტი განათლების ფასეულობებს მნიშვნელოვნად ემიჯნება, ან ისეთი სტუდენტებიც, რომლებიც, უმთავრესად, დაუმსახურებელ ქულებში ცდილობენ  „ცოდნის” დაგროვებას. სურათი სკოლასა თუ უნივერსიტეტებში უცვლელია. ბავშვები სწავლობენ (ან სულაც არ სწავლობენ, უბრალოდ, სასწავლებლებში დადიან) ნიშნებისა და არა განათლებისათვის.

მიუხედავად ამგვარი მდგომარეობისა, ქართულ საგანმანათლებლო სივრცეში მაინც დავას იწვევს ჩვენში შეფასების დასავლური  მოდელის დანერგვის საკითხი. არადა, კვლევები აჩვენებს, რომ აქ სასკოლო განათლება მკაფიო სისტემას წარმოადგენს, რომელშიც შეფასება უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებს განათლების ხარისხის ამაღლების საქმეში. შეფასება მარეგულირებელი საშუალებაა, რომლის მეშვეობითაც გროვდება საგანმანათლებლო სისტემის მდგომარეობის ამსახველი ყველა საჭირო ინფორმაცია, შიდა და გარე შეფასების შედეგების საზოგადოებისთვის ხელმისაწვდომობა და ღიაობა კი მიიღწევა ამ ინფორმაციის პუბლიკაციით. შეფასების შედეგების შესახებ ინფორმაციას იყენებენ როგორც განათლების ადმინისტრირებაზე პასუხისმგებელი უმაღლესი ორგანოები ქვეყანაში განათლების სტრატეგიული განვითარებისა და რეფორმების განხორციელებისთვის, ისე პედაგოგიური კოლექტივები თავიანთი პროფესიული საქმიანობის სრულყოფის მიზნით.

განსაკუთრებით მნიშვნელოანია შეფასების მოტივაციური ფუნქცია. შეფასება გამიზნულია მოსწავლის დადებითი ხატის ფორმირებისთვის, რაც, უპირველეს ყოვლისა, თავად მოსწავლეზე მოქმედებს დადებითად, წარმოადგენს სერიოზულ სტიმულს აკადემიური მოსწრების გასაუმჯობესებლად. ამასთან, შეფასებას არ აქვს შეჯიბრების ხასიათი. შეფასების ამგვარი სისტემის წყალობით კლასში მინიმუმამდეა დაყვანილი სტრესი და ჩვეული ნერვიულობა. სკოლის დამთავრებამდე სტანდარტული გამოცდებისა და ტესტების არარსებობა მასწავლებელს საშუალებას აძლევს, ზომიერად და პოზიტიურად შეუფარდოს მოსწავლეს ნიშნები, რადგან მასწავლებლის მიზანია, ბავშვს ასწავლოს დამოუკიდებლად სწავლა, შესაბამისი უნარების განვითარება და საკუთარი მიღწევების შეფასება.

აღნიშნული ცოდნის გათვალისწინებით, 2013-14 წლებში ჩვენ მიერ ჩატარდა მცირე კვლევა, რომელშიც მონაწილეობდა თბილისის საჯარო სკოლების საშუალო საფეხურის მოსწავლეები, ასევე ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტები. გამოიკვეთა, რომ მათთვის მისაღებია შეფასების ფინური მოდელი და პედაგოგთა ერთი ნაწილის  შიში, რომ ქართველი ბავშვებისთვის ამგვარი მოდელი უშედეგო იქნება, გაუმართლებელია.

პირადი გამოცდილებაც იმავეს გვკარნახობს. არასტრესულ, მასტიმულირებელ,  თანამშრომლურ სასწავლო გარემოში, სადაც ყველა თანაბარია, ეფექტურ სასწავლო ტექნიკათა გამოყენებით, მოსწავლე-მასწავლებელს შორის კონსტრუქციული ურთიერთობით, უკუკავშირისა და ჯგუფებთან დისკუსიების  მაღალი ხარისხით ბავშვები მეტ ცოდნას იძენენ, ისინი ლიდერებად თავადაც ყალიბდებიან და მასწავლებელსაც უტოვებენ მსგავს ფუფუნებას.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი