თანამედროვე მსოფლიოში ტერორიზმი ერთ-ერთ მთავარი პრობლემაა და მას უდიდესი ყურადღება ეთმობა. ტერორი, როგორც ბრძოლის ერთ-ერთი ხერხი ფართოდ გამოყენებადი გახდა მთელ მსოფლიოში და უდიდეს მასშტაბებს აღწევს.
ტერორიზმი ადამიანთა გარკვეული ჯგუფის მიერ უკანონოდგანხორციელებული
აქტი, მუქარა ან ძალის გამოყენებაა გარკვეული მიზნების მისაღწევად.ტერორიზმის
მიზანია ხალხის ფართო მასებზე ზეგავლენის მოხდენა და ამ გზითწინააღმდეგობის
გამოხატვა სახელმწიფოს ან სახელმწიფოთა პოლიტიკის თუ სხვადასხვა პოლიტიკური
დაჯგუფების მიმართ.
ტერორიზმი საზოგადოებისთვის საშიში ქმედებაა, რომელსაც თან სდევს ადამიანთამსხვერპლი და სხვა სახის მნიშვნელოვანი ზარალი. დღეისათვის მსოფლიოს მრავალი ქვეყანაგმობს ტერორიზმს, განსაკუთრებით კი, განვითარებული ქვეყნები, რომლებმაცტერორიზმთან ბრძოლა ქვეყნის როგორც საშინაო, ასევე საგარეო პოლიტიკის ერთ-ერთუმნიშვნელოვანეს მიმართულებად აქციეს.
ტერორიზმის ისტორიას ფესვები საუკუნეთა სიღრმეში აქვს გადგმული. ჯერ კიდევ
1604 წლის 4 ოქტომბერს ინგლისელ ჰაი ფოუქსს აფეთქების გზით სურდა მეფე ჯეიმზ
I-ის მოკვლა; `ნაროდნიკების~ ტერორისტულმა ჯგუფმა 1881 წელს მოკლა რუსეთის
იმპერატორი ალექსანდრე II რომანოვი. სწორედ ტერაქტებს შეეწირა აშშ-ის ოთხი
პრეზიდენტი; ინდოეთში განდების ოჯახის სამი ცნობილი წარმომადგენელი, საზოგადო დასახელმწიფო მოღვაწეები ტერორისტების ხელით დაიღუპნენ; 1972 წელსმიუნხენისსაზაფხულო ოლიმპიურ თამაშებზე 11 ებრაელი სპორტსმენის სიცოცხლე შეიწირატერორისტთა დაუნდობელმა მოქმედებამ. 1981 წელს თურქმა ტერორისტმა მუჰამედალი-ადქმა თავდასხმა მოაწყო რომის პაპ იოანე-პავლე II-ზე. არაბმა ტერორისტებმა 1988 წელსშოტლანდიის საჰაერო სივრცეში ამერიკული თვითმფრინავი ააფეთქეს, რამაც 259 კაცისსიცოცხლე შეიწირა. 2002 წლის 11 სექტემბერს მსოფლიო შეძრა ნიუიორკსა და ვაშინგტონშიგანხორციელებულმატერაქტებმა, რომელთაც ათასობით ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა.
თანამედროვე ტერორიზმი ძალადობის მრავალ სახეს იყენებს,
რომელთაგან აღსანიშნავია: აფეთქებების, მკვლელობების, თვითმკვლელობების,
მძევლების აყვანის, სატრანსპორტო საშუალებათა გატაცების, სახელმწიფო დაწესებულებათა,ბანკების, საიუველირო მაღაზიების გაძარცვის და ა. შ. საშუალებით
მსხვერპლის ან ზარალის გამოწვევა, შიშის დანერგვა და ამ გზით საკუთარი მოთხოვნებისდაკმაყოფილება.
განარჩევენ ტერორიზმის შემდეგ სახეებს: სახელმწიფოს, პოლიტიკურს, რელიგიურს,
საერთაშორისოს და სხვ. სახელმწიფო ტერორიზმს დიქტატორული ხელისუფლებაახორციელებს საკუთარი მოსახლეობის წინააღმდეგ. ამის მაგალითია გასული საუკუნის 30-იან წლებში საბჭოთა კავშირსა და გერმანიაში მიმდინარე მოვლენები – ხალხის საშინელიწამება,მკვლელობები, გადასახლება და ა.შ. პოლიტიკური ტერორიზმის მაგალითად შეიძლებადავასახელოთ თავდასხმა პოლიტიკურ თუ სახელმწიფო მოღვაწეებზე. რელიგიურიტერორიზმი გულისხმობს დაპირისპირებას რელიგიურ საწყისებზე. გლობალური მასშტაბით,
დღევანდელ გლობალურ სამყაროში განსაკუთრებულ პრობლემებს ქმნის სხვადასხვა
ტერორისტული ორგანიზაციები, რომელთა ქმედება დემოკრატიული საზოგადოების
წინააღმდეგ ბრძოლისკენაა მიმართული.
დღეისათვის ტერორისტულ აქტებს ახორციელებენ ხმელეთზე თუ ჰაერში, უცხოე-
თის წარმომადგენლობებთან თუ საზოგადოების თავშეყრის მნიშვნელოვან ადგილებში.
აქტები სრულდება, როგორც გარკვეული ობიექტების დანაღმვით, ასევე წერილებსა
თუ ამანათებში გარკვეული ფეთქებადი საშუალებების მოთავსებით.
ყველაზე დიდი ტერორისტული აქტები, რომელმაც მსოფლიო შეძრა არის:
1951წლის 19 აპრილი – ტერორისტული აქტი ფედერალურ შენობაზე ოკლაჰომაში;
1993წლის 26 თებერვალი – ტერორისტული აქტი მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაზე
1998წლის 7 აგვისტო – ბომბის აფეთქება აშშ-ს საელჩოს შენობებში ნაირობიში,კენიაში,ტანზანიასა და დარ-ეს-სალამში.
2001წლის 11 სექტემბრის ტერორისტული აქტი მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაზე.
2004წლის 1 სექტემბერი – ბესლანის ტერორისტული აქტი.
2015 წლის 7 იანვარი და 11 ნოემბერი – საფრანგეთი, პარიზი.
2014 წელს ტერორისტების მოქმედებების შედეგად მსოფლიოში გარდაცვლილთა საერთო რაოდენობამ 32 685 კაცს მიაღწია და ეს ციფრი ყველაზე მაღალია ისტორიის მანძილზე. იგი 80 %ით უფრო მეტია 2013 წლის ანალოგიურ მაჩვენებელთან. ტერაქტების შედეგად სიკვდილიანობის ყველაზე მაღალი მაჩვენებლი მსოფლიოს 5 ქვეყანაში დაფიქსირდა. ესენია: ერაყი, ნიგერია, ავღანეთი, პაკისტანი და სირია. ამ სიას აგრძელებს ინდოეთი, იემენი, სომალი, ლიბია და ტაილანდი. 2014 წელს ტერორისტების მიერ დაუზარალებელ ქვეყნებს შორის მოხვდა დანია, სლოვენია, ესტონეთი, ზამბია, მოლდოვა კატარი და ქუვეითი. ეს მონაცემები მოცემულია ტერორიზმის გლობალური რეიტინგის Global Terrorism Index), კვლევაში, რომელიც ეკონომიკისა და მშვიდობის ინსტიტუტმა გამოაქვეყნა The Institute for Economics and Peace). აქედან დაღუპულთა 51% ექსტრემისტული ორგანიზაციის ”ისლამური ხალიფატის”, თალიბანის, ალქაიდასა და ”ბოკო ხარამის” თავდასხმების შედეგია. კვლევა მსოფლიოს 162 ქვეყანაში განხორციელდა და ჩვენი პლანეტის მთელი მოსახლეობის 99.6% მოიცვა.
რუკაზე ნაჩვენებია ტერორიზმის შედეგად ყველზე მეტად დაზარალებული ქვეყნები.
მართალია, ტერორიზმის კერები ძირითადად რამდნიმე ქვეყანაშია კონცენტრირებული, მაგრამ იმ სახელმწიფოთა რიცხვი, სადაც ტერაქტები ხდება ასევე მუდმივად იზრდება. 2014 წელს მათმა რიცხვმა 93-ს მიაღწია, მაშინ როცა წინა წელს ტერაქტი მსოფლიოს 88 ქვეყანაში დაფიქსირდა.
2014 წელს განხორციელებული ტერორისტული აქტების რუკა
2014 წელს მოსფლიოში 67 ქვეყანაა იყო, სადაც ტერორისტული აქტების შედეგადაც თუნდაც ერთი ადამიანი გარდაიცვალა. ანალიტიკური ცენტრის – ეკონომიკისა და მშვიდობის ინსტიტუტის დამფუძნებლის სტივ კიპელეას აზრით ტერორიზმი უსაზღვრო ტემპებით ვითარდება. ამავე ინსტიტუტის ექსპერტებმა ეკონომიკური ზარალი 53 მილიარი დოლარით შეაფასეს.
დღეს ცივილიზებული მსოფლიო ყველაფერს აკეთებს იმისათვის, რომ ტერორისტულ აქტებში ეჭვმიტანილიპირები თუ ადამიანთა ჯგუფები ამხილოს, რათა ისინი მართლმსაჯულების წინაშე წარდგნენ. ამ საქმეშიგანსაკუთრებით მნიშვნელოვანია აშშ-ისა და სხვა მაღალგანვითარებული ქვეყნების როლი. ტერორიზმისაყოველთაო გლობალურ საფრთხედ იქცა უკანასკნელ ათწლეულებში როცა მან საერთაშორისო ტერორიზმის ფორმა მიიღო და მთელ მსოფლიოს ტერორიზმის დაემუქრა.ამიტომ მის წინააღმდეგ ბრძოლა შეუძლებელია ერთირომელიმე ქვეყნის ან ქვეყანათა ჯგუფის ფარგლებში და მთელი კაცობრიობის ერთიან ძალისხმევას მოითხოვს.
