ამ წერილში გაგაცნობთ ურთიერთგაცვლის პროგრამებში მონაწილე გერმანელ და ამერიკელ მოსწავლეთა შთაბეჭდილებებს გერმანიისა და ამერიკის სკოლების შესახებ.
შარლოტე ჰაინე (გერმანია), მეთერთმეტე კლასის მოსწავლე:
„როდესაც ჩემს კლასელებს ვუთხარი, რომ ურთიერთგაცვლის პროგრამით აშშ-ს სკოლაში ვაპირებდი წასვლას, ბევრმა მითხრა, რომ ეს სასწავლო წელი ჩემთვის არდადეგების მსგავსი იქნებოდა. აღმოჩნდა, რომ ბევრ შემთხვევაში უესტ ჯონსტონის (ჩრდილოეთი კაროლინა) ჰაი-სქულში სწავლა უფრო ადვილი იყო, ვიდრე ჩემთან, ფრანკფურტში, მაგრამ ამერიკაში უამრავ ახალ პრობლემასთან მომიწია გამკლავება და მათი უმეტესობა კულტურულ განსხვავებებს შეეხებოდა.
დილით, აშშ-ში ჩასვლის დღესვე, მასპინძლებთან ერთად ჩემს ამერიკულ სკოლაში წავედი. პირველი შთაბეჭდილება იყო სისუფთავე! დიახ, ამერიკულ სკოლაში კედლებზე არც ნახატები (ე.წ. „გრაფიტი“) იყო და არც სხვა ისეთი რამ, რაც არ ეხამებოდა სკოლის დიზაინის მწვანე და თეთრ ფერებს. ძნელი დასაჯერებელი გახლდათ, რომ სკოლა, რომელშიც 1.500-ზე მეტი მოსწავლე სწავლობდა, ასე განსხვავდებოდა გერმანიაში მდებარე ჩემი სკოლისგან (რომელიც ასევე საკმაოდ დიდია, 1.000-მდე მოსწავლით). ჩვენს სკოლაში, ფრანკფურტში, გრაფიტი ჩვეულებრივი ამბავია (ისევე, როგორც ჩვენi ქალაქის სხვა სკოლებში), სკამები და მაგიდებიც სხვადასხვა ფერისა და მოდელისაა და არა ისეთი, როგორიც ჯონსტონში დამხვდა.
ზოგიერთი განსხვავება არც ისე სასიამოვნო გახლდათ. სასწავლო განრიგის მიღება საკმაოდ რთული პროცედურა აღმოჩნდა და, საზოგადოდ, მთელი წლის განმავლობაში არაერთხელ დავინახე, როგორ ანელებს პროცესებს სკოლის ბიუროკრატია. ამან გამაკვირვა, რადგან გერმანიაში ყველას გვეგონა, რომ ამერიკელ მოსწავლეებს მეტი თავისუფლება ჰქონდათ.
პირველსავე დღეს უფრო მეტი განსხვავება დავინახე ჩემს სკოლასა და ამერიკულ სკოლას შორის, ვიდრე ველოდი.
ამერიკაში ყოველდღიურად ოთხი გაკვეთილი გვქონდა, თითოეული ოთხმოცდაათ წუთს გრძელდებოდა, შესვენება კი მხოლოდ ხუთ წუთს. ასეთი გრძელი გაკვეთილები საკმაოდ მომაბეზრებელი იყო, თუმცა სასწავლო დღეს ერთგვარ სტრუქტურას ანიჭებდა, რაც გერმანიაში არ არის. ამერიკულ სკოლაში ზოგიერთ საგანში ტესტი ყოველკვირა გვიტარდებოდა, ხოლო ტესტებს შორის გვეძლეოდა კითხვებზე პასუხის გაცემის სავარჯიშოები – ე.წ. ქვიზები.
ვერ ვიტყვი, რომ ეს ყოველკვირეული ტესტები რთული იყო, რადგან მათში შესაძლო პასუხებიც გახლდათ გათვალისწინებული. გერმანიაში ტესტებს სემესტრის განმავლობაში მხოლოდ ორჯერ ვწერდით, ხოლო ქვიზებს – ძალიან იშვიათად. ფრანკფურტში ამ ორ, საკმაოდ რთულ ტესტზე იყო დამოკიდებული ჩემი ნიშნის ორმოცდაათი პროცენტი, სემესტრის ჯამური შეფასების დანარჩენი ორმოცდაათი პროცენტი კი კლასში საკითხების განხილვაში მონაწილეობის მიხედვით გამოჰყავდათ. გამიხარდა, როცა აღმოჩნდა, რომ უესტ ჯონსტონში „მონაწილეობას“ ამხელა მნიშვნელობას არ ანიჭებდნენ, რადგან პირველ ხანებში კლასში ინგლისურად ლაპარაკისა ცოტა მერიდებოდა.
ჩრდილოეთ კაროლინაში სწავლა ხელოვნების კლასით დავიწყე. ხელოვნების მასწავლებელი ძალიან ახლაგაზრდა იყო, სულ ოცდასამი წლისა. გერმანიაში ამ ტიპის სკოლებში ასეთ ახალგაზრდა მასწავლებელს იშვიათად შეხვდებით.
კიდევ ერთი რამ, რამაც ძალიან გამაკვირვა, გახლდათ ასაკობრივი სხვაობა თანაკლასელებს შორის. გარდა ინგლისურისა და მათემატიკისა, ჩემთან ერთად კლასში ყოველთვის ისხდნენ თოტხმეტიდან თვრამეტ წლამდე ასაკის მოსწავლეები. ეს ძალიან უცნაური მომეჩვენა, რადგან მანამდე ვერც კი წარმოვიდგენდი, რომ შეიძლებოდა, სხვა ასაკის თანაკლასელი მყოლოდა. ამერიკაში მოსწავლეთა კონტინგენტი საკმაოდ შერეულია. ევროპაში სკოლას, რომელშიც ვსწავლობ, გიმნაზიუმი ეწოდება და მაღალი დონის სკოლაა მათთვის, ვინც უნივერსიტეტში აპირებს სწავლის გაგრძელებას. გერმანიაში ასევე არსებობს რეალშულე და ჰაუპტშულე – სკოლები იმ ახალგაზრდებისთვის, რომლებიც სკოლის დამთავრების შემდეგ პირდაპირ მუშაობის დაწყებას აპირებენ.
უესტ ჯონსტონის სკოლაში ასევე შესამჩნევი იყო სხვადასხვა რასისა და ეკონომიკური წრის მოსწავლეთა ერთად სწავლა. აქვე დავინახე ისიც, რომ ისინი თავიანთი რასისა და სოციალური-ეკონომიკური ჯგუფების მიხედვით არიან დაყოფილნი. მაგრამ, მიუხედავად მოსწავლეების განსხვავებული წარმომავლობისა და ეკონომიკური შესაძლებლობებისა, მათგან ძალიან ბევრი რამ გავიგე განსხვავებული კულტურებისა და ამერიკაში მათი თანაარსებობის შესახებ.
გერმანიაში, ჩვენი ისტორიიდან გამომდინარე, უამრავი დისკუსია იმართება რასიზმის პრობლემების შესახებ, მაგრამ ჩემს სკოლაში სხვა რასების წარმომადგენლები ცოტანი არიან. ჩრდილოეთ კაროლინაში კი შერეულ კლასებში გამართულმა დისკუსიებმა ჩემზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა.
ხალხი ფიქრობს, რომ გერმანელები უაღრესად დისციპლინირებულები არიან, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ უესტ-ჯონსტონში წესები უფრო მკაცრი იყო, ვიდრე აქამდე მენახა ან გამომეცადა.
მაგალითად, გაკვეთილიდან საპირფარეშოში გასასვლელად აუცილებელი იყო მასწავლებლისგან დროებითი საშვის აღება. სადილის დროს, სკოლის კაფეტერიაში, სკოლის დირექტორის მოადგილემ მოსწავლეებს რამდენიმეჯერ მისცა შენიშვნა და სიჩუმისკენ მოუწოდა. მე წესებისა და გარკვეული შეზღუდვების წინააღმდეგი არ ვარ, მაგრამ მართლაც მოულოდნელი აღმოჩნდა, რომ შესაძლო იყო, „წესების“ გამო ვინმეს ჩემთვის მეგობრებთან ერთად სეირნობა და მათთან საუბარი შეეზღუდა.
იგივე შეიძლება ითქვას ამერიკული საჯარო სკოლების ჩაცმის წესზეც, ე.წ. დრესკოდზე, რომელიც მე, გერმანელს, უცნაური მომეჩვენა.
ჩემი მასპინძელი ოჯახი ყოველ შაბათს სუპერმარკეტში (ამერიკულად – მოლში) დადიოდა შოპინგზე. როდესაც განვაცხადე, რომ გახეხილი და დაძენძილი ჯინსის ყიდვა მინდოდა, ამან ჩემს მასპინძლებს შორის ასეთი ჯინსით სკოლაში სიარულის მიზანშეწონილობის თაობაზე დისკუსიაც კი გამოიწვია.
ახლა, როდესაც ჩრდილოეთ კაროლინის სკოლაში გატარებულ წელს ვიხსენებ, მართლაც მენატრება რამდენიმე საგანი, რომლებსაც უესტ-ჯონსტონის სკოლაში გვიკითხავდნენ, განსაკუთრებით კი ჟურნალისტიკის, სამსახიობო, სიმღერისა და ქოლორ გარდის (ინგლ. Color guard) კლასები, სადაც დროშებით, დოლებითა და საზეიმო ჯოხებით მარშირებას, ცეკვასა და ტანვარჯიშს გვასწავლიდნენ.
გერმანიაში ჩემი სკოლა ძალიან ცოტა ისეთ საგანს გვთავაზობს, რომლებიც ე.წ. აკადემიურ კურიკულუმში არ შედის.
ყველაზე მეტად კი ამერიკულ სკოლაში ალბათ მაინც ის სასკოლო პატრიოტიზმის სული მომეწონა, რომელიც იქ ტრიალებდა. ასევე დაუვიწყარი გახლდათ სკოლებს შორის ჩატარებული შეჯიბრებები – ეს ის გამოცდილებაა, რომელსაც გერმანიაში ვერ შეიძენ.
უესტ ჯონსტონში ასევე იმართებოდა ერთი ღონისძიება, რომელსაც Spirit Week-ს ეძახდნენ. ამ ღონისძიების დროს სკოლის ყველა მოსწავლე ჩართული იყო სკოლისადმი ერთგულების ხელშეწყობის აქტივობებში.
მე ძალიან მიყვარდა სფირით უიქებში მონაწილეობა და გერმანიაში დაბრუნებისას გადავწყვიტე, მეგობრებთან ერთად რაღაც მსგავსი ჩემს სკოლაშიც გამეკეთებინა. ჯერ ბევრი ვერაფერი გამოგვივიდა, მაგრამ დანებებას არ ვაპირებთ“.
(პირველი ნაწილის დასასრული)
„სფირით უიქი“ ამერიკულ სკოლებში გავრცელებული სკოლისადმი ლოიალურობის გამომხატველი ღონისძიებებია. ამ დროს საშუალო და მაღალი კლასების ყველა მოსწავლეს (რომლებიც თავიანთ ჯგუფებს ქმნიან) ევალება, მოიფიქრონ და განახორციელონ სკოლის პოპულარობისა და სასკოლო სულის ხელშემწყობი წარმოდგენები, სიმღერები, ცეკვები ან პრეზენტაციები (ლ. ა.).
წყარო:
- https://www.edutopia.org/foreign-intrigue-living-in-loving-america
- 2. https://toridykes.com/blog/2014/6/20/schoolsystemdifferences#.WIHM0FV96Uk
თარგმნა ლევან ალფაიძემ
