გაზაფხული მოვიდა, სულ მალე მარტის ქარიანი დღეებიც გადაივლის და საუკეთესო პერიოდი დადგება მოსწავლეებისთვის ასეთი საყვარელი და საჭირო ექსკურსიებისთვის. როგორ ვგეგმავთ მარშრუტსა და აქტივობებს, სად, რატომ და რა მიზნით მივდივართ? როგორ უნდა მოვიქცეთ, რომ ჩვენი ექსკურსია მხოლოდ პიკნიკად ან თუნდაც ფრენბურთის თამაშად არ გადაიქცეს, როგორ უნდა მოვემზადოთ წინასწარ და საერთოდ, რა უნდა გავაკეთოთ, რომ ჩვენი მოსწავლეები მათთვის ახალი, საინტერესო ადგილების აღმოსაჩენად წავიყვანოთ?
ყველაზე უკეთესად ალბათ პროფესიონალი გიდი გვირჩევს, არა? მითუმეტეს, რომ სკოლაში სწავლების შესანიშნავი გამოცდილება აქვს.
ნუცა ცქიმანაური ფეისბუქის ერთ-ერთ ჯგუფში გავიცანი, სადაც დედები ერთმანეთს რჩევებსა და მოსაზრებებს უზიარებდნენ. მოგვიანებით, ჩემს საყვარელ ჯავახეთზე საუბარს შევყევით და მაშინ გავიგე, რომ ორი წელი ახალქალაქის სკოლაში მასწავლებლობის გამოცდილება და ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო პროფესია ჰქონდა- გიდის.
როდესაც მის ფოტოებს გადავავლე თვალი, სადაც ზოგიერთი ისეთი ეკლესია თუ ძეგლი აღმოვაჩინე, რომლის დასახელებაც კი არ ვიცოდი, მაშინვე მივხვდი, რომ მისი გამოცდილება ძალიან საინტერესო იქნებოდა ჩვენი მასწავლებლებისთვის.
ვეცადე, საკითხებად ჩამომეწერა ყველაფერი, რაც მისგან მოვისმინე, ერთგვარი გეგმა-კონსპექტი გამოვიდა სასკოლო თუ არასასკოლო ექსკურსიის დასაგეგმად, იმედია, გამოგადგებათ.
- როგორ ვარჩევთ მარშრუტს წინასწარ:
ა. დაფაზე ვკიდებთ საქართველოს რუკას და ზედ ფერადი ჭიკარტებით მოვნიშნავთ, სად ვართ უკვე ნამყოფი. უკვე მონახულებული ადგილები მაშინვე არ გამორიცხოთ, ჯერ ჰკითხეთ ბავშვებს, რა იციან ამ ისტორიული ძეგლისა თუ ადგილის შესახებ, რა უნახავთ, შეიძლება აღმოჩნდეს, რომ იმ ადგილის ხელახლა დათვალიერება ბევრი ახალი ინფორმაციის მომცემია. თუ ჭიკარტებით მონიშნული ადგილების შესახებ ყველაფერი უკვე გარკვეულია, ექსკურსიის მარშრუტი რუკის თავისუფალ ადგილებში მოვნიშნოთ, ანუ იქ, სადაც ჯერ არ ვყოფილვართ.
ბ. მოსწავლეებს ვავალებთ მაქსიმალურად ბევრი ინფორმაცია მოიძიონ, შესაძლოა, ამ ყველაფერს პრეზენტაციის სახეც მივცეთ, როდესაც ექსკურსიიდან დავბრუნდებით, ჩვენს პრეზენტაციებს ახალი ინფორმაციით გავამდიდრებთ.
გ. ვადგენთ ექსკურსიის განრიგს, როგორი თამაშები გვინდა, რა უფრო გვაინტერესებს, თუ კლასში შეზღუდული შესაძლებლობის ბავშვი გვყავს, მასწავლებელმა წინასწარ უნდა განსაზღვროს, რა არის საჭირო იმისთვის, რომ ექსკურსია მოსწავლისთვის მაქსიმალურად კომფორტული იყოს.
- მარშრუტი შედგენილია, ექსკურსია დაგეგმილი, ვაგვარებთ ტრანსპორტის, კვების და სხვა საორგანიზაციო საკითხებს და ვთანხმდებით ექსკურსიის თარიღზე.
- ნებისმიერი ისტორიული თუ ბუნების ძეგლი, სოფელი, ეკლესია, ქალაქი თუ ნაქალაქარი ხშირად არა მხოლოდ ისტორიულ მოვლენას თუ თარიღს უკავშირდება, არამედ ზეპირ ისტორიას, ლეგენდას, თქმულებას თუ მითს. ასეთი ამბები ბავშვებს განსაკუთრებით აინტერესებთ. წინასწარ მოძებნეთ ასეთი ლეგენდები.
- მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ მატერიალური, არამედ არამატერიალური კულტურის ძეგლები, ისეთი, როგორიცაა ენა, დიალექტი, რომელიმე კერძი, ყოფა-ცხოვრების წესი. ამიტომ, ადგილობრივებთან გასაუბრების გარეშე ძალიან ბევრი საინტერესო ამბავი გამოგვრჩება და ჩვენი მოგზაურობაც მთავარს- აღმოჩენების სიხარულსა და სიამოვნებას დაკარგავს.
ნუ მოაკლებთ მოსწავლეებს ასეთ შთაბეჭდილებებს. შესაძლოა, რამდენიმე წინადადება, რომლითაც ადგილობრივი მოსახლე გზას მიგასწავლით, უფრო მეტი ინფორმაციის შემცველი იყოს, ვიდრე მთელი სტატია ინტერნეტში.
- არ შეუშინდეთ ფეხით სიარულს, ისტორიული ნანგრევების ახლოდან ნახვას, გორაკზე თუ ძველ ციხე-კოშკზე აცოცებას, რასაკვირველია, სიფრთხილე მნიშვნელოვანია, მაგრამ ექსკურსია ხომ შეგრძნებები და შთაბეჭდილებებია.
- ბუნების წიაღში მხიარული თამაშები, ბურთი, ბადბინტონი ან ჩოგბურთი შესანიშნავად დააგვირგვინებს თქვენს ექსკურსიას.
- ექსკურსია, როგორც სასკოლო აქტივობა, თავის ლოგიკურ დასასრულს საკლასო ოთახში იპოვის, სადაც მიღებულ ინფორმაციას დაამუშავებთ, განიხილავთ, დისკუსიას გამართავთ და იქნებ საუკეთესო ფოტოგამოფენაც მოაწყოთ.
შორს წასვლას ვერ ახერხებთ? აი, პატარა ტური თბილისის სკოლების მოსწავლეთათვის. დარწმუნებული ხართ, რომ კარგად იცნობთ თქვენს ქალაქს?
თბილისის საფეხმავლო ტური
ვიწყებთ პანორამული ხედით ძველ თბილისზე მეტეხის პლატოდან. საბაგიროთი გავისეირნებთ ნარიყალაზე. ხედი ბოტანიკურ ბაღზე, შახტახტი, ბოტანიკურის ქუჩით, ჯუმა მეჩეთის გავლით დავეშვებით ლეღვთახევში. აქედან გზას ვაგრძელებთ შარდენის მიმართულებით, სადაც ერთ დროს მეფის ქარვასლა და სავაჭრო რიგები იყო. ლესელიძის ქუჩით ავალთ ტაბიძის ქუჩაზე.
ეს ქუჩა ყოველთვის საოცარად ლამაზი ყოფილა, ახლაც და თავის დროზეც. ამ ქუჩაზე მაშინდელ 4 ნომერში გახლდათ განთავსებული ქართველ თავადაზნაურთა სახლი, ზუხნერის კორსეტების ფაბრიკა, რომლის კორსეტები საკმაოდ ძვირი ღირდა. მათი ფასი 2 მანეთი და 50 კაპიკიდან იწყებოდა და 12 მანეთამდე ადიოდა. აქ ცხოვრობდა ცნობილი მარია პავლიჩეკი, თბილისელ ლამაზმანებს „შლაპებით“ რომ ამარაგებდა, ვნახავთ ზეთის საღებავით შესრულებულ სადარბაზოს შემკულობას, რომელიც ძმები სეილანოვების, თბილისში თამბაქოს 10 ფაბრიკის მფლობელების, სახლს ამშვენებს დღემდე, მანთაშევის საშემოსავლო სახლს და ცნობილ, ოპერის სტილში მოხატულ და აგებულ XIX საუკუნის სახლს, რომელიც ცნობილმა კომერსანტმა კალანტაროვმა მომღერალ ცოლს აუშენა. ტურს დავასრულებთ ლადო ასათიანის ქუჩის ბოლოს, თბილისში ცნობილი არქიტექტორის, კორნელი ტატიშჩევის სახლთან.
სასიამოვნო მოგზაურობას გისურვებთ!
