პარასკევი, მარტი 29, 2024
29 მარტი, პარასკევი, 2024

აკადემიური ემოციები

 

ემოციურობის თვალსაზრისით ბავშვები ძალიან განსხვავდებიან ერთმანეთისგან. ერთსა და იმავე სიტუაციაში სხვადასხვა მოსწავლეს განსხვავებული ემოციები აღეძვრება. ერთ მოსწავლეს შესაძლოა სიამოვნებდეს მათემატიკის გაკვეთილი, მაშინ როცა მეორეს იგივე დავალება შფოთვას აღუძრავს. ამ ინდივიდუალურ მახასიათებლებზე გავლენას ახდენს მოსწავლის კულტურა, ეთნიკურობა, სქესი, სკოლისადმი და კლასისადმი მიკუთვნებულობის გრძნობა. მაგალითად, აღმოსავლეთ აზიელი და არაბული ქვეყნების სტუდენტები ტესტების ჩაბარების დროს განსაკუთრებულად შფოთავენ. ისიც ცნობილია, რომ გოგონები უფრო ნერვიულობენ ტესტის წერისას, ვიდრე ბიჭები.

ბავშვები გაკვეთილზე, სწავლის დროს, ტესტებსა და გამოცდებზე გასვლისას ემოციურად დაძაბული არიან. ემოციები შეიძლება იყოს პოზიტიური და ნეგატიური, ინტენსიური და ხშირი. ზოგჯერ კლასში შინიდან გამოყოლილი ემოცია მოჰყვება ბავშვს. თუმცა ბევრი ემოცია სასწავლო გარემოში აღიძვრება. საინტერესოა, რაინჰარდ პეკრუნის მიერ წარმოდგენილი აკადემიური ემოციების ოთხი ჯგუფი.

მიღწევის ემოციები დაკავშირებულია მოსწავლის მცდელობასთან, რათა მიაღწიოს წარმატებას. წარუმატებლობის შემთხვევაში აღიძვრება ნეგატიური ემოციები. სწავლის დროს მოსწავლეს შეიძლება ჰქონდეს სიხარულის განცდა, იმედი, მიღწევებთან დაკავშირებული სიამაყის შეგრძნება, შფოთვა, წარუმატებლობის შემთხვევაში კი – სირცხვილის შეგრძნება.

ეპისტემური ემოციები გამოწვეულია კოგნიტური მდგომარეობით. მაგალითად, დავალებით გამოწვეული გაოცება, ცნობისმოყვარეობა, დაბნეულობა და იმედგაცრუება, პრობლემის გადაჭრით გამოწვეული აღფრთოვანება. ეპისტემურ ემოციებს დიდი მნიშვნელობა აქვს ახალი ან კლასგარეშე მასალის დასწავლის დროს.

თემასთან დაკავშირებული ემოციები გამოწვეულია სასწავლო თემატიკით. ეს ემოციები შეიძლება იყოს ემპათია ნაწარმოებში გაცნობილი პერსონაჟების მიმართ, შფოთვა და ზიზღი სამედიცინო საკითხების მიმართ, ხელოვნების ნიმუშის ნახვით ან მოსმენით გამოწვეული სიხარული. ამ დროს როგორც უარყოფითმა, ასევე დადებითმა ემოციებმა შეიძლება ერთნაირად დააინტერესოს მოსწავლე განხილული საკითხით.

სოციალური ემოციები დაკავშირებულია მასწავლებელთან და თანაკლასელებთან. ეს ემოციებია: სიყვარული, სიმპათია, თანაგრძნობა, აღფრთოვანება, აბუჩად აგდება, ეჭვიანობა, ბრაზი, სოციალური შფოთვა. ჩამოთვლილი ემოციები მნიშვნელოვანია მოსწავლეებსა და მასწავლებელთან ურთიერთობისთვის და ჯგუფში მუშაობის დროს.

ყველა ზემოთ ხსენებულ ემოციას დიდი მნიშვნელობა აქვს სწავლისა და აკადემიური მიღწევებისთვის. ამიტომ მასწავლებლებმა უნდა ვიცოდეთ მათ შესახებ. ჩვენ ვეყრდნობით ჩვენს გამოცდილებას, რათა ამოვიცნოთ მოსწავლეების ემოციები, რომლებსაც ხშირად ვაიგივებთ ჩვენ მიერ განცდილ შეგრძნებებთან. სჯობს, ვკითხოთ მოსწავლეებს, რას განიცდიან ისინი. შეიძლება ჯგუფურად განვიხილოთ და გავუზიაროთ ერთმანეთს, კონკრეტულ სიტუაციაში რა განიცადა თითოეულმა ჩვენგანმა.

ხშირად მოსწავლეებს არ სურთ გაამხილონ საკუთარი გრძნობები, მით უმეტეს, თუ ის დაკავშირებულია გამოცდაში ჩაჭრით განცდილ სირცხვილის გრძნობათან. ყოველთვის ვერ გამოიცნობს მასწავლებელი, რას განიცდის ბავშვი. ამიტომ გვირჩევენ მასწავლებლებს, მოვიპოვოთ მოსწავლეების ნდობა, რომ შევქმნათ ღია საკლასო საზოგადოება. შეიძლება ვთხოვოთ ბავშვებს, დაწერონ რას განიცდიან ჩვენს გაკვეთილზე, ოღონდ არ მიაწერონ სახელი და გვარი. ისინი გულღიად გადმოსცემენ გრძნობებს და ჩვენ გავიგებთ, უხარიათ თუ ბეზრდებათ ჩვენს გაკვეთილებზე ჯდომა. ცხადია, თუ უფრო მეტადაა საჭირო მოსწავლის ემოციებში გარკვევა, მაშინ პროფესიონალ ექსპერტებს – სკოლის ფსიქოლოგებს უნდა მივმართოთ, რომლებიც დახელოვნებულნი არიან ემოციების ამოცნობასა და შეფასებაში.

ემოციების ცოდნა იმავდროულად საშიში იარაღიცაა. ემოციური ინტელექტის მქონე ადამიანები საკუთარი ზეგავლენის ქვეშ აქცევენ მათ, ვისაც ეს უნარი არ გააჩნიათ. უსაფრთხოა თუ სახიფათო, ემოციური ინტელექტი ნამდვილად ნიჭია, რომელიც ყველას არ დაჰყვება ხოლმე თან. თუმცა ამ ნიჭის შეძენაც ყოფილა შესაძლებელი. ჩვენ ნამდვილად გავუადვილებთ ცხოვრებას ბავშვებს, თუ ემოციებში გარკვევას ვასწავლით.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი