პარასკევი, აპრილი 26, 2024
26 აპრილი, პარასკევი, 2024

ამბავი ამბისა-როგორ მივიტანოთ მხატვრული ტექსტები მოსწავლეებამდე

იკითხეთ ნებისმიერ რამეზე – „რა არის ეს?“. პასუხი ერთ რამემდე შეიძლება დავიყვანოთ, რომ ეს ამბავია. ამბავი ვარ მე, შენ, კომპიუტერი, რომელშიც ამ ბლოგს ვწერ, ეს ბლოგიც ამბავია. მათემატიკური ამოცანები, ქიმიური ფორმულები ამბებია სამყაროს თავისებურების, მისი მოწყობისა და არსებული შესაძლებლობების შესახებ. ყველაზე მეტი გამომხატველობით კი ამბავი მხატვრულ ლიტერატურაში გვხვდება და ის ათასგვარია თავისი სიმძაფრით, შინაარსით, სათქმელის ფორმით, გამოხატვის ტექნიკით.

თანამედროვე ტექნოლოგიების განვითარებამ კაცობრიობის პოლიტიკურ, ეკონომიკურ თუ კულტურულ ყოველდღიურობაში მასმედიის როლის საოცარი ზრდა გამოწვია. სურვილის მიუხედავად, ადამიანი ჩაერთო ინფორმაციის ნაკადში, რომელიც უწყვეტად მოედინება სოციალური ქსელებიდან, საინფორმაციო გადაცემებიდან, ჟურნალ-გაზეთებიდან. სახლში, მანქანაში, ქუჩაში ჩვენ მუდმივად ვართ ინფორმაციის მიმღები და ხშირად ამ ინფორმაციის მსხვერპლიც კი, როცა მისი სწორად მიღება და, მით უმეტეს, სწორი ინფორმაციის არასწორისგან, არასაჭიროსგან გარჩევა არ ვიცით.

ძველ რომში იყო ქვის სვეტები, რომლებზეც ყოველდღიურ ახალ ამბებს, ძირითადად სენატის გადაწყვეტილებებს აკრავდნენ. გამოქვაბულებში ნახატი ბიზონები, ვიღაც პირველყოფილმა რომ ალბათ ნანადირევის ძვლით ან გალესილი ქვით ამოკაწრა, ასევე ამბავია. ამის შემდეგ კაცობრიობა თანდათან უფრო მეტად ხდებოდა ცნობისმოყვარე, რაც პირდაპირპროპორციულად მის განვითარებასა და ზრდაზე იყო და არის დამოკიდებული.

ამბავი, თავისი შინაარსით, განსხვავებულია. როგორც უკვე ვთქვი, ამბავი ვარ მეც, თუ ვინმეს უნდა გამიგოს, როგორც ამბავი, უნდა დამაკვირდეს ყოველდღე, გამოიკვლიოს წარსული და ნახავს, რომ ეს ასეა. ამბავია ისიც, რასაც პირდაპირ ჩართვაში ჟურნალისტები გადმოსცემენ და ამბავია ნაპოლეონის ლაშქრობა ეგვიპტეში. დანაშაულის ადგილზე ნაპოვნი ყველა ნივთმტკიცებაც ამბავია და ისინი ბევრ რამეს გვიყვებიან, მიუხედავად იმისა, რომ ეს ტექსტუალური თუ ვერბალური გამომხატველობით არ ხდება.  , თუ არა ასე?!. ჩემი დაკვირვებით, მხატვრული ტექსტების სკოლაში სწავლებას იშვიათად და ნაკლებად ახლავს ის დიდი ცნობისმოყვარეობა, რაც ახლავს რაღაც ახალი ამბის წაკითხვით თუ მოსმენით გაგებას. შესაძლოა მასწავლებელთა ნაწილი მოსწავლეებს ტექსტებს ასე არ აწვდის და ამიტომ. ეს ყველაფერი კი შემდგომ მოტივაციაზეც მოქმედებს.

სწავლების პროცესში ზოგჯერ დადგენილი წესები უფრო საზიანოა. მოდი, დავავიწყოთ მოსწავლეებს ეროვნული სასწავლო გეგმა და ლიტერატურის წიგნებში წინდაწინ გაწერილი შეკითხვები ტექსტის გააზრებაზე და დავალებები, რომლებიც მუდმივად ერთი შინაარსისაა, რომ მათ პერსონაჟთა ხასიათი განიხილონ და ა.შ. და ა.შ., რომელიც ჩვენ სასწავლო გეგმით განსაზღვრული მიზნების შესრულებაში გვჭირდება. საგაკვეთილო პროცესის ერთ ნაწილში დავივიწყოთ ეს ყველაფერი ისე, რომ ეს მოსწავლეებმაც იგრძნონ. დავდგეთ და მათ წავაკითხოთ უბრალოდ ამბები, არა საშინაო დავალებები, ან შემდგომი საგაკვეთილო მასალა და ასეთი ჯადოები, რაც ჩვენც – მასწავლებლებსაც მობეზრებული გვქონდა ჩვენი მოსწავლეობის დროს. არა, მოვუყვეთ ამბავი. წავაკითხოთ „ალუდა ქეთელაური“, ისე, როგორც პირდაპირი ჩართვა ხდება ხოლმე რაღაც შემთხვევის ადგილებიდან – ასეთი სიმძაფრით, ყურადღების ასეთი დაძაბვით და ვნახავთ, რომ ჩვენ ისღა დაგვრჩება, დაველოდოთ, როდის დაიწყებს მოქმედებას თვითონ ამბავი, რომელიც უკვე გაცოცხლდა და ყველა თავისკენ მიახედა.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი