დიალოგურობა და სინერგიის ეფექტი – მულტისემიოტიკური პრეზენტაციის უნარები

„დი: თან, დიალოგი ალბათ, ყველაზე უფრო ჰგავს იმ პროცესს, აზრის გაჩენა რომ ჰქვია – სხვადასხვა აზრების შეჯერება, წინააღმდეგობების ძებნა, რაიმე დასკვნების გაკეთება და ასე უსასრულოდ…

თეთრი ორქიდეა: ანუ, დიალოგი თვითონ არის აზრი.

…………………………………………

ტომი: მართალია – დიალოგი არის აზრის გადმოცემა – ამიტომ ის სალაპარაკოდ არ გიბიძგებს, ის გიბიძგებს ფიქრისაკენ და საკუთარ თავში დიალოგის აღმოჩენისაკენ…“

გიგი თევზაძე „აქ და ყველგან“

დიალოგურობა არ არის დიალოგი… ხშირად მოგისმენიათ, საუბრობს ორი ადამიანი, ორივე „თავისას“ ლაპარაკობს და ამტკიცებს, არ უსმენენ და არ ესმით ერთმანეთის… სხვა შემთხვევაში, ისმენთ მონოლოგს, სულაც ქუჩაში, სულაც უცხო ადამიანისგან და მოულოდნელად მას თქვენზე ისეთი გავლენა აქვს, იწყებთ ფიქრს…

 დიალოგი ზოგჯერ სულაც არ არის „დიალოგური“, ზოგჯერ მონოლოგი ზედმიწევნით დიალოგურია…

რას ნიშნავს დიალოგურობა…? როგორია დიალოგურობა პრეზენტაციის დროს, როდესაც ფატქობრივად მონოლოგში ვიმყოფებით?

დიალოგურობა, პირველ რიგში, ეს არის ცნობიერების გახსნილობა, მიიღოს და გადაამუშაოს ინფორმაცია, ამ მზაობის გარეშე კომუნიკაცია არ არის ეფექტური.

დიალოგურობა _ ცნობიერების თვისებაა, მისი მზაობა თანასწორი ურთიერთობისათვის;

დიალოგურ კონტექსტს არა აქვს საზღვრები, ის ვრცელდება წარსულშიც და მომავალშიც…

დიალოგური დამოკიდებულება იწვევს ახალი აზრის წარმოქმნას, რომელიც არასდროს არ არის სტაბილური და ერთხელ და სამუდამოდ დასრულებული …

პრეზენტაციის დასაწყისში ყოველთვის ყველა ცდილობს, ჯერ ერთგვარი რეზონანსი დაამყაროს აუდიტორიასთან და მერე გადავიდეს მთავარ სათქმელზე. სწორედ ამ დროს ხდება უხილავი ენერგიის „გაგზავნა“ ადრესატისადმი. აუდიტორიაც ამ გზავნილს იღებს, რა თქმა უნდა, და ის ან იკეტება, ან იხსნება მოსაუბრის მიმართ…. რეზონანსის მიღწევის შემდეგ კი ნებისმიერი მონოლოგი ხდება დიალოგური, ანუ ტექსტი, ინფორმაცია, რომელსაც „იღებს“ მსმენელი, უკვე აღწევს მასში და იწყებს შერევას, „გადამუშავებას“, რაც ნიშნავს, რომ მიღწეულია მთავარი – შინაგანი დიალოგი.  დიალოგური ტექსტი სწორედ  „ … ამიტომ  სალაპარაკოდ არ გიბიძგებს, ის გიბიძგებს ფიქრისაკენ და საკუთარ თავში დიალოგის აღმოჩენისაკენ…“ (გიგი თევზაძე, „აქ და ყველგან“).

დიალოგურობას და მოტივაციის გაძლიერებას ხელს უწყობს გადასაცემი შინაარსის პოზიტივზე აგება. მსმენელებს უნდა „ეხებოდეთ“ ის, რაზეც ესაუბრებით და თანაც პოზიტიურად; უნდა ურთიერთქმედებდეს მათ ცნობიერებაზე. გადასაცემ ტექსტში შეგიძლიათ ფონად გამოიყენოთ:

• პოზიტიური მტკიცება – ე. წ. აფირმაციები;
• პოზიტიური განწყობა – რწმენა იმისა, რომ ყველაფერი გამოგივათ;
• პოზიტიური აზროვნება – სამყაროს აღქმა პოზიტიური რაკურსით;

დიალოგურობა და სინერგია

დიალოგურობის ეფექტი გამოიხატება მის სინერგეტიკულობაში. რაც ნიშნავს, რომ განსხვავებული აზრები ქმნიან ერთ მთლიანს, აძლიერებენ საგნის, მოვლენის აღქმას. დიალოგურობა აფართოვებს ცნობიერებას.

თუ ჩვენ ვაშლებს გავცვლით ერთმანეთში, ისევ ვაშლები დარჩება… მაგრამ იდეების გაცვლის სინერგეტიკული ეფექტი იმაში ვლინდება, რომ იდეების გაცვლით ორივე მხარე მდიდრდება და იდეებიც ერთის მაგივრად თითოეულს ორი უხდება.

ჯამში, ჩვენ ვიღებთ გამდიდრებულ იდეებს თითოეული მხარისთვის, რომელიც ბევრად აღემატება ცალკე აღებულ თითოეულის იდეას.

1+1=2x   სადაც  x>1

სინერგია – ურთიერთქმედებაა.

როგორც კომპოზიტორი 7 ნოტისგან ქმნის მუსიკას, მხატვარი ფერების შერევით – ტილოს, როგორც 33 ასო-ბგერისგან ვიღებთ უამრავ აზრს და შინაარს… ამ კანონს ეფუძნება   სინერგიაც.

 ამიტომ იძენს თანამედროვე სამყაროში დიალოგურობა სულ უფრო და უფრო მეტ მნიშვნელობას. სინერგია წარმოქმნის და  ბადებს ახალ ცნობიერებას, რომელშიც მეტი თავისუფლება და შემოქმედებითობაა. ცნობიერების ამ მდგომარეობის მიღწევის გარეშე ბედნიერების განცდაც უსუსურია.

ზოგადად, ადამიანის და სამყაროს ბუნებაც სინერგიითაა განსაზღვრული. აქ კლასიკური მათემატიკის კანონები უძლურია… ერთს როცა ერთი ემატება, ყოველთვის ორზე მეტია… ეს ძალიან ჰგავს შექმნას და დაბადებას…  თუ პოეტის ლექსს მეტაფორულად გავიგებთ, სინერგიის არსი კარგად აიხსნება:

„ერთს როცა ერთი ემატება

სამი ყოფილა –

თქვა სიყვარულმა პირველყოფილმა…

თქვა და კრუსუნით შეაწება ადამი ევას.

არად დააგდო ცათა შინა ქვეყნისა წყევა.

დაიბინდება ყველაფერი,

ჟამი დაწდება…

ორს თუ მივიღებთ,

როცა ერთი ერთს ემატება.“

(მორის ფოცხიშვილი)

ასევე მეტაფორულია გამოთქმა: „იდეების სექსი“, რომელიც სწორედ ორი იდეის იმგვარ ურთიერთგავლენას გულისხმობს, რომლის შედეგადაც ახალი იბადება.

სინერგია – ჩვენი ცნობიერების მდგომარეობაა, რომელშიც გამუდმებულად მიმდინარეობს „იდეების სექსი“, სწორედ ამის გამო ცნობიერების ამ ფაზაში „ცხოვრობს“ შემოქმედება, თავისუფლება, სიყვარული და ბედნიერება.

დიალოგურობა – ეს არის სინერგიის საფუძველი. ამიტომ ნებისმიერი ცოდნა, სწავლება, ადამიანთა შორის ურთიერთობა, კულტურათა შორის კავშირი უნდა ეფუძნებოდეს დიალოგურობას…