ფეისბუქზე წერილი მივიღე. კლასელი მწერდა, რომელთანაც, უკვე წლებია, ურთიერთობა აღარ მქონია – ჩემი კლასი სკოლის დამთავრებამდე დატოვა და გაუჩინარდა. საუბრის დასრულებამდე ვკითხე, სწავლა სადმე თუ გააგრძელე-მეთქი. მიპასუხა, ყველანი ჩვენი ცხოვრებით ვსწავლობთო.
ვიცი, რასაც გულისხმობდა.
მეათე კლასამდე ვსწავლობდით ერთად. კარგ მოსწავლედ და ამხანაგად მიგვაჩნდა, მაგრამ მანამდე, სანამ გავიგებდით, რომ იეჰოვას მოწმე იყო.
მერე ყველაფერი შეიცვალა.
ხშირად ვსეირნობდით და ვსაუბრობდით ყველაფერზე, რაზეც ორ კლასელს შეეძლო ესაუბრა, მაგრამ სკოლაში თეონას დასცინოდნენ და მე ვერაფერს ვაკეთებდი, ვდუმდი. ხანდახან წარმოვიდგენ, როგორ ვბრუნდები წარსულში, სკოლის მერხთან, დროსთან ერთად შეძენილი გამოცდილებით, ცოდნით და გამბედაობით, წარმოვიდგენ, როგორ ვცდილობ მის დაცვას მასწავლებლებისგან, კლასელებისგან და ჩემგან: აბუჩად ვიგდებდით, როცა გეოგრაფიის გაკვეთილის დაწყებამდე ლოცვას არ კითხულობდა, დავცინოდით, როცა ეკლესიაში შესვლაზე უარს ამბობდა. ხშირად ამბობდნენ, უცნაური ბავშვიაო, მაგრამ დღემდე ვერ მივმხვდარვარ, რა იყო მის ქცევაში უცნაური.
ნელ-ნელა სწავლას მოუკლო და მასწავლებლებისგანაც ხშირად იღებდა საყვედურს. ბოლოს ვეღარ გაუძლო და სკოლიდან გადავიდა. წერილი დამიტოვა – ყველას არ ენდო, მატყუარები კარგ ადამიანებსაც უბიძგებენ ბოროტებისკენო.
ვიცი, რასაც გულისხმობდა.
კლასელები ხშირად არ მახსენდება, თუმცა თეონა ცოტა ხნის წინ მომაგონდა – დიტრიხ ბრიუგემანის ფილმ “გოლგოთის გზის” ყურებისას. ფილმი 14 თავად არის დაყოფილი, რომლებიც იესოს უკანასკნელ მოგზაურობას ეხმიანება. ყოველი მომდევნო თავი პატარა გაელვებაა მარიას ცხოვრებიდან – გოგონასი, რომელიც ასეთსავე სიმბოლურ ტრაექტორიას გადის.
ოჯახურ წრეში მარია წმინდა პიუს XII-ის საზოგადოების სწავლებასა და ტრადიციონალისტური კათოლიციზმის მკაცრ წესებს ემორჩილება. დედას არ სურს, მისმა ქალიშვილმა ჭეშმარიტი გზიდან გადაუხვიოს, ამიტომ გამუდმებით აკონტროლებს მას. წნეხი ფილმის დასაწყისიდანვე იგრძნობა, როცა მღვდელი მოსწავლეებს ღვთის ერთგულებასა და მის წინაშე ვალდებულებებზე, „სატანური“ როკმუსიკის მოსმენისგან თავის შეკავებასა და იმ ბრძოლაზე ესაუბრება, რომელიც უფლის სადიდებლად უნდა გამართონ.
ერთ-ერთ ეპიზოდში მარია ვარჯიშზე უარს ამბობს, მიზეზად კი მუსიკისადმი მისი რელიგიის დამოკიდებულება მოჰყავს. სკოლა პრობლემებით აღსავსე ხდება, მუსიკისადმი მარიასა და მისი ოჯახის დამოკიდებულება დაცინვის საგნად იქცევა.
მარია კეთილშობილი, მოაზროვნე თინეიჯერია, რომელიც ცდილობს, თანატოლების მსგავსად, დამოუკიდებლად დაიწყოს ცხოვრება. მძიმე სანახავია, როგორ ნებდება მარია სტრესს მხოლოდ წმინდა, გულიდან წამოსული განზრახვებით, როცა მის გარშემო ფანატიკოსები ჩნდებიან.
მარიას სურს, ავადმყოფ ძმას დაეხმაროს. მისი კეთილი ბუნების მეშვეობით რეჟისორი რელიგიური ფანატიზმის ფუნდამენტური საფრთხეების წარმოჩენას ცდილობს, რომლებსაც ყველაზე მეტად „მართლმორწმუნე“ დედას განასახიერებს. მამა მოვლენების პასიური მონაწილეა და კრიტიკულ მომენტებშიც კი უმოქმედო მაყურებლად რჩება.
„გოლგოთის გზაში“ მრავლადაა ხელოვნური სცენები, თუმცა ეს მხოლოდ დისტანციის შესაქმნელად და ტრაგედიის იმ „შავ იუმორად“ გადასაქცევად კეთდება, რომლითაც ფილმია გაჯერებული. ღმერთისთვის თავის მიძღვნაშია ჩაქსოვილი მარიას განადგურების გზა. ფილმის საბოლოო დანიშნულება აბსოლუტურად თანდაყოლილი საბრალდებო დასკვნაა და ჩვენ ვიღებთ დოგმებს რწმენის ნაცვლად.
თეონასთვის არასოდეს მომიხდია ბოდიში ჩემი უმოქმედობის, უცოდინრობისა და გაუბედაობის გამო. ვწუხვარ, რომ ვერასდროს ვახერხებდით იუმორსა და ირონიას შორის ზღვარის გავლებას. ვწუხვარ, რომ ვერ შევძელი სკოლისგან, ბავშვებისა და საკუთარი თავისგან მისი დაცვა.
მაგრამ ეს უკვე თავის მართლებას ჰგავს.
