ხუთშაბათი, მარტი 28, 2024
28 მარტი, ხუთშაბათი, 2024

რჩევები მშობლებისთვის ვიცით, მაგრამ გავიხსენოთ

 

ზაფხული მშობლებს შვილებთან ურთიერთობის მეტ შესაძლებლობას აძლევს. განსაკუთრებით ემზადებიან სკოლამდელთა მშობლები, რადგან მათ შვილებს ცხოვრების ახალი საფეხური ელით. ეს სამზადისი ბავშვის დამოუკიდებელი ცხოვრებისთვის აუცილებელი უნარ-ჩვევებისა და თვისებების განვითარებაზე ზრუნვასაც გულისხმობს.

 

ვასწავლოთ გარშემო მყოფებთან ურთიერთობა

დღეს ურთიერთობის უნარი მეტად მნიშვნელოვანია. უდიდესწილად მის ქონებასა და გამოყენებაზეა დამოკიდებული ადამიანის წარმატება სხვადასხვა სიტუაციაში. როგორ სწავლობს ბავშვი ურთიერთობას? მთავარი მოდელი, რომლის ქცევასაც ის საჭირო დროს გაიმეორებს, მისთვის მშობელია. ბავშვი გაკვირდებათ თქვენ, აკვირდება თქვენს უნარს, ეკონტაქტოთ გარშემო მყოფებს და გაუცნობიერებლად გბაძავთ. პატრიარქალური პრინციპი, რომ ქუჩაში ან სხვაგან უცნობ ადამიანებთან გამოლაპარაკება ცუდ ტონად ითვლება, რა თქმა უნდა, მოძველებულია და მისი შთაგონებით ბავშვი არ უნდა დააკომპლექსოთ. დრო იცვლება, იცვლება მიდგომები და დამოკიდებულებები, რომლებიც დიდხანს ჭეშმარიტებად მიაჩნდათ.

წაახალისეთ თქვენი პატარას ახალი ნაცნობობა. ესაუბრეთ იმაზე, რითი დააინტერესეს ახალმა მეგობრებმა. ამ ნაცნობობის განმტკიცებისთვის და იმისთვის, რომ შვილის ახალი ნაცნობები თავადაც გაიცნოთ, გამოძებნეთ საბაბი და მიიწვიეთ ისინი შინ.

იზრუნეთ იმაზეც, რომ თქვენი შვილიც საინტერესო გახდეს მათთვის. ბავშვი ჯერ მეტისმეტად პატარაა, რათა გააზრებულად იზრუნოს საკუთარ იმიჯზე და ის მიმზიდველი გახადოს. დაეხმარეთ. უამბეთ ახალი, საინტერესო ამბები, რომლებიც მასაც და მის გარემოცვასაც უთუოდ დააინტერესებს. ასწავლეთ ახალი, საინტერესო თამაშები, თუნდაც თქვენი ბავშვობის, ოღონდ შესძინეთ ამ თამაშს თანამედროვე ელფერი. მოკლედ, ყველაფერი გააკეთეთ იმისთვის, რომ როცა სხვა ბავშვები თამაშობენ, თქვენი შვილი განცალკევებით არ იდგეს, როცა გარშემო მისი თანატოლები მხიარულობენ, ის კალთაზე არ გეკვროდეთ.

 

განვუვითაროთ დამოუკიდებლობა

სკოლამდეც და სკოლაშიც ამ თვისებაზე ზრუნვა აუცილებელია. ბავშვი უნდა მიეჩვიოს უთქვენოდ ყოფნასაც. თუ აქამდე თქვენი პროგრამა–მაქსიმუმი იყო, ბავშვი მარტო დარჩენილიყო ოთახში და დამოუკიდებლად ეთამაშა, ახლა სხვა ამოცანა გაქვთ: შეგიძლიათ, გამოიყენოთ ახალი მეგობრების არსებობის ფაქტი და პატარა მათთან ერთად გაუშვათ ეზოში სათამაშოდ (თვალის დევნებას აივნიდან ან ფანჯრიდანაც შეძლებთ). თავდაპირველად ნახევარი საათით გაუშვით, შემდეგ ერთით და მიხვდებით, რომ ბავშვმა მისთვის მნიშვნელოვან სიტუაციებშიც კი შეწყვიტა თქვენკენ ყურება, თქვენი დაძახება. ის თავად იღებს პასუხისმგებლობას პატარ-პატარა გადაწყვეტილებებზე.

არის შემთხვევები, როცა ბავშვი ადვილად ვერ “აღწევს თავს” მშობელს. მისი თანატოლები და ამხანაგები თამაშობენ, ის კი ცალი თვალით სულ თქვენსკენ იყურება – ამოწმებს, ხომ არ წახვედით. აქ ისევ ეფექტურად უნდა ავამუშაოთ თანდათანობითი პრინციპი: იმოძრავეთ, ხან ერთი მხრიდან დაენახეთ, ხან მეორიდან, შემდეგ 10-15 წუთით თვალს მიეფარეთ და ისევ გამოჩნდით. დროთა განმავლობაში ბავშვი უთქვენოდ ყოფნასაც მიეჩვევა.

შეიძლება მიმართოთ შთაგონებასაც. ხშირად გაამახვილებინეთ ყურადღება იმაზე, რომ ის უკვე დიდია და თავისუფლად შეუძლია ყოფნა იქ, სადაც დედა და მამა არ არიან. მიანიშნეთ სხვა ბავშვების მაგალითზე, მათ დამოუკიდებლობაზე. ოღონდ აქ სიფრთხილეა საჭირო, რადგან კონკრეტულ თანატოლთან შედარება ზოგჯერ აგრესიას იწვევს. მხოლოდ ის ფაქტიც კი, რომ ვიღაცას სამაგალითოდ უსახავენ, აღიზიანებს ბავშვს: ,,ესე იგი, მე მასზე უარესი ვარ?“

ნებისმიერ თავმოყვარე პიროვნებას გულში მაინც გააღიზიანებს ასეთი სიტუაცია, თქვენი შვილი კი უკვე პიროვნებაა.

 

შეაქეთ შეუპოვრობისა და მონდომებისთვის

დროდადრო შეაქეთ ბავშვები დამოუკიდებელი მოქმედებებისთვის. თქვენი ქება მას თავდაჯერებას მატებს. მაშინაც კი, როცა რამე არ გამოსდის, იპოვეთ საბაბი მის შესაქებად. მაგალითად, თუ ფეხსაცმლის თასმების შეკვრას ცდილობს და არ გამოსდის, ამისთვის ვერ შეაქებთ, მაგრამ შეგიძლიათ შეაქოთ შეუპოვრობისა და მონდომებისთვის: ,,შენ ყოჩაღი ხარ, ამიტომ აუცილებლად მიაღწევ შენსას და ისწავლი!“

 

გამოიყენეთ სტიმულები, აუმაღლეთ მოტივაცია

აღზრდაში ძალიან გამოგადგებათ სტიმულის გამოყენება. ცხადია, ერთმანეთისგან უნდა განვასხვაოთ სტიმული და საჩუქრის დაპირება (მით უფრო – აუსრულებელი). აქ საზღვრის დაცვა ძნელია, მაგრამ ცხოვრებაში ისე ხშირად ვხვდებით ამ ფაქიზ საზღვრებს, რომ თანდათან გამოივრძმედებით.

არ შეცდებით, თუ ბავშვს, რომელიც ქუჩაში გაშვებას გთხოვთ, უპასუხებთ: ,,კარგი, თავად ჩაიცვი და წადი სასეირნოდ“. შესაძლოა, ჩაცმას ბევრი დრო მოანდომოს; სამაგიეროდ, თავად ჩაიცვამს. შესაძლოა, მის ჩაცმულობაში ცვლილებების შეტანა მოგიწიოთ. მშვიდად აუხსენით, რამ განაპირობა ეს და თანდათან ამის საჭიროება შემცირდება

 

უმიზეზოდ ნუ დაადანაშაულებთ

პატარა შეიძლება დავადანაშაულოთ სხვადასხვა წვრილმანში, მაგრამ შეუძლებელია მისი დადანაშაულება ოჯახის რთულ მატერიალურ მდგომარეობაში. მშობელი არასწორად იქცევა, როცა ბავშვს სწორედ ამ ტვირთს ჰკიდებს, განსაკუთრებით მაშინ, თუ მან ძვირად ღირებული ნივთუ გააფუჭა ან ტანსაცმელი დაიხია. თუ ბავშვმა ძვირად ღირებული ნივთი გატეხა, უფროსმა საკუთარი დანაშაული უნდა იგრძნოს, იმიტომ, რომ შვილს ვერ ჩამოუყალიბა შესაბამისი დამოკიდებულება ამ ნივთის მიმართ, ვერ იზრუნა, ეს ნივთი ბავშვისთვის მიუწვდომელი ყოფილიყო. თუ ბავშვმა ტანსაცმელი დაიხია ან სულაც შემჩნეულია ტანსაცმლის დაუდევარ მოხმარებაში, ის საყვედურს იმსახურებს.

რეკომენდებულია, აუხსნათ პატარას, რომ ტანსაცმელი ფული ღირს, ფულს კი გამომუშავება სჭირდება (რაც არც ისე იოლია). გამომუშავებული ფულით შესაძლებელი იყო რამდენიმე საინტერესო სათამაშოს ან წიგნის, ნაყინის, ტორტის ან კანფეტების ყიდვა, შესაძლებელი იყო ამ ფულის დახარჯვა ატრაქციონებზე, მაგრამ სამწუხაროდ, ახლა ახალი ქურთუკის ან შარვლის შესაძენად მოუწევთ მისი დახარჯვა დახეულის სანაცვლოდ. დარწმუნებული იყავით, მისთვის ასეთი ახსნა გასაგები იქნება და დიდხანს დაამახსოვრდება.

 

არ შეაშინოთ ავადმყოფობით

სასურველია, შეძლებისდაგვარად ვარიდოთ თავი ბავშვთან და ბავშვის თანდასწრებით ავადმყოფობაზე საუბარს. რა თქმა უნდა, მან უნდა იცოდეს, რომ არსებობს დაავადებები, ისინი სხვადასხვაგვარია,ზოგიერთი – ძალიან მძიმეც. მაგრამ ყოველ წუთას აშინებდე ბავშვს ავადმყოფობით (ცივი არ დალიო, თორემ ყელი აგტკივდება და გლანდებს ამოგაჭრიან! არ მოკიდო ხელი ძაღლს, თორემ მუცელში ექინოკოკი გაგიჩნდება! ბევრი ტკბილი არ ჭამო, თორემ კბილები დაგიჭიანდება და ამოღება მოგიწევს!) – დაუშვებელია. ადამიანისთვის ბუნებრივ მდგომარეობაა ჯანმრთელად ყოფნაა, მით უფრო – ბავშვისათვის. მას უნდა შევუქმნათ რწმენა, რომ მას ვარვითარი დაავადება ბერ მოერია.

შესაძლოა. ამან გააოცოთ, მაგრამ ასეთი რწმენის ადამიანის ორგანიზმს ავადმყოფობისთვის წინააღმდეგობის გაწევის უნარი მეტი აქვს და _ პირიქით. საკუთარი თავის რწმენას მოკლებული, გამოჯანმრთელებაში დაეჭვებული, შეშინებული ადამიანი ავადმყოფობისკენ უფრო მეტად არის მიდრეკილი.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი