პარასკევი, მარტი 29, 2024
29 მარტი, პარასკევი, 2024

როგორ დავიცვათ მოზარდი კიბერბულინგისგან

თანამედროვე ტექნოლოგიების ეპოქაში მოზარდების უმრავლესობა ვირტუალური სამყაროს „მოქალაქეა“. რაც უფრო მყარია ეს განცდა, მით უფრო იზრდება მოზარდზე კიბერბულინგის უარყოფითი გავლენა. სოციალურ ქსელებში გაკეთებულ აგრესიულ და ნეგატიურ კომენტარებს მისი ფსიქიკისთვის სერიოზული ზიანის მიყენება შეუძლია.

დღეს მოსწავლეთა უმრავლესობას თავისი გვერდი აქვს სოციალურ ქსელებში და პოპულარულ ბლოგერობაზე ოცნებობს. ამ ვითარებაში ვირტუალური სამყარო მისთვის რეალურზე მეტ მნიშვნელობას იძენს, ამიტომ ამ სივრცეში მიყენებულ შეურაცხყოფას, დამამცირებელ კომენტარებს ხშირად უფრო მტკივნეულად აღიქვამს, ვიდრე სკოლაში ან ოჯახში პირდაპირ ძალადობას.

ეს აგრესიული და დამაკნინებელი პოსტები მხოლოდ გუნება-განწყობას კი არ უფუჭებს მოზარდს, არამედ ძლიერ ფსიქიკურ ტრავმასაც აყენებს. სამწუხაროდ, ინტერნეტძალადობა იშვიათი არ არის. ჩვენთან ასეთი კვლევა არ ჩატარებულა, მაგრამ სხვა ქვეყნებში ჩატარებულ კვლევათა შედეგები აჩვენებს, რომ მოსწავლეთა 23 პროცენტი წელიწადში ერთხელ მაინც ხდება ინტერნეტაგრესიის მსხვერპლი, ხოლო ყოველი მეოთხე ბავშვი აღიარებს, რომ სოცქსელებში თავადაც შეურაცხყოფს თანატოლს. პრობლემა სერიოზულია, ამიტომ YouTube-მა კიბერბულინგთან ბრძოლის პროგრამა აამოქმედა. ამ პროგრამის პრეზენტაციაზე სოციალურ ქსელებში ,,გამობრძმედილმა“ ბლოგერებმა მოზარდებს რამდენიმე რჩევა მისცეს.

 

– დიდხანს მტკივნეულად ვრეაგირებდი ასეთ კომენტარებზე, ვტიროდი კიდეც. გავიდა ხანი და მივხვდი, რომ სანამ ასეთი კომენტარების კითხვას არ შეწყვეტ და თავს არ მოერევი, ვერავინ გიშველის. ახლა უკვე ასე ვიქცევი, – აღნიშნა ერთმა ბლოგერმა. ამრიგად, პირველი რჩევა ასეთია: კიბერბულინგთან საბრძოლველად საუკეთესო იარაღია შეურაცხყოფისა და მისი ავტორის იგნორირება.

ინტერნეტისგან მოზარდის იზოლირება ყველა გამომსვლელმა არასწორად მიიჩნია, მაგრამ იქვე აღნიშნეს, რომ ინტერნეტსამყაროში მისი უმეთვალყურეოდ დატოვება არ შეიძლება. ის, რაც სოციალურ ქსელებში ხდება, მოზარდის სულიერ მდგომარეობაზე აისახება, ამიტომ მშობლებს მუდამ უნდა აინტერესებდეთ მისი სულიერი მდგომარეობა, ეს კი შვილთან სისტემატური კომუნიკაციის გარეშე შეუძლებელია. თუ ბავშვი აფორიაქებულია, დაძაბული, უნდა გამოველაპარაკოთ, აღვუძრათ ნდობა და მივაგნოთ შფოთვის მიზეზს. უფროსთან ერთად ინტერნეტძალადობასთან გამკლავება უფრო იოლია.

კიდევ ერთი რჩევა: ნუ მიაქცევთ ყურადღებას ინტერნეტში ნეგატიურ ამბებს. ასწავლეთ მოზარდს ჯანსაღი და კონსტრუქციული კრიტიკის თვითმიზნური აგრესიისგან გარჩევა. ზოგიერთი უარყოფითი კომენტარი შეცდომებზე მიუთითებს და მათზე დაფიქრება ღირს.

ეფექტური რჩევა: დაბლოკეთ, ვინც თქვენს შეურაცხყოფას და დამცირებას ცდილობს, დააყენეთ ფილტრები საკვანძო სიტყვებზე. თუ ამან არ იმუშავა, გაწმინდეთ კომენტარები. აქ შესაძლოა საჭირო გახდეს მშობლების დახმარება YouTube–ის სპეციალური ფუნქციების გამოსაყენებლად.

როცა ბავშვი ძალიან ცუდ გუნებაზეა რომელიმე კომენტარის გამო, წყრომის მიზეზის გაზიარება სჭირდება, ამიტომ უფროსებმა აუცილებლად უნდა გამონახონ დრო მასთან სასაუბროდ.

საზოგადოდ, მშობლებმა უნდა გამოიყენონ თავიანთი უფლება და შეასრულონ თავიანთი მოვალეობა – დაიცვან ბავშვის ინტერესები მისთვის ზიანის თავიდან ასაცილებლად. ისინი უნდა ჩაერიონ ბავშვის ცხოვრებაში, დაინტერესდნენ მისი გატაცებებით, ნახონ ვიდეოები, რომლებსაც ბავშვი უყურებს. თუ ბავშვი ინტერნეტძალადობას განიცდის, ამის უყურადღებოდ დატოვება არ იქნება მართებული. საუკეთესო, რაც ამ დროს მშობელს შეუძლია მოიმოქმდოს, არის საკუთარი გამოცდილების გაზიარება იმის შესახებ, თავად როგორ ებრძოდა ძალადობას.

კრიტიკულ სიტუაციაში უფროსებმა მეტი დრო უნდა დაუთმონ მოზარდს, რათა მან იგრძნოს, რა მნიშვნელოვანია ის ოჯახისთვის, დაინახოს, რომ მის თავს არავის დააჩაგვრინებენ.

საზოგადოდ, ათ წლამდე ბავშვი უნდა ვარიდოთ სოციალურ ქსელებს, მერე კი ნელ–ნელა ვუმეგზუროთ ამ რთულ სამყაროში, ვასწავლოთ უსაფრთხოებისა და თავდაცვის წესები, მათი გამოყენება.

მშობელი საყრდენი და შემგულიანებელი უნდა იყოს მოზარდისთვის. როცა ის გატაცებით აკეთებს ვიდეოს ან წერს პოსტს, პასუხად კი უარყოფით გამოხმაურებას ან შეურაცხყოფას იღებს, შესაძლოა სამუდამოდ გაუქრეს შემოქმედებითი საქმიანობის სურვილი. ამის თავიდან ასაცილებლად უნდა შევაქოთ, წავახალისოთ, ვურჩიოთ, არ მიაქციოს ყურადღება ავყიებსა და ტროლებს, აკეთოს თავისი ვიდეოები, წეროს ბლოგები და სანამ გამოაქვეყნებს, გაგიზიაროთ, რათა ერთად დაგეგმოთ, რა მიმართულებით განავითაროს თავისი არხი. ასეთი შეგონებები საჭიროა მოტივაციის შესანარჩუნებლად: თუ უახლოესი ადამიანები მხარს არ გიჭერენ, ინტერნეტში საქმიანობა იოლი არ არის.

მთავარია, მოზარდს შეეძლოს კონსტრუქციული კრიტიკის ამოცნობა და მიღება, რადგან სინამდვილეში ყველაზე მტკივნეულად იმ კრიტიკას აღვიქვამთ, რომელშიც სიმართლეს ვხედავთ, თვითმიზნური დაცინვა და შეურაცხყოფა კი ყურადღებას და რეაგირებას არ იმსახურებს.

ამის გასააზრებლად ბავშვებსა და მოზარდებს უფროსების რჩევები სჭირდებათ.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი