მძიმე და ხანგრძლივი სამუშაო დღის შემდეგ განტვირთვასა და დასვენებას ყურადღებით რომ უნდა მოვეკიდოთ, მით უფრო – როდესაც საქმე მოზარდს ეხება, ამაზე საუბრით აღარ გადაგღლით. ნურავის ეგონება, რომ გაკვეთილების მომზადება, სკოლასა თუ სხვა საგანმანათლებლო დაწესებულებებში სიარული ნაკლები შრომაა, ვიდრე, მაგალითად, მეშახტისა, მეტროპოლიტენის მემანქანისა თუ მასწავლებლისა. თუ არსებობს ცნება „შრომის კულტურა“, ლოგიკურად, „დასვენების კულტურაც“ უნდა არსებობდეს. ჰოდა, ვნახოთ, რა სახისა და ხანგრძლივობის დასვენებას სთავაზობენ მოზარდებს ამერიკული, იაპონური და იტალიური განათლების სისტემები.
ამერიკელი მოზარდები, ერთი შეხედვით, სხვა ქვეყნებში მცხოვრებ თანატოლებზე ნაკლებს ისვენებებენ, მაგრამ მხოლოდ ერთი შეხედვით. სახელმწიფო სკოლების მოსწავლეებისთვის წელიწადში დაახლოებით 180 სასწავლო დღეა, კერძო სკოლების მოსწავლეებისთვის კი – 170. ეს რიცხვი შესაძლოა იცვლებოდეს შტატის, მხარის ან ამა თუ იმ სკოლის სპეციფიკის მიხედვით. გარდა ყოველკვირეული უქმეებისა, ნოემბერში (მადლიერების დღესთან დაკავშირებით) 4-5 დღე ისვენებენ, საშობაოდ – ორი კვირა (20-23 დეკემბრიდან 2-3 იანვრამდე), დახლოებით თითო კვირა – მარტის ბოლოს და აპრილის დასაწყისში (აღდგომის დღესასწაული).
ყველაზე ხანგრძლივი, ზაფხულის არდადეგები მაის-ივნისში იწყება და 10 კვირას გრძელდება. აშშ–ის ჩრდილო-აღმოსავლეთ შტატებში სწავლა სექტემბრის პირველ ორშაბათს განახლდება, სამხრეთის შტატებში კი – აგვისტოს ბოლოს.
სხვა უქმეები შტატებზეა დამოკიდებული. ბევრი სკოლა „მასწავლებლის დღეებს“ აღნიშნავს 2-3–დღიანი დასვენებით. სახელმწიფო სკოლები არ მუშაობენ დღესასწაულებზე, რომლებიც ფედერალური და შტატების მასშტაბით აღინიშნება.
ზოგჯერ უქმეები განსაზღვრული გარემოებებიდან გამომდინარეც ცხადდება. მაგალითად, ვაშინგტონში თოვლი იშვიათია და ვინაიდან ამ დროს გადაადგილება სარისკოა, სკოლებსა და სხვა სასწავლო დაწესებულებებს ერთი-ორი დღით ან მთელი კვირით ხურავენ.
დღესასწაულებთან დაკავშირებულ არდადეგებს მოზარდები ახლობლებთან ერთად ატარებენ, ამიტომ მშობლები ამ დროს უქმეებს იღებენ. ამერიკელებს უყვართ ოჯახური მოგზაურობა სათხილამურო კურორტებზე თუ ზღვის სანაპიროზე. წლის ნებისმიერ დროს პოპულარულია ნაციონალური პარკები და გასართობი კომპლექსები.
საზაფხულო არდადეგებზე კი საქმე სხვაგვარადაა. მშობლებს შვებულება ერთდროულად არ ეძლევათ, თანაც საშვებულებო დღეების რაოდენობა შეზღუდულია. პატარა ბავშვების შინ მარტო დატოვება არ შეიძლება, არც ბებიებსა და პაპებთან მათი დიდი ხნით გაშვებაა მიღებული. საუკეთესო გამოსავლად ბავშვის საზაფხულო ბანაკში გაგზავნა მიიჩნევა. არჩევანი დამოკიდებულია მშობლების შემოსავალსა და გემოვნებაზე. ხშირად ბავშვები თავად ირჩევენ, არდადეგებზე როგორ დაისვენონ. ზოგიერთ სკოლას „საზაფხულო სემესტრიც“ აქვს. მოსწავლეს შეუძლია, შეარჩიოს თავისთვის საინტერესო საგანი და ადგილი, სადაც მას ზაფხულის განმავლობაში გაივლის.
იაპონური არდადეგები, შეიძლება ითქვას, ყველაზე საინტერესოა. იაპონიის სკოლები სხვა ქვეყნების სკოლებისგან დიდად არ განსხვავდება: ერთნაირი სასკოლო ფორმები, 45-წუთიანი გაკვეთილები, კვირაში 5 სასწავლო დღე და 12-წლიანი სწავლება. თუმცა იაპონურ განათლების სისტემას სხვა ქვეყნებისგან არდადეგები განასხვავებს. სასწავლო წელი იაპონიაში არა 1-ელ სექტემბერს, არამედ აპრილში, საკურის ყვავილობისას იწყება. საზაფხულო არდადეგები მათაც აქვთ, მაგრამ მხოლოდ ერთთვიანი. იაპონიაში არის ზამთრის და საგაზაფხულო არდადეგები, საშემოდგომო კი არა.
იაპონური საზაფხულო არდადეგები – ესაა პირველ და მეორე სემესტრებს შორის შესვენება და „კუდების“ ჩაბარების დრო. ამით მთავრდება სასწავლო წლის პირველი ნახევარი, სექტემბერში კი მეორე ნახევარი იწყება.
ზამთრის არდადეგები იაპონელი ბავშვებისთვის განსაკუთრებით სასიხარულოა. ეს არდადეგები ნიშნავს სასწავლო წლის დასრულებას და გაზაფხულამდე თავისუფალ დროს.
აპენინებზე სასწავლო წელი 9 თვეს გრძელდება. ის სექტემბრის პირველ ნახევარში იწყება და ივნისის მეორე ნახევარში მთავრდება. არდადეგების განრიგი ყოველ წელს სხვადასხვაა და შესაბამისად მტკიცდება. მათი უმეტესობა დღესასწაულებს უკავშირდება: საშობაო არდადეგები 26 დეკემბრიდან 6 იანვრამდე, სააღდგომო კვირა მარტში ან აპრილში. დანარჩენი უქმეები სხვა დღესასწაულებს ეთმობა, მათ შორის – 1-ელ ნოემბერს, რომელიც კათოლიკური ეკლესიის მიერ ყველა წმინდანის დღედაა მიჩნეული, 1-ელ მაისს – მშრომელთა საერთაშორისო დღეს და ასე შემდეგ. სხვა დღესასწაულებთან ერთად კალენდარზე მონიშნულია ამა თუ იმ ქალაქის მფარველთა დღეებიც, მაგალითად, რომის მფარველის დღე, რომელსაც 29 ივნისს ზეიმობენ.
ვინაიდან მოსწავლეთა არდადეგები მშობლების შვებულებას ემთხვევა, ოჯახური არდადეგების მოწყობა არ უჭირთ.
